Çamlıçatak, Ardahan
| Çamlıçatak | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Çamlıçatak Çamlıçatak'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 939 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Çamlıçatak, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çamlıçatak köyünün eski adı Vardistsihe'dir. Gürcüce bir yer adı olan Vardistsihe (ვარდისციხე), "gül kalesi" anlamına gelir. Bu yer adı aynı anlama gelen Ermenice "Gulabert"e dönüşmüştür.[4][5] Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Gulabert (كولابرت) olarak geçer. Bugün Çamlıçatak köyünün sınırları içinde kalan bir başka Gürcü köyü de Kvabistsihe adını taşıyordu. Ortadan kalkmış bir köy olan Kargsopeli'nin yerleşim yeri ise, Ardahan kenti ile Çamlıçatak köyü arasında bulunuyordu.[6]
Vardistsihe veya Gulabert köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artani'de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu yerleşimi 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmişti. Köyde tespit edilmiş kalıntılar da buranın çok eski yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[7]
Vardistsihe veya Gulabert köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 34 Hristiyan haneden oluşuyordu. İspenç vergisi vermekle yükümlü erkeklerin çoğu Gogiça, Goça, Laşkara, Roseb, Revaz, Sula, Giorgi, İordane, Papuna, İoseb gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.[8][9]
Vardistsihe veya Gulabert köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan cebe defterinde de aynı idari konuma sahipti. Hicri 1116 (1704/1705) tarihinde köyün hasılası 4.999 akçe idi ve burası İsmail adında birine tahsis edilmişti.Hicri 1139 (1726/1727) tarihinde ise, 20.028 akçe hasıla ile Abdurrahman adında birine zeamet olarak verilmişti.[10]
Vardistsihe veya Gulabert köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldı. 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında Berlin Antlaşması uyarınca Rus hakimiyetine girdi. Rus idaresinin "Gulyabert" (Гюляберт) adıyla kaydettiği köy Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlıydı. 1886 yılında köyün nüfusu, tamamı Rum 634 kişiden oluşuyordu.[11]
Vardistsihe veya Gulabert köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan sınırları içinde kaldı. Bu durum 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Ancak ertesi yıl Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.[12]
Gulabert köyü 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Gulebert" (كولەبرت) olarak geçer. Bu tarihte köy Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[13] 1935 genel nüfus sayımında köyün adı "Gölebert" biçimimde kaydedilmiştir. Bu tarihte aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 1.164 kişiden oluşuyordu.[14] Gulabert veya Gölebert "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çamlıçatak olarak değiştirilmiştir.[15]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 14 km uzaklıktadır.[16]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 939[2] |
| 2021 | 882[2] |
| 2020 | 872[17] |
| 2019 | 859[2] |
| 2018 | 882[2] |
| 2017 | 893[2] |
| 2016 | 843[2] |
| 2015 | 1.759[2] |
| 2014 | 794[2] |
| 2013 | 786[2] |
| 2012 | 731[2] |
| 2011 | 749[2] |
| 2010 | 777[2] |
| 2009 | 774[2] |
| 2008 | 811[2] |
| 2007 | 802[2] |
| 2000 | 1.074[16] |
| 1990 | 1.679[16] |
| 1985 | 1.961[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Camlicatak, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Ardahan Merkez Çamlıçatak Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Giorgi Kavtaradze "Gürcü Araştırmacı Vephvistkaosani'nin Türkiye'de En Eski Yazmasını Ortaya Çıkardı" (ქართველმა მკვლევარმა თურქეთში "ვეფხისტყაოსნის" უძველესი ხელნაწერი აღმოაჩინა)". 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.
- ^ "Konstantine Martvileli, Sakartvelo gazetesi, 30 Eylül 1917, s. 234". 14 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (არტაანის მხარეში), Sakartvelo gazetesi, 24 Eylül 1917, sayı: 230". 18 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025.
- ^ "Ergün Laflı ve Sami Patacı, "Ardahan'da Arkeolojik uygulamalar: 2015 yılı yüzey araştırması"". 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 530". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 463". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2025.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 130, 756". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2025.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 146.
- ^ "Köylerimiz, Ankara, 1968, s. 660". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.
- ^ a b c d "Çamlıçatak Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ "ÇAMLIÇATAK KÖYÜ NÜFUSU, ARDAHAN MERKEZ". www.nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.