Tkemlobi, Çıldır
Tkemlobi (Gürcüce: ტყემლობი), tarihî Cavaheti bölgesinin Türkiye’de kalan kesiminde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesinde ortadan kalkmış bir köydür. Yerleşim alanı bugünkü Dirsekkaya köyünün sınırları içindedir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürcüce bir yer adı olan Tkemlobi (ტყემლობი), kiraz eriği anlamındakş “tkemali” (ტყემალი) kelimesinden türemiştir ve “erikli” gibi bir anlama gelir.
Tkemlobi köyünün bulunduğu tarihî Cavaheti bölgesi, tarihî Gürcistan'ın sınırları içinde bulunuyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 1578 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Tkemlobi köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Diğemlob (دیغملوب) şeklinde kaydedilmiştir. Bu sırada köy, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 7 Hristiyan haneden oluşuyor ve vergi vermekle yükümlü aile reisleri Gogiça, Şota, İvane, Goga, Batata gibi Gürcü adlarını taşıyordu. Köyde buğday ve arpa tarımı ile arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Söz konusu mufassal defterde, Ardahan-i Büzürg livasında Tkemlobi (ტყემლობი) adında bir köy daha bulunuyordu. Güney nahiyesine bağlı olan bu köy, boş olarak kaydedilmişti.[2][3]
Tkemlobi'nin Çıldır Eyaleti’nin 1694-1732 dönemini kapsayan cebe defteri ile 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Çıldır kazasında bir köy olarak yer almamış olması, bu tarihten önce boşaldığını göstermektedir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 189. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 518, 554". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2025.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი : თარგმანი : წიგნი II), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 500". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2025.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 403-442". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2025.