Monica Vitti
Monica Vitti | |
|---|---|
 Monica Vitti, 1990 | |
| Doğum | Maria Luisa Ceciarelli 3 Kasım 1931 Roma, İtalya Krallığı |
| Ölüm | 2 Şubat 2022 (90 yaşında) Roma, İtalya |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1954–1992 |
| Evlilik | Roberto Russo (e. 2000) |
| Ödüller |
|
Monica Vitti doğum adıyla Maria Luisa Ceciarelli (3 Kasım 1931, Roma - 2 Şubat 2022, Roma), İtalyan sinema ve dizi oyuncusu.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Maria Luisa Ceciarelli 3 Kasım 1931 tarihinde İtalya Krallığı'nın başkenti Roma'da doğdu. Onlu yaşlarında amatör yapımlarda rol aldı. Daha sonra, Roma'daki Ulusal Drama Sanatı Akademisi'nde oyunculuk eğitimi alıp, 1953 yılında mezun olduktan sonra eğitimine devam ettiği "Pittman's College"da Dario Niccodermi'in "La nemica" isimli oyununda bir kız çocuğu rolüyle yer aldı. Bir İtalyan oyun kumpanyasının Almanya turuna katıldı, Niccolò Machiavelli'nin La Mandragola prodüksiyonunda Roma'da ilk kez sahneye çıktı.
Vitti, Ettore Scola'nın "Ridere Ridere Ridere" (1954) filminde ilk sinema deneyimini kazandı. İlk önemli rolü ise Mario Amendola'nın '"Le dritte"' (1958) filmindeydi. 1957'de Michelangelo Antonioni'nin yönetiminde Teatro Nuovo di Milano topluluğuna katıldı. Daha sonra Antonioni'nin uluslararası ün ve ödüller kazanan, alışılmışın dışında, radikal L'avventura (1960) filminde önemli bir rolü üstendi. Beyazperdedeki görüntüsü "büyüleyici" olarak tanımlanan Vitti, Antonioni'ye filmin bütçesini oluşturmasında yardımcı olmasıyla ve zorlu çekim mekanlarında hiç yanından ayrılmamasıyla da hatırlanır. Antonioni'nin, L'avventuraya benzeyen tarz ve konularıyla dört filmden oluşan bir seri oluşturan La notte (1961), L'eclisse (1962) ve Il deserto rosso (1964) filmlerindeki rolleriyle de çok olumlu eleştiriler aldı.
1960'ların sonlarından beri Monica Vitti Antonioni'nin anlaşılması zor tarzını bırakıp yeniden eğlenceli komediler yapmaya başladı. Alberto Sordi'nin yönettiği Polvere di stelle (1973) filminde ve Marcello Mastroianni'yle birlikte rol aldığı Ettore Scola'nın Dramma della gelosia filminde bu yolla başarılı oldu. Hollywood'daki deneyimi ise Terence Stamp ile birlikte oynadığı Modesty Blaise filmindeki başrolüdür. Bond filmlerinin bir parodisi olarak nitelendirilen bu film, sert eleştiriler alarak, orta düzeyde bir film olarak değerlendirilmiştir.
Sonraki hayatı ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]1970'lerin ikinci yarısından sonra, Monica Vitti daha az rol teklifi almıştır. Vitti'in son dönemde rol aldığı filmler çoğunlukla uluslararası dağıtıma çıkmayan İtalyan yapımlarıdır. Bunların arasında Luis Buñuel'in Le Fantôme de la liberté (1974) filmi dikkat çeker. 1975'te Barbara Bouchet ile birlikte rol aldığı L'Anantra all'arancia isimli fars seks komedisinin ardından 15 yıl sonra, 1980'de Antonioni ile yeniden bir araya gelerek Il mistero di Oberwald filminde oynar. 1989'da yazıp, yönetip, oynadığı Scandalo Segreto filmi sinemadaki kariyerini noktalar.
1986'da tiyatroya geri dönerek oyuncu ve öğretmen olarak çalışmaya başlar. 1990'larda televizyon için yazarlık ve yönetmenlik yapar. L'avventura filmini anma pulları üzerinde yer alır. 1993'te Créteil (Fransa) Uluslararası Kadın Filmleri Festivali'nde "Festival Onur Ödülü"nü alır. 1995'te 1968'den beri birlikte yaşadığı Roberto Russo'yla evlenir. Vitti Alzheimer hastalığına bağlı komplikasyonlar nedeniyle 2 Şubat 2022'de 90 yaşında öldü.[1]
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gümüş Kurdele: 3 kez (En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu: 1962. En İyi Kadın Oyuncu: 1969, 1976)
- David di Donatello: 5 kez (En İyi Kadın Oyuncu: 1969, 1971, 1974, 1976, 1979)
- Golden Grail: 4 kez
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Orijinal adlarıyla:
- Ridere! Ridere! Ridere! (1954)
- Una pelliccia di visone (1954)
- Adriana Lecouvreur (1955)
- Le dritte (1958)
- L'avventura (1960)
- La notte (1961)
- Accattone (1961)
- L'eclisse (1962)
- Les Quatre vérités (1962)
- Château en Suède (1963)
- Follie d'estate (1963)
- Dragées au poivre (1963)
- Alta infedeltà (1964)
- Il deserto rosso (1964)
- Il disco volante (1964)
- Le bambole (1965)
- Le Fate (1966)
- Modesty Blaise (1966)
- Ti ho sposato per allegria (1967)
- Fai in fretta ad uccidermi... ho freddo! (1967)
- La Ragazza con la pistola (1968)
- La Femme écarlate (1968)
- La Cintura di castità (1968)
- Amore mio aiutami (1969)
- Ninì Tirabusciò: la donna che inventò la mossa (1970)
- Dramma della gelosia - tutti i particolari in cronaca (1970)
- Le Coppie (1970)
- La Pacifista (1970)
- La Supertestimone (1971)
- Noi donne siamo fatte così (1971)
- Teresa la ladra (1972)
- Gli ordini sono ordini (1972)
- La Tosca (1973)
- Polvere di stelle (1973)
- Le Fantôme de la liberté (1974)
- L'Anatra all'arancia (1975)
- A mezzanotte va la ronda del piacere (1975)
- Qui comincia l'avventura (1975)
- Basta che non si sappia in giro! (1976)
- Mimì Bluette ... fiore del mio giardino (1977)
- L'altra metà del cielo (1977)
- Per vivere meglio, divertitevi con noi (1978)
- La Raison d'état (1978)
- Letti selvaggi (1979)
- Amori miei (1979)
- An Almost Perfect Affair (1979)
- Il tango della gelosia (1980)
- Non ti conosco più amore (1980)
- Camera d'albergo (1981)
- Il mistero di Oberwald (1981)
- Io so che tu sai che io so (1982)
- Scusa se è poco (1982)
- Flirt (1983)
- Francesca è mia (1986)
- Scandalo Segreto (1989)
Televizyon
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ma tu mi vuoi bene? (1991) mini dizi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ugolini, Chiara (2 Şubat 2022). "È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano" (İtalyanca). La Repubblica. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Monica Vitti
- Monica Vitti17 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1931 doğumlular
- 2022'de ölenler
- 20. yüzyılda İtalyan kadın oyuncular
- Silvio D'Amico Ulusal Dramatik Sanatlar Akademisinde öğrenim görenler
- Roma doğumlu kadın oyuncular
- İtalyan kadın sinema oyuncuları
- İtalyan kadın tiyatro oyuncuları
- İtalyan kadın dizi oyuncuları
- Alzheimer hastalığı olan kişiler
- Légion d'honneur sahipleri
- İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı sahipleri
- David di Donatello En İyi Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Yaşam Boyu Başarı Altın Aslan Ödülü sahipleri
- Gümüş Kurdele En İyi Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Gümüş Kurdele En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü sahipleri
- Alzheimer hastalığından ölenler
- Gümüş Kurdele Ödülü sahipleri
- David di Donatello Ödülü sahipleri