Kakao
| Kakao | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ağaçtaki bir kakao meyvesi
| ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Theobroma cacao
L. |
Kakao (Theobroma cacao), 4-8 metre boyunda ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından çikolata yapımında kullanılan bir bitki türü.
Doğal yetişme alanı Güney Amerika, Batı Afrika, Batı Hint Adaları olmakla beraber, Tropiklerin genelinde yetiştirilmektedir. Theobromin adlı bir alkaloit eldesinde ve kakao yağı eldesinde kullanıldığı gibi, kakaonun tohumları da çikolata yapımında kullanılmaktadır.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Kakao bitki cinsinin "Tanrıların yemeği" anlamına gelen bilimsel adı Theobroma Yunancada "tanrı" manasına gelen θεός (theos) ve "yemek" anlamına gelen βρῶμα (broma) kelimelerinden türemiştir.
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kakao ağacını doğal yetişme alanları And Dağları'nın etekleri ile Amazon ve Orinoco ırmaklarının havzalarının 200–400 m yakınlarındaki yükseltilerdir. Orta Amerika'ya Mayalar tarafından getirildiği sanılmaktadır. Ilık iklimlerde düzenli yağmur alan, verimli topraklarda yetişir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kakao Orta Amerika'da tarihin en eski dönemlerinden beri yetiştirilmekteydi. Veracruz Körfezi arkeolojik alanında bulunan Pre-Olmek dönemine ait kaplardan kakao üretiminin M.Ö 1750 yılına dayandığı görülmektedir.[1] İspanyolların kıtayı keşiflerinden ve kolonisi haline getirmesinden sonra Avrupa'ya getirilen kakao, süt ile karıştırılarak kullanılmaya başlandı ve kısa sürede popüler oldu. Kakao tozu zamanla kakao yağı ile karıştırılarak bugünkü çikolata ortaya çıktı. Günümüzde çikolata ile birlikte kakao tozu ve yağı en faydalı besinlerdendir. Böğürtlen, ahududu, çilek, yabanmersini gibi meyveler ondan sonraki sırada yer alır.
Üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Kakao, dünya çapında 70 bin kilometrekarenin üzerinde bir ekim alanına sahiptir. Üretimin % 40'ını gerçekleştiren Fildişi Sahili'ni, %15'er payları ile Gana ve Endonezya izlemektedir. Diğer kakao üreticileri, küçük miktarlarda olmakla beraber, Brezilya, Nijerya ve Kamerun'dur.
Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kakao ağacının tohumları ya hemen ya da bir süre sonra mayanlandırılır ve ardından kurutulur. Böylece tohumun acı lezzeti kaybolur ve hoş bir koku meydana gelir. Bu taneler kavurularak, un haline getirilip yağı alınır. Sonra yeniden öğütülerek, toz halindeki kakao elde edilir. Kakao, sütle karıştırılıp içilir, ayrıca yağı alınmamış kakao tohumlarından çikolata yapılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Powis, Terry G.; Hurst, W. Jeffrey; del Carmen Rodríguez, María; Ortíz C., Ponciano; Blake, Michael; Cheetham, David; Coe, Michael D.; Hodgson, John G. (December 2007). "Oldest chocolate in the New World". Antiquity. 81 (314). ISSN 0003-598X. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi15 Şubat 2011.
