Tanburaci
Tanburaci (Gürcüce: თანბურაჯი), tarihsel Palakatsio bölgesinde, günümüzde Ardahan iline bağlı Çıldır ilçesinin sınırları içinde ortadan kalkmış bir köydür.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Tanburaci (თანბურაჯი) adı, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde de Tanburaci (طنبورەجی) olarak geçer. Ancak bu yer adının bir çeviri sonucunda mı, yoksa köyün adının farklı biçimde yazılmasıyla mı ortaya çıktığı bilinmemektedir. Bu defteri yayımlayan Türkolog Sergi Cikia, bazı yer adlarının Osmanlı idaresi tarafından çevrilerek kaydedildiğini belirtmiştir.[2]
Tanburaci köyünün bulunduğu Palakatsio bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın sınırları içinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 1578 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Tanburaci köyü, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde, Gürcistan Vilayeti içinde, Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 7 Hristiyan haneden oluşuyordu. Köyde buğday, arpa, çavar ve keten tohumu tarımı ile arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Harabeye dönmüş bir adet su değirmeni bulunuyordu[3][4]
Tanburaci köyü, Çıldır Eyaleti’nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde de Tanburaci (طنبورەجی) şeklinde yazılmıştır. Hicri 1132 (1719/1720) tarihinse aynı idari konuma sahip olan köyün hasılası 5.000 akçe idi ve Mahmud adında birine verilmişti. Defterde Hicri 9 Muharrem 1144 (14 Temmuz 1731) tarihinde köyün vergi gelirlerinin Mahmud adlı kişiden alınıp Ali adlı kişiye verildiği not edilmiştir.[5]
Tanburaci köyünün bulunduğu bölge, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Osmanlı Devleti tarafından savaş tazminatının bir parçası olarak Rusya'ya bırakılmıştır. Ancak köyün adı, Rus idaresinin 1886 tarihinde gerçekleştirdiği nüfus sayımında, Ardahan sancağının Çıldır kazasında (uçastok) yer almamıştır. Bu durum, bu tarihten önce Tanburaci'nin köy olmaktan çıktığını göstermektedir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 185. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 402". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 402". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი : თარგმანი : წიგნი II), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 272". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 517". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı"- 403-442". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.