Tikaşeni
Tikaşeni (Gürcüce: ტიკაშენი), tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesinde ortadan kalkmış bir köydür. Bu köyün yerleşim alanı Bağdaşen köyünün sınırları içinde yer alır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Tikaşeni köyünün bulunduğu Artani bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın sınırları içinde bulunuyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Tikaşeni köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Dikaşen (دیقاشین) şeklinde kaydedilmiştir. Bu sırada köy, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 3 Hristiyan haneden oluşuyordu. Hane reislerinin ve babalarının adları buranın bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.[2][3] Bu tarihte Ahalkalak livasının Akşehir nahiyesine bağlı bir köyde Tikaşeni (Dikaşen) adını taşıyordu.[4]
Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan cebe defterinde Tikaşeni aynı idari konuma sahipti. Köyün geliri, Hicri 1140 (1727/1728) tarihinde, timar cinsinden Hasan adlı birine tahsis edilmişti ve toplam vergi 5.000 akçe olarak belirlenmişti.[5]
Tikaşeni köyü, 19. yüzyılda Rusça haritalarda Tikaşen (Тикашен) şeklinde yazılmıştır. Bu yerleşim Osmanlı dönemi boyunca küçük bir köy olarak kalmıştır. Nitekim 1878 tarihinde köyde sadece 6 hane bulunuyordu.[2] Tikaşeni köyü sonradan tamamen terk edilmiştir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 189. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 518". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 437". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 330". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 193". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024.