Külek peyniri
| Külek peyniri | |
|---|---|
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Bölgesi | Artvin, Trabzon, Rize |
| Türü | Peynir |
Külek Peyniri; Trabzon, Araklı, Tonya, Çaykara, Of, Artvin, Rize, Posof'ta üretilen peynirdir. İnek sütünden yapılır. Külek denilen ahşap fıçılarda hazırlanır.[1]
Yörelere göre çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Trabzon Külek Peyniri
[değiştir | kaynağı değiştir]Üretiminde aileler koyun sütü tercih etmelerine rağmen inek sütleri de tercih edilmektedir. Yağı ayrılan sütler yarım saat kaynatılıp pıhtılaştırılır. 2 saat bekletilip soğutulan pıhtı amerikan bezinden yapılan torbalarda 7-8 saat süzmeye bırakılır. Süzme işlemini takiben pıhtı torbalarda 2–3 cm kalınlıkta yayılıp açık havada 2-3 gün kurumaya bırakılır. Bu aşamadaki peynire yörede "gorcolo" denir. Gorcolo, yani teleme elle parçalanıp ovalanır ve ikiye katlanan bez içinde derin bir kaba yerleştirilerek üzeri bezle kapatılır. Burada 1.5-2 gün süresince 2-3 saatte bir elle ovuşturulup karıştırılır. Daha sonra 1 kg peynir 1 avuç kaya tuzu ilave edilip iyice karıştırılır. Peynir deri, ağaç veya toprak kaplara basılır. Kapların ağzı 1 cm kalınlığında tuz ile kapattılıp ağızları pamuklu bez ile sarılıp kapatılır ve toprağa gömülür. 1-3 ay olgunlaştırılan peynirler tüketilir.[2]
Artvin Külek Peyniri
[değiştir | kaynağı değiştir]Berta yöresi başta olmak üzere tüm Artvin yaylalarında geleneksel olarak yapılmaktadır.[3]
Vakfıkebir Külek Peyniri
[değiştir | kaynağı değiştir]Trabzon Vakfıkebir Külek Peyniri 25.05.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ Yazıcı, F., Dervişoğlu, M., Temiz, H. 1998. Külek peynirinin duyusal, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri. V. Süt ve Ürünleri Semp. Geleneksel Süt Ürünleri. Milli Prodüktivite Yayınları No: 621. Ankara.
- ^ Yazılımı, SoftTr E.-Ticaret Sitesi. "Külek Peyniri (1 Kg)". www.artvinurunleri.com. 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
 | Peynir ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |