İkinci Çin-Japon Savaşı
| İkinci Çin-Japon Savaşı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Çin-Japon Savaşları II. Dünya Savaşı Pasifik Cephesi | |||||||||
 Çin'in başkenti Nankin'in Çonghua kapısına saldıran Japon zırhlı araçlar (12 Aralık 1937 saat 12.10) | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Çin Cumhuriyeti.svg){kind=small} ABD Birleşik Krallık Sovyetler Birliği |
 Japon İmparatorluğu.svg){kind=small} Çin Cumhuriyeti Yeniden Düzenlenmiş Ulusal Hükûmeti  Mançu İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 Çan Kay Şek Çen Çeng Çeng Çian Yan Xishan Feng Yuxiang Li Zongren Wei Lihuang Xue Yue Bai Chongxi Gu Zhutong Fu Zuoyi Çang Fakui Sun Lianzhong  Mao Zedong Çu De Peng Dehuai Joseph Stilwell Claire Chennault Aleksandr Vasilevski |
Hirohito Iwane Matsui Shunroku Hata Hisaichi Tereuchi Hajime Sugiyama Şeyşiro İtagaki Prens Asaka Prens Higaşikuni Jun Uşiroku Heisuke Yanagawa Otozō Yamada Wang Jingwei (Sadece komünist asileri sindirme hareketlerine katıldı) | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
Çin: 5,600,000 S.S.C.B.: 1,577,225 A.B.D: 700+ uçak ve personeli |
Japonya: 3,200,000 Çin: 900,000 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
|
Milliyetçiler: 1,320,000 ölü 1,797,000 yaralı 120,000 kayıp Komünistler: 500,000 ölü ve yaralı |
1937-1941: 185,647 ölü, 520,000 yaralı ve 430,000 hasta 1941-1945: 202,958 ölü; 54,000 asker savaştan sonra öldü. | ||||||||
İkinci Çin-Japon Savaşı (1937–1945) veya Direniş Savaşı, öncelikle Çin Cumhuriyeti ve Japon İmparatorluğu arasındaki askeri çatışmaydı. Savaş, II. Dünya Savaşı'nın daha geniş Pasifik Cephesi olan Çin Cephesini oluşturuyordu. Savaşın başlangıcı geleneksel olarak 7 Temmuz 1937'de Pekin'de Japon ve Çin birlikleri arasındaki bir anlaşmazlığın tam ölçekli istilaya dönüştüğü Marco Polo Köprüsü Olayı'na tarihlenir. Bazı Çinli tarihçiler, 18 Eylül 1931'deki Japonya'nın Mançurya'yı istilasının savaşın başlangıcı olduğuna inanır. Çinliler ile Japonya İmparatorluğu arasındaki bu geniş çaplı savaş, genellikle Asya'da II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir.
İkinci Çin-Japon Savaşına, (Çince: 八年抗战[dn 1] veya 中国人民抗日战争,[dn 2] Japonca: 支那事変 Shina Jihen (Çin Olayı) veya 日中戦争 Nichhū Sensō (Japon-Çin Savaşı), İngilizce: Second Sino-Japanese War), Japonya'da Mukden Olayı'ndan Japonya'nın teslimine (1945) kadar süren "15 Yıllık Savaşı" (十五年戦争 Jūgo Nen Sensō)" adlandırması ve Japonya'nın Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerini Batılı Sömürgecilerden kurtuluş savaşı gerçekleştirdiğini iddia eden tarih anlayışına dayanarak "Büyük Doğu Asya Savaşı" (大東亜戦争 Dai Tōa Sensō) diyen de vardır.
Çin'in iç istikrarsızlığından istifade eden Japonya'nın özellikle Kantō Ordusu kurmay subaylarının yayılma siyasetinden kaynaklanmış ve Çin'de sömürgeci çıkarlarına sahip olan Batı Dünyası'nın hoşnutsuzluk ve kıskançlıklarından uzatılmıştır. Kuomintang lideri Çan Kay Şek, bir yandan Japonların ilerlemesini önlemeye çalışırken diğer yandan da komünistlerin kökünü kazımaya çalışmıştır.
Bu savaşlarda Japon Ordusu'nun göz yaşartıcı gazı Chloroacetophenone (Kod adı: Midori=Yeşil), hapşırmacı gazı Diphenylcyanoarsine (Kod Adı: Aka=Kırmızı) kullanmıştı. Ayrıca hardal gazı (Kod Adı: Kii=Sarı)'nın kullanıldığına dair raporlar da mevcuttur.
Kronoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk çatışmalar ve Tungçov Katliamı
[değiştir | kaynağı değiştir]7-8 Temmuz 1937 tarihinde Marko Polo Köprüsü Olayı (7 Temmuz Olayı) meydana geldi. Çin 29. Ordusu'na bağlı birliklerinin yanlışlıkla Japon 1. Tugayı'na bağlı bir takıma kurşun yağdırmasıyla iki taraf arasında sıcak çatışmanın meydana gelmesi. 11 Temmuz'da Fumimaro Konoe hükûmeti Tientsin'e iki tümenin gönderilmesine karar verildi. 20 Temmuz'da Marko Polo Köprüsü civarında çatışmanın tekrar başlatıldı. 25 Temmuz'da Langfang Olayı, telefon hattının kesilmesi üzerine Pekin Hükûmeti'nin izniyle Japonya'nın yolladığı tamircilerin Çinliler tarafından vuruldu. 26 Temmuz'da Pekin'nin Guang An Kapısı'nda Japon güvenlik güçlerine karşı Çin güçleri tarafından pusu kurup hücum edildi. 29 Temmuz'da Tongzhou Katliamı: Chi-tung Anti-Komünist Özerk Hükûmeti'ne (冀東防共自治政府) bağlı güvenlik güçlerinin Tungçov'da oturan 420 Japon (110 asker ve 310 sivil)'a saldırarak 230'unu katletmesi, Tientshin'de konuşlandırılan Japon Ordusu'nun hücuma geçmesi.
13 Ağustos 1937: İkinci Şanghay Olayı: Çin Ordusu'nun 10 tümeniyle yabancıların oturduğu Şanghay'ye karşı baskı uygulaması (Şanghay sakinlerini korumak amacıyla, 2800 İngiliz, 2600 Amerikan, 2500 Japon, 2000 Fransız ve 800 İtalyan askerleri konuşlandırılıyordu. Birinci Şanghay Olayı ise 28 Ocak 1932'te Çin Ordusu'nun Şanghay'a saldırısı)
14 Ağustos: Japon Ordusu'nun Deniz-Aşırı Bombardımanını başlatması. Eylül ayında Japon Deniz Kuvvetleri Çin sahillerini abluka altına aldı. İkinci Milliyetçi-Komünist Uzlaşması gerçekleştirildi. Daha önce Çan Kay Şek'in teftiş için gittiği Şian'da komünist yanlısı General Chang Hsüeh-liang (張學良) tarafından tutuklanarak rehine alındığı için uzlaşmak zorunda kalmıştı. (Şian Olayı, 12 Aralık 1936)
14 Eylül: Japon Ordusu'nun Pekin ve Baoding'i işgal etmesi.
Kasım Kuomintang Hükûmeti (Çan Kay Şek)'nin başkentini Çongçing'e taşıması.
5 Kasım: Japon Ordusu'nun Hangçov Körfezine çıkarması ve Japon Genelkurmay Başkanlığı Suçov ile Kashing'i bağlayan hatta kadar ilerlemesine izin vermesi.
19 Kasım: Japon Ordusu'nun Suçov'yu işgal etmesi.
27 Kasım: Japon Ordusu'nun Japon Genelkurmay Başkanlığının emrini ihmal ederek ilerlemesi ve Wuhsi'yi işgal etmesi.
29 Kasım: Japon Ordusu'nun Çangçov'yu işgal etmesi.
1 Aralık: Japon Genelkurmay Başkanlığı tarafından Nankin'in işgaline izin verilmesi.
7 Aralık: Çan Kay Şek'in Nankin'in komutasını Orgeneral Tang Sheng-chih (唐生智)'ye bırakıp Nankin'den kaçması.
10 Aralık: Japon Ordusu'nun Nankin'e hücumunun başlaması.
12 Aralık: Orgeneral Tang'ın Nankin'den kaçması.
13 Aralık: Japon Ordusu'nun Nankin'i işgali ve Çinli esirlerin ve teslim olmak istemeyen Çinli askerlerin öldürülmesi.
17 Aralık: Japon Ordusu'nun Nankin'e giriş töreni düzenlenmesi
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hasan Gölü Muharebesi (29 Temmuz - 11 Ağustos 1938)
- Halhin Gol Muharebesi (11 Mayıs - 16 Eylül 1939)
- Mançurya Operasyonu (9 - 20 Ağustos 1945)
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Sekiz Yıllık Direniş Savaşı, Çin Cumhuriyeti'ndeki ad.
- ^ Çin Halkının Japonya'ya Karşı Savaşı, Çin Halk Cumhuriyeti'nde
Wikimedia Commons'ta Çin-Japon Savaşı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
