Velayet Ayeti
Velayet Ayeti (Arapça: آية الولاية); Maide Suresinin 55. ayeti. Ayet, müslümanlara Allah, Muhammed, namaz kılan ve rüku ederken zekat veren kişilerin velayetine işaret eder.[1]
Ayet
[değiştir | kaynağı değiştir]| “ | Sizin dostunuz, sahibiniz, ancak Allah'tır ve Peygamberidir ve inananlar, namaz kılanlar ve rüku ederken zekat verenlerdir. (Maide Suresi: 55) [2] | „ |
Nüzul Sebebi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Makale serilerinden |
 |
| Makale serilerinden |
 |
Genel olarak Şii ve Sünni kaynakların zikredildiğine göre, bu ayet Ali hakkında nazil olmuştur. Rivayetlere göre, Allah Resulünün mescidinde Ali namazda, rükû halindeyken bir dilenci ondan yardım istemiş, o da küçük parmağında olan yüzüğünü ona vermiştir. Bu anda velayet ayeti nazil oldu.[3][4][5] Ebuzer-i Gıfari de aynı şekilde ayetin iniş(nuzûl) sebebini zikretmiş de devamında şunu ekliyor: Şu anda İslam peygamberi olan Muhammed namaz okumaktaydı. Namazı bitince şu kelimelerle dua etti: "Rabbim! Kardeşim Musa senden kalbine genişlik vermeyi, İşini kolaylaştırmayı, dilinin bağını çözmeyi istedi, insanlar sözünü iyice anlasınlar diye. Ayrıca ailesinden biri olan kardeşi Harun'u ona vezir et, dedi. Ey Rabbım, ben Muhammed, senin peygamberinim, kalbime genişlik ver, İşimi kolaylaştır. Ailemden Ali'yi bana vezir et, arka olsun bana, onunla kuvvetleneyim". Muhammed'in duası henüz tam olarak bitmeyince, Cebrâil bu ayeti peygambere ulaştırdı. Bu hadisi nakleden sahabelerden bazıları şunlardır: Ali,[6] Abdullah bin Abbas,[7] Ebu Rafi’ Medeni,[8] Ammar b. Yasir,[9] Ebuzer-i Gıfari,[10] Enes b. Malik[11] ve Mikdad b. Esved,[12] Müselleme b. Kuheyl,[13] Utbe b. Ebi Hekim[14], Sudde[15] ve Mücahid[14] bu hadisi nakletmişlerdir. Bir Şii kaynağına göre, bu ayetin vahyi, Gadîr vakıasını takip etti. Orada Muhammed "Ben kimin mevlâsı isem (''Velî'' sözcüğü ile eş anlamlıdır), Ali de onun mevlâsıdır!" dedi. [16]
Tefsir
[değiştir | kaynağı değiştir]''İnnemâ (Arapça: اِنَّما)'' kelimesi Arap dilinde tekilliği göstermek için kullanılıp ''ancak, fakat, yalnız, sadece'' anlamlarını taşır. ''Velî (Arapça: ولی)'' kelimesi ise ''maddi ve manevi lider, sahib, yardımcı'' anlamlarını taşır. Ancak hicri birinci yüzyılının dil kitaplarında, sadece ''lider'' anlamında kullanıyordu, ''dost'' anlamı sonralarda kullanıldı.[17]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Mâide Suresi 55. Ayet". kuranmeali.com. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ "Kuran 5:55". Tanzil.net. 11 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- ^ Kadı Nurullah Şuşteri, İhkaku’l Hak, c.2, s.399
- ^ Hakim Hasakani, Şevaidu’t Tenzil, c. 1, s. 209 – 239
- ^ Fazıl b. Hasan Tabersi, Mecmeu’l Beyan, c. 3, s. 324 ve 325
- ^ Şevaidu’t Tenzil, c. 1, s. 226; ed-Durru’l Mensur, c. 3, s. 106; el-Müracaat, s. 230
- ^ Şevaidu’t Tenzil, c. 1, s. 232
- ^ Ağa Bozorg Tehrani, ez-Zerie, c. 15, s. 18 -19
- ^ ed-Durru’l Mensur, c. 3, s. 106
- ^ Feraidu’s Simteyn, c. 1, s. 194
- ^ Şevaidu’t Tenzil, c. 1, s. 225
- ^ Şevaidu’t Tenzil, c. 1, s. 228
- ^ ed-Durru’l Mensur, c. 3, s. 105
- ^ a b Camiu’l Beyan, c. 6, s. 390
- ^ Camiu’l Beyan, c. 6, s. 389
- ^ Shah-Kazemi (2010), s. 124.
- ^ Eltebiyan fi tefsir-i Kuran, c. 3, s. 560