Sandalet

Bata markası erkek sandaleti

Yüksek topuklu kadın sandaleti

M.Ö. 6. veya 5. binyıldan kalma İspanya'da bulunan esparto sandaletleri .

Sandalet, giyicinin ayağına üst kısmından ve bazen topuğundan kayışlarla tutunan, tabandan oluşan açık tip dışarı ayakkabısı. Sandalet ve diğer ayakkabılar arasındaki fark bazen bulanık da olsa, genel anlayış sandaletin ayağın çoğu üst kısmını, özellikle ayak parmaklarını açık bırakmasıdır.

Tarihi

Bazı ayakkabı türlerinin de yapımı basit olsa da, sandaletler şu anda bilinen en eski ayakkabılardır. Tarih boyunca farklı medeniyetler tarafından çeşitli şekillerde ve malzemelerle üretilmişlerdir. Sandaletlerin tarihi, insanlık tarihinin en eski dönemlerine kadar uzanır.

Antik Dönemler

Mısır (M.Ö. 3500 - M.S. 30): Antik Mısır'da sandaletler yaygın olarak kullanılıyordu. Firavunlar ve soylular, genellikle papirus ve palmiye yapraklarından yapılan sandaletler giyerlerdi. Bu sandaletlerin tabanları genellikle düz olup, ayakları saran kayışlarla sabitlenirdi.

Mezopotamya (M.Ö. 3500 - M.Ö. 539): Mezopotamya'da sandaletler, özellikle sıcak iklim koşulları nedeniyle yaygın olarak kullanıldı. Deriden yapılan sandaletler, rahat ve dayanıklı olmaları nedeniyle tercih edilirdi.

Antik Yunan (M.Ö. 800 - M.S. 146): Antik Yunan'da sandaletler günlük yaşamda ve savaşta kullanılıyordu. En bilinen modellerden biri "Krepis" adı verilen, kalın deri tabanlı ve deri kayışlarla ayak bileğine bağlanan sandaletlerdir. Sandaletler aynı zamanda sosyal statüyü de belirlerdi; zenginler ve askerler daha süslü ve kaliteli malzemelerden yapılan sandaletler giyerdi .

Mısır'dan kalma bir çift antik deri sandalet. (Bata Ayakkabı Müzesi- Toronto Kanada )

Roma İmparatorluğu (M.Ö. 27 - M.S. 476): Romalılar sandalet kullanımını yaygınlaştırmış ve çeşitli modeller geliştirmişlerdir. Romalı askerlerin giydiği sandaletler "caligae" olarak bilinir. Bu sandaletler, kalın deri tabanlı olup, ayakları saran deri kayışlarla tasarlanmıştır. Roma'da sandaletler sosyal sınıfa göre farklılık gösterirdi; zenginler süslü ve değerli malzemelerden yapılan sandaletler giyerken, halk daha sade modeller tercih ederdi.

Orta Çağ ve Sonrası

Orta Çağ boyunca sandaletlerin kullanımı azaldı, çünkü daha kapalı ayakkabılar popüler hale geldi. Ancak, sıcak iklimlerde ve dini topluluklar arasında sandaletler kullanılmaya devam etti.

Osmanlı İmparatorluğu (1299 - 1922): Osmanlı döneminde sandaletler hem günlük hayatta hem de saray çevresinde yaygın olarak kullanıldı. Sarayda, özellikle haremlerde, ince deriden yapılan süslü sandaletler tercih edilirdi. Osmanlı sandaletleri genellikle işlemeli ve boncuklu olurdu

Modern Dönem

Hem ip hem de kayışlarla tutturulmuş sandalet giyen kız.

20. yüzyılda sandaletler tekrar popülerlik kazandı. 1960'lı ve 1970'li yıllarda, özgürlük ve doğallık temalarını benimseyen hippi kültürü, sandaletlerin yeniden moda olmasında etkili oldu. Günümüzde sandaletler, yaz aylarının vazgeçilmez ayakkabıları arasında yer almaktadır. Çeşitli tasarım ve malzemelerle üretilen modern sandaletler, hem günlük yaşamda hem de moda dünyasında önemli bir yer tutmaktadır.

İnsanlar sandaleti birkaç sebepten dolayı giymeyi tercih edebilirler. Bunlardan bazıları ekonomik oluşu (sandaletler genellikle daha az malzeme kullanır ve daha kolay üretilir), ılık havada rahatlık sağlaması ve moda seçeneği oluşudur. Çoğunlukla, insanlar sandaleti ılık havalarda veya yılın daha ılık kısımlarında, ayaklarını serin ve kuru tutmak için giyerler. Ayak mantarı oluşma tehlikesi kapalı ayakkabılardan daha düşüktür, böyle bir iltihabın tedavi perhizinden biri de sandalet giymek olabilir.

Ayrıca bakınız

• Terlik
• Parmak arası terlik