Ay (firavun) - Vikipedi

Ay veya Kheperkheprure Ay veya Aye Antik Mısır'da, 18. Hanedan'ın on üçüncü firavundur. Tahtta kalma süresi (MÖ 1339-1335) dört yıldır.^[1]

Firavun Ay, büyük olasılıkla Thuyu'nun (Tuya)^[2] oğlu; Akhenaten'in annesi olan kraliçe Tiye'nin^[3] erkek kardeşi; ve Tevrat ve Kur'anda adı Yusuf olarak anılan Yuya'nın oğludur.

Ay diğer unvanlar olarak "Amun ve (Akhmin tanrısı) Min'in Sığırlarının Çobanı", "Aşağı Mısır Kralının yüzüğünün taşıyıcısı", "Yukarı Mısır Kralının Ağzı" ve "Her İki Ülkenin Tanrısının Kutsal Babası" isimlerini taşımıştır. Bu unvanları babasından almıştır.^[4]

Ay, kendisinden iki önceki firavun Akhenaten'in veziri iken, onun ölümü sonrasında oğlu Tutankhamon'a küçüklüğünde naiplik ve daha sonra da vezirlik yapmıştır.

Ay, Tutankhamon yaklaşık 19 yaşında ölünce, dul kalan kraliçe ile evlenerek firavunluk tahtına çıkmıştır. Bu bilgiler kraliçe Ankhesenamen ve Ay isimlerini taşıyan bilgilendirici yüzüklerden ve mezar resimlerindeki detaylardan elde edilmiştir. 4 yıl tahtta kaldıktan sonra varis bırakmadan ölmüştür. Yerine general Horemheb geçmiştir.

Hiyerografik isimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ay veya
Heperheprure Ay

Horus adı

Kanaht-Tehenhâv

Nebty adı

Seçem-peçti der-setşet

Altın Horus adı

Heka-maat seçeper-tavi

Prenomen
(Ön adı)

Çeper-çeperu-Re

Nomen
(Adı)

Ay isteni atya

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Osman, Ahmed, Krallar Vadisi'ndeki Yabancı, Çev. Merve Arkan, Omega Yayınları, İstanbul, 2017
^ "Thuy". 4 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011.
^ "Tiye". 25 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011.
^ Osman, A. (1987). Stranger in the Valley of the Kings: solving the mystery of an ancient Egyptian mummy. San Francisco: Harper & Row. pp.29-30

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Ay (firavun) ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

"Osirisnet" websitesinde Ay'in mezari hakkinda bilgiler 31 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Jürgen von Beckerath, (1997) Chronologie des Pharaonischen Ägypten, MÄS 46 Mainz:Philip von Zabern, s. 201

Firavunlar

İlk Hanedan Dönemi
(MÖ 3150 öncesi)

Aşağı Mısır	Hedju Hor • Hsekiu • Khayu • Tiu • Thesh • Neheb • Wazner • Mekh
Yukarı Mısır	I. Akrep • Iry-Hor • Ka • II. Akrep • Narmer

Erken Hanedan Dönemi
(MÖ 3150–2686)

1. Hanedan	Narmer / Menes • Hor-Aha • Djer • Djet • Den • Anedjib • Semerkhet • Qa'a • Sneferka • Horus Kuşu
2. Hanedan	Hotepsekhemwy • Nebra • Nynetjer • Ba • Nubnefer • Horus Sa • Weneg-Nebty • Wadjenes • Senedj • Seth-Peribsen • Sekhemib-Perenmaat • I. Neferkara • Neferkasokar • I. Hudjefa • Khasekhemwy

Eski Krallık
(MÖ 2686–2181)

3. Hanedan	Zoser • Sekhemkhet • Sanakht • Nebka • Khaba • Sedjes • Qahedjet • Huni
4. Hanedan	Snefru • Keops • Djedefre • Khafre • Menkaure • Shepseskaf
5. Hanedan	Userkaf • Sahure • Neferirkare Kakai • Shepseskare • Neferefre • Niuserre • Menkauhor • Djedkare • Unas
6. Hanedan	Teti • I. Pepi • Merenre • II. Pepi

Birinci Ara Dönem
(MÖ 2181–2040)

7. ve 8. Hanedan	Wadjkare • Qakare Iby
9. & 10. Hanedan	Meryibre Khety • Merykare • Kaneferre • Nebkaure Akhtoy • Setut

Orta Krallık
(MÖ 2040–1782)

11. Hanedan	I. Mentuhotep • I. Intef • II. Intef • III. Intef • II. Mentuhotep • III. Mentuhotep • IV. Mentuhotep
12. Hanedan	I. Amenemhet • I. Senusret • II. Amenemhet • II. Senusret • III. Senusret • III. Amenemhet • IV. Amenemhet • Sobeknefru♀

İkinci Ara Dönem
(MÖ 1782–1570)

13. Hanedan	I. Sobekhotep • V. Amenemhet • Wegaf • VI. Amenemhet • Hor • II. Sobekhotep • Khendjer • III. Sobekhotep • I. Neferhotep • IV. Sobekhotep • Merneferre Ay • II. Neferhotep
14. Hanedan	Nehesy
15. Hanedan	Sheshi • Yakubher • Khyan • I. Apepi • II. Apepi
16. Hanedan	Anather • Yakobaam • I. Dedumes • II. Dedumes
17. Hanedan	I. Sobekemzaf • II. Sobekemzaf • VII. Intef • I. Tao • II. Tao • Kamose

Yeni Krallık
(MÖ 1570–1070)

18. Hanedan	I. Ahmose • I. Amenhotep • I. Tuthmosis • II. Tuthmosis • Hatşepsut♀ • III. Tuthmosis • II. Amenhotep • IV Tuthmosis • III. Amenhotep • Akhenaton • Smenkh Ka-Re • Neferneferuaten♀ • Tutankhamun • Kheperkheprure Ay • Horemheb
19. Hanedan	I. Ramses • I. Seti • II. Ramses • Merneptah • Amenmess • II. Seti • Siptah • Twosret♀
20. Hanedan	Setnakhte • III. Ramses • IV. Ramses • V. Ramses • VI. Ramses • VII. Ramses • VIII. Ramses • IX. Ramses • X. Ramses • XI. Ramses

Üçüncü Ara Dönem
(MÖ 1069–525)

21. Hanedan	I. Smendes • Amenemnisu • I. Psusennes • Amenemope • Yaşlı Osorkon • Siamun • II. Psusennes
Amon Başrahibi	Herihor
22. Hanedan	I. Şeşonk • I. Osorkon • II. Şeşonk • I. Takelot • II. Osorkon • II. Takelot • III. Şeşonk • Pami • V. Şeşonk • IV. Osorkon
23. Hanedan	Pedibastet • VI. Sheshonq • III. Osorkon • III. Takelot • Rudamon • Iuput
24. Hanedan	Tefnakht • Bakenrenef
25. Hanedan	Piankhi • Shabaka • Shebitku • Taharqa • Tanutamun
26. Hanedan	I. Psamtik • II. Neko • II. Psamtik • Wahibre • II. Ahmose • III. Psamtik

Geç Dönem
(MÖ 525–332)

27. Hanedan	II. Kambises • I. Darius • Serhas • I. Artaserhas • II. Darius
28. Hanedan	Amyrtaios
29. Hanedan	I. Nefaarud • Hakor
30. Hanedan	I. Nektanebo • Teos • II. Nektanebo
31. Hanedan	III. Artaserhas • Arses • III. Darius

Helenistik Dönem
(MÖ 332–30)

Argead Hanedanı	Büyük İskender • III. Filip Arrhidaeus • IV. Aleksandros
Ptolemaios Hanedanı	I. Ptolemaios • II. Ptolemaios • III. Ptolemaios • IV. Ptolemaios • V. Ptolemaios • VI. Ptolemaios • II. Kleopatra♀ • VII. Ptolemaios • VIII. Ptolemaios • III. Kleopatra♀ • IX. Ptolemaios • X. Ptolemaios • XI. Ptolemaios • XII. Ptolemaios • IV. Berenice♀ • XIII. Ptolemaios • XIV. Ptolemaios • VII. Kleopatra♀ • XV. Ptolemaios Kaesarion

♀ sembolü kadın firavunu işaret eder

Mısırbilim veya Antik Mısır ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Soyluluk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.