VIII. Antiohos

VIII. Antiohos Gripus
VIII. Antiohos Gripus
Selefkî ortak hükümdarı
Hüküm süresi	125–121/123 MÖ (II. Aleksandros'a karşı annesi Kleopatra Thea ile ortak hükümdar); 121/123 MÖ–96 MÖ (üvey kardeşi ve kuzeni IX. Antiohos'a karşı)
Taç giymesi	125 MÖ
Önce gelen	Kleopatra Thea, V. Seleukos, II. Aleksandros
Sonra gelen	VI. Seleukos
Ölüm	96 MÖ
Eş(ler)i	Tryphaena; Cleopatra Selene
Çocuk(lar)ı	Seleucus VI Epiphanes; Antiochus XI; Philip I; Demetrius III; Antiochus XII; Laodice, Queen of Commagene
Hanedan	Selefkî Hanedanı
Babası	II. Dimitrios Nikator
Annesi	Kleopatra Thea

VIII. Antiohos Epiphanes/Callinicus/Philometor, lakabı Gripus (Yunanca: Γρυπός, "kanca burunlu"), Helenistik Selefkî İmparatorluğu'nun MÖ 125'ten 96'ya kadar hükümdarıydı. II. Dimitrios ve Kleopatra Thea'nın küçük oğluydu. Yaşamının ilk yıllarını Atina'da geçirmiş ve babası ve erkek kardeşi V. Seleukos'un ölümlerinden sonra Suriye'ye dönmüş olabilir. İlk başta annesiyle birlikte hükümdardı. Onun etkisinden korkan VIII. Antiohos, MÖ 121'de Kleopatra Thea'yı zehirletti.

Siyasi istikrarsızlık VIII. Antiohos'un saltanatının çoğunu etkiledi. MÖ 116'dan itibaren üvey kardeşi IX. Antiohos'a karşı bir iç savaşa girdi. VIII. Antiohos'in karısı, Ptolemaios dönemi Mısırlı prensesi Tryphaena, kız kardeşini ve Mısır'ın eski IV. Kleopatra'sı olan IX. Antiohos'un karısını MÖ 112'de öldürdü; IX. Antiohos intikam almak için Tryphaena'yı öldürdü. MÖ 102'de, VIII. Antiohos'un iki rakip kraliçenin annesi olan teyzesi Mısırlı Kleopatra III, ona kızı Kleopatra Selene ile evlenme teklif etti. VIII. Antiohos, MÖ 96'da suikasta kurban gitti.

Hayatı

Aile geçmişi ve çocukluk

MÖ 193'te Selefkî prensesi I. Kleopatra, Mısır Kralı V. Ptolemaios ile evlendi. Ptolemaios Hanedanı'ndan torunları Kleopatra Thea, yarım yüzyıl sonra, MÖ 150'de taht iddiacısı Aleksandros Balas ile evlendi.^[1] Daha sonra Suriye Kralı II. Dimitrios ile evlendi ve iki oğlu oldu.^{[note 1]} II. Dimitrios, Part İmparatorluğu tarafından yakalandı ve esir olarak tutuldu. VIII. Antiohos'un amcası VII. Antiohos tahta geçti ve Kleopatra Thea ile evlendi, ancak MÖ 129'da Partlara karşı savaşırken öldü; II. Dimitrios daha sonra tahta geri döndü ve MÖ 125'te Suriye tahtı için iddiacı II. Aleksandros'a karşı savaşırken öldü. II. Dimitrios'un en büyük oğlu V. Seleukos, ölümünden sonra kral oldu ancak kısa süre sonra Kleopatra Thea tarafından öldürüldü. VIII. Antiohos'u kral yaptı ve onun eş naibi olarak hüküm sürdü.^[2]

İktidara yükselmesi

VIII. Antiohos tahta çıktıktan kısa bir süre sonra kuzeni Ptolemaios prensesi Tryphaena ile evlendi. Ortak vekillik döneminde basılan gümüş ve bronz paralar (MÖ 125-121) VIII. Antiohos ve Kleopatra Thea'daki), kraliçenin başının önde, oğlunun kafasının arkasında göründüğünü göstermektedir. Adı aynı zamanda madeni paralarda ilk sırada yer alıyor. Bu gerçekler onun kıdemli eş yönetici olduğunu gösteriyor.^[3] MÖ 123'te gaspçı II. Aleksandros Zabinas'ı yendi. MÖ 121'de Antiohos nüfuz sahibi annesinden kurtulmaya karar verdi.^[4] Justinus'a göre annesi onu şarapla zehirlemeye çalıştı ama şüpheli kral onu bardağı kendisi içmeye zorladı.^[5] Ancak toksikolojiye olan ilgisiyle ünlü olacak kişi VIII. Antiohos'un kendisiydi.^[4]^[6] Zehirli bitkilerle ilgili yazdığı düşünülen bazı şiirler ünlü hekim Galen'den alıntıdır.

Suriye Kralı olarak hükümdarlığı

VIII. Antiohos Grypus'un parası. Arka yüz: Boynuzlu aslanın üzerinde duran tanrı Sandan, üzerinde bir kartal bulunan odun yığınının içinde.

Siyasi eksikliklerine rağmen Grypus popüler bir kraldı. Sikkelerdeki çirkin, tembel görünümü (son Seleukoslar arasında yaygındı) ve cömert ziyafetleriyle ilgili hikâyeler, gelecek nesillerin onun hanedanının yozlaşmış ve çökmüş olduğuna inanmasına neden oldu. Ancak bu, gerçekte hükümdarlıklarını sıkıntıya sokan yorucu iç savaşlar ve kan davalarının aksine, son Seleukosların ilişkilendirilmeye çalıştığı iyi yaşam anlamına gelen Helenistik Tryphe kavramını çağrıştıran bilinçli bir imgeydi.^[7]

Lüks partileriyle ilgili bir hikâyede, ziyafetlere katılan konuklarla birlikte yük hayvanı olarak bir deve ve konuğu bizzat taşıyacak bir görevliyle birlikte eve yiyecek gönderdiği iddia ediliyor. Bu durumun zaten tükenmiş olan hazine üzerinde bir miktar baskı yaratması gerekirdi.^[8]

İç savaş

MÖ 116'da üvey kardeşi ve kuzeni IX. Antiohos sürgünden döndü ve bir iç savaş başladı. IX. Antiohos'un aynı zamanda Kleopatra olarak da adlandırılan karısı, Tryphaena'nın kız kardeşiydi ve sonunda Tryphaena'nın emriyle Antakya dışındaki Dafni tapınağında dramatik bir şekilde öldürüldü. IX. Antiohos sonunda intikam olarak Tryphaena'yı öldürdü. İki kardeş daha sonra Grypus'un MÖ 96'da bakanı Herakleon tarafından öldürülmesine kadar Suriye'yi aralarında paylaştırdılar.

Aile

Ptolemaios dönemi prensesi Tryphaena ile evlendi. 125,^[4] ve ondan altı çocuğu vardı:

Seleukos VI Epifanes
Antiohos XI Epiphanes Philadelphus
Philip I Philadelphus
Demetrius III Eucaerus
Antiohos XII Dionysos
Laodike VII Thea, Mithridates'in babası Sames II Theosebes Dikaios'un Kommagene Krallığı ile Seleukos İmparatorluğu arasında barışı sağlamak amacıyla yaptığı yerleşimin bir parçası olarak Kommagene Kralı I. Mithridatis ile evlendi. Laodice ve Mithridatis'in oğlu, VIII. Antiohos'un torunu Kommagene Kralı I. Antiohos Theos'du .

102 yılında Mısırlı III. Kleopatra, kızı I. Kleopatra Selene'yi onunla evlendirdi, ancak ona çocuk vermedi. Daha sonra IX. Antiohos ile evlenmeye gitti.^[4]

Ayrıca bakınız

Notlar

^ Genç olan VIII. Antiohos, MÖ 143 ile 140 yılları arasında doğmuştur; tahta geçtiğinde 15-17 yaşları arasındaydı. Taht rekabetini önlemek için Atina'ya gönderilmiş olabilir. Ancak bu kesin değildir. Her halükarda MÖ 125'te Suriye'deydi.^[2]

Kaynakça

Özel

^ Whitehorne 1994, ss. 81, 149.
^ ^a ^b Wright 2008, ss. 39–41.
^ Wright 2008, s. 40.
^ ^a ^b ^c ^d Ogden, Daniel (1999). Polygamy Prostitutes and Death. The Hellenistic Dynasties. Londra: Gerald Duckworth & Co. Ltd. s. 150. ISBN 07156-29301.
^ Justinus. "39.2.7-8". Epitome of Pompeius Trogus' Philippic Histories. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2024.
^ Galen, 14 p. 185
^ Bilde, Per (1996). Aspects of Hellenistic Kingship. Studies in Hellenistic civilization. 7. Aarhus University Press. s. 36. ISBN 978-8-772-88474-5. ISSN 0906-3463.
^ Smith, Andrew. "Athenaeus: Deipnosophists - Book 5 (c)". www.attalus.org. 24 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Genel

Whitehorne, John (1994). Cleopatras. Routledge. ISBN 978-0-415-05806-3.
Wright, Nicholas L. (2008). "A note on Cleopatra Thea, Antiochus Grypus, and Athens". Mediterranean Archaeology. Cilt 21. ss. 39-42. JSTOR 2465172226 Nisan 2019.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta VIII. Antiohos ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Antiochus VIII Grypus entry in historical sourcebook by Mahlon H. Smith

[3] Genç olan VIII. Antiohos, MÖ 143 ile 140 yılları arasında doğmuştur; tahta geçtiğinde 15-17 yaşları arasındaydı. Taht rekabetini önlemek için Atina'ya gönderilmiş olabilir. Ancak bu kesin değildir. Her halükarda MÖ 125'te Suriye'deydi.^[2]

[FOOTNOTEWhitehorne199481,_149-1] Whitehorne 1994, ss. 81, 149.

[FOOTNOTEWright200839–41-2] Wright 2008, ss. 39–41.

[FOOTNOTEWright200840-4] Wright 2008, s. 40.

[ogden-dinasties-5] Ogden, Daniel (1999). Polygamy Prostitutes and Death. The Hellenistic Dynasties. Londra: Gerald Duckworth & Co. Ltd. s. 150. ISBN 07156-29301.

[6] Justinus. "39.2.7-8". Epitome of Pompeius Trogus' Philippic Histories. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2024.

[7] Galen, 14 p. 185

[8] Bilde, Per (1996). Aspects of Hellenistic Kingship. Studies in Hellenistic civilization. 7. Aarhus University Press. s. 36. ISBN 978-8-772-88474-5. ISSN 0906-3463.

[9] Smith, Andrew. "Athenaeus: Deipnosophists - Book 5 (c)". www.attalus.org. 24 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[note 1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Helenistik hükümdarlar
Argead Hanedanı	II. Filip İskender (III. Aleksandros) III. Filip IV. Aleksandros
Antipatros Hanedanı	Kassandros IV. Filip V. Aleksandros I. Antipatros
Antigonos Hanedanı	I. Antigonos Monoftalmos I. Dimitrios Poliorkitis II. Antigonos Gonatas II. Dimitrios Aetolikus III. Antigonos Doson V. Filippos Perseus
Ptolemaios Hanedanı	I. Ptolemaios II. Ptolemaios Ptolemaios Keraunos Meleager III. Ptolemaios IV. Ptolemaios V. Ptolemaios I. Kleopatra (Naip) VI. Ptolemaios II. Kleopatra VII. Ptolemaios VIII. Ptolemaios III. Kleopatra IX. Ptolemaios X. Ptolemaios III. Berenike XI. Ptolemaios XII. Ptolemaios V. Kleopatra IV. Berenike XIII. Ptolemaios XIV. Ptolemaios VII. Kleopatra XV. Ptolemaios
Seleukos Hanedanı	I. Seleukos I. Antiohos II. Antiohos II. Seleukos III. Seleukos III. Antiohos IV. Seleukos IV. Antiohos (Naip: Lysias) V. Antiohos I. Dimitrios I. Aleksandros II. Dimitrios VI. Antiohos Diodotus Trifon VII. Antiohos II. Dimitrios II. Aleksandros Kleopatra Thea V. Seleukos VIII. Antiohos IX. Antiohos VI. Seleukos X. Antiohos III. Dimitrios XI. Antiohos I. Filippos XII. Antiohos VII. Seleukos XIII. Antiohos II. Filippos
Lisimahos	Lisimahos
Attalos Hanedanı	Filetairos I. Eumenis I. Attalos II. Eumenis II. Attalos III. Attalos III. Eumenis
Greko-Baktriya Hanedanı	I. Diodotus II. Diodotus I. Euthydemus I. Dimitrios II. Euthydemus I. Antimachus Pantaleon Agathocles I. Dimitrios I. Eucratides Plato II. Eucratides I. Heliocles
Hint-Grek Krallığı	I. Dimitrios I. Antimahus Pantaleon Agathokles I. Apollodotus II. Demetrius II. Antimahus I. Menander I. Zoilos Agathokleia Lisias I. Strato Antialkidas II. Heliokles Poliksenios III. Demetrios Filoksenios Diomedes Amintas Epander Theofilos Peukolaos Thraso Nikivas II. Menander Artemidoros Hermaeus Archebios Telefos II. Apollodotus Hippostratos Dionisios II. Zoilos Apollofanes II. Strato
Bitinya kralları	I. Zipoitis I. Nikomidis II. Zipoitis Etazeta (taht naibi) Ziaelas I. Prusias II. Prusias II. Nikomidis III. Nikomidis IV. Nikomidis
Pontus kralları	I. Mithridatis Ariobarzanis II. Mithridatis III. Mithridatis ve Laodiki I. Farnakis IV. Mithridatis V. Mithridatis VI. Mithridatis II. Farnakis Dareios I. Polemon Pitodorida II. Polemon
Kommagene kralları	Ptolemaios II. Sames I. Mithridatis I. Antiohos II. Mithridatis II. Antiohos III. Mithridatis III. Antiohos IV. Antiohos
Kapadokya kralları	I. Ariarathis II. Ariarathis II. Ariamnes III. Ariarathis IV. Ariarathis V. Ariarathis Orophernes VI. Ariarathis VII. Ariarathis VIII. Ariarathis IX. Ariarathis I. Ariobarzanes II. Ariobarzanes III. Ariobarzanes X. Ariarathis Arhelaos
Bosporos kralları	I. Mithridates Farnakes Asandros ve Dynamis II. Mithridates Asandros ve Dynamis Scribonius'un Dynamis'le ortak yönetim teşebbüsü Dynamis ve Polemon Polemon ve Pythodorida Aspurgus III. Mithridates ve Gipaipyreos III. Mithridates I. Kotis
Epir kralları	Admetus Tharrhypas Alcetas I Neoptolemus I Arybbas I. Aleksandros Aeacides Neoptolemus II Alcetas II I. Pirus II. Aleksandros Olympias II (regent) II. Pirus Ptolemy III. Pirus Deidamia