Atlantik Ovası
 | Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
|
Atlantik Ovası, Amerika Birleşik Devletleri'nin sekiz ana fizyografik bölümünden biridir. USGS fizyografik sınıflandırma sistemine göre bu bölüm, Kıyı Ovası ve Kıta Sahanlığı olmak üzere iki fizyografik eyaletten oluşur. Bu eyaletler kendi içlerinde çeşitli seksiyonlara ayrılır. Kıyı Ovası, deniz seviyesinin üzerindeki kara alanlarını kapsarken, Kıta Sahanlığı deniz seviyesinin altındaki sığ deniz platformunu içerir.
Atlantik kıyı şeridine bitişik topraklar kumlu plajlar, bataklıklar, koylar ve bariyer adalardan oluşur. Atlantik Ovası, Amerika Birleşik Devletleri'nin fizyografik bölgeleri arasında en düz olanıdır. Cape Cod’dan Meksika Körfezi kıyılarına kadar yaklaşık 2.200 mil (3.500 km) boyunca uzanır ve güneyde Yucatan Yarımadasına doğru yaklaşık 1.000 mil (1.600 km) daha devam eder. Orta ve Güney Atlantik kıyıları, bariyer kıyılar ve su altında kalmış vadi kıyıları ile karakterizedir. Atlantik Kıyı Ovası girişler, su altında kalmış nehir vadileri, büyük koylar ile geniş sulak alanlar ve bataklıklarla kesintiye uğrayan, büyük ölçüde süreklilik gösteren bariyer adalar sistemine sahiptir.
Atlantik Ovası, iç kesimlerdeki daha yüksek alanlardan denize doğru bir dizi teras halinde hafif bir eğimle alçalır. Bu eğim Atlantik Okyanusu ve Meksika Körfezi’ne doğru uzanarak kıta sahanlığını oluşturur. Kara ile deniz arasındaki topografik farkın oldukça düşük olması nedeniyle, özellikle Louisiana bataklıkları ve Florida Everglades bölgesinde kara ve deniz arasındaki sınır yer yer belirsizdir.
Kıtasal sahanlık
[değiştir | kaynağı değiştir]Fenneman’ın 1928 tarihli fizyografik sınıflandırmasında belirtildiği üzere, Atlantik Ovasının kıtasal sahanlık bölümü geniş ve nispeten düzdür. Atlantik Okyanusu boyunca uzanan bu kıtasal sahanlık, yaklaşık 100 metre derinliğe kadar devam eden geniş bir platformdan oluşur. Atlantik Okyanusu açıklarındaki kıtasal sahanlığın genişliği bölgeden bölgeye önemli ölçüde değişir. Florida açıklarında 1 km’den az iken Maine açıklarında 420 km’yi aşar. Ortalama kıtasal sahanlık genişliği yaklaşık 135 km’dir.
Kıyı Ovası
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerika Birleşik Devletleri’nin Kıyı Ovası Alabama, Arkansas, Delaware, Florida, Georgia, Kentucky, Maryland, Massachusetts, Mississippi, Missouri, New Jersey, New York, Kuzey Carolina, Oklahoma, Güney Carolina, Rhode Island, Tennessee, Teksas ve Virginia eyaletlerinin tamamını veya bir bölümünü kapsar. Kuzeydoğuda Massachusetts eyaletindeki Cape Cod’dan başlayarak güneybatıya doğru Teksas eyaletindeki South Padre Island’a (Padre Adası) kadar uzanır. Bu alan yaklaşık 1.900 mil (3.100 km) uzunluğundadır.
USGS fizyografik sınıflandırmasına göre Kıyı Ovası, aşağıdaki fizyografik bölümlerden (seksiyonlardan) oluşur:
- Embayed Section
- Sea Island Section
- Floridian Section
- Doğu Körfez Kıyı Ovası
- Mississippi Alüvyon Ovası
- Batı Körfez Kıyı Ovası
Kıyı Ovasındaki kayaçlar, büyük ölçüde henüz kumtaşı veya şist haline gelmemiş kum ve kil tabakalarından oluşur. Bölge koylar, su altında kalmış nehir vadileri, büyük körfezler ile geniş sulak alanlar ve bataklıklar tarafından kesintiye uğrayan, büyük ölçüde süreklilik gösteren bir bariyer adalar sistemiyle karakterizedir. Kıyı Ovası, iç kesimlerdeki yaylalardan denize doğru bir dizi teras halinde hafif bir eğimle alçalır.
Bölgenin ortalama rakımı deniz seviyesinden 900 metrenin altındadır ve okyanustan iç kesimlere doğru yaklaşık 50 ila 100 kilometre uzanır. Kıyı Ovası genellikle nemli bir iklime sahiptir ve çok sayıda nehir, bataklık ve sazlık alan içerir. Bölge esas olarak tortul kayaçlar ve litifiye olmamış tortullardan oluşur ve geniş ölçüde tarımsal amaçlarla kullanılır.
Atlantik Kıyı Ovası Carolina Sandhills bölgesini, Embayed ve Sea Island fizyografik bölgelerini kapsar. Atlantik Kıyı Ovası, bazı sınıflandırmalarda Orta Atlantik ve Güney Atlantik kıyı ovaları olmak üzere kuzey ve güney alt bölümlere ayrılır.
Jeoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Atlantik Ovası, genel olarak hafif eğimli ve büyük ölçüde deforme olmamış Mezozoik ve Senozoik yaşlı tortul kayaçlardan oluşur. Bu tortul birikim, deniz yönüne doğru kalınlaşan bir tortul kama niteliği taşır ve Kuzey Carolina’daki Cape Hatteras çevresinde yaklaşık 3 kilometre (10.000 ft) kalınlığa ulaşır.
