Dörtayak
 Dörtayak anıt mezarı, | |
 | |
| Koordinatlar | 36°08′55″K 33°19′38″D / 36.14861°K 33.32722°D |
|---|---|
| Konum | Aydıncık, Mersin,  Türkiye |
| Tür | Mozole veya Kenotaf |
| Malzeme | Kesme taş |
| Yükseklik | 8 metre |
| Tamamlanma tarihi | MS. 2. yüzyıl |
Dörtayak (Piramidal çatılı mezar[1]) anıt mezarı, Roma İmparatorluğu dönemine ait bir kenotaf (sembolik mezar) veya anıt mezardır. Esas adı bilinmemektedir. Bina dört kalın ayak üzerinde yükseldiği için yöre halkı tarafından "Dört ayak" olarak adlandırılmaktadır. Bina bölgeyi 1812 yılında kıyıların haritasını çıkarmak için ziyaret eden İngiliz kaptan Francis Beaufort tarafından kenotaf olarak nitelendirilmiştir. 8 metre yüksekliğinde ve MS. 2. yüzyılda yapıldığı sanılan bu tarihî anıtın alttaki mezar odası araştırılmadığı için bu binanın mozole mi kenotaf mı olduğu bilinmemektedir.
Dörtayak Anıtmezarı hakkında elimize geçen en eski resim, 1851 yılında Museum of Antiquities’de yayımlanan bir gravürdür. Günümüzdeki Çakmakoğlu Caddesi ile Dörtayak Sokak’ın kesiştiği noktadan bakılarak yapılan bu gravürde ön planda Dörtayak arka planda ise Kilikya limanı vardır.
Fransız coğrafyacı ve oryantalist Vital Cuinet, yapyı “Antik kentin merkezinde, kıyıda, kocaman yontma taşlardan yapılmış, içerisine dört ana yöne bakan dört kapıdan girilen bir yapı yükselmektedir” şeklinde tanımlar.[2]
Fransız tarihçi, arkeolog Victor Langlois ise anıtı şöyle tanımlar: “Kentin merkezinde, her biri dört ana yöne bakan ve içerisine bu dört kapıdan da girilebilen bir anıt vardır. Kocaman yontma taşlardan yapılmış olup konik bir biçimde yükselmektedir. En üst kısmı ise çok güzel bir kornişle süslüdür…”[3]
Yerleşim
[değiştir | kaynağı değiştir]Kenotaf, Mersin ilinin Aydıncık (antik Kelenderis) ilçe merkezinde yer alır. Mersin'i batıya bağlayan D.400 devlet kara yolunun 50 metre kadar kuzeyinde mahalle içinde ve 36°08′55″K 33°19′38″D / 36.14861°K 33.32722°D koordinatlarındadır. Mersin'e uzaklığı 170 kilometre kadardır.
Bina
[değiştir | kaynağı değiştir]Binanın üzerinde bir yazıt yoktur. Tarihi belgelerde yapılış tarihi bulunamamışsa da yapım tarzından MS 2. veya 3. yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir. Kare taban planlı bina dört köşe kule biçiminde bir alt oda, dört yanı kemerli bir orta kat ve piramit biçimli bir çatıdan oluşmaktadır.[4] Toplam yükseklik 8 metredir. Harç kullanılmadan yontma taşlarla yapılmıştır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Piramidal Çatılı Mezar". Kültür Portalı. 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-12-15.
- ^ Cuinet, Vital (1833-1896) Auteur du texte (1891-1894). La Turquie d'Asie, géographie administrative : statistique, descriptive et raisonnée de chaque province de l'Asie Mineure. T3 / par Vital Cuinet (Fransızca).
- ^ Langlois, Victor (1829-1869) Auteur du texte (1861). Voyage dans la Cilicie et dans les montagnes du Taurus exécuté pendant les années 1852-1853... / par Victor Langlois (Fransızca).
- ^ Mersin Ören Yerleri, Mersin Valiliği, İstanbul, 2009, 978 605 4196 07 4 p.269
- ^ "Mersin Universitesi sayfası". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2019.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ayrıntılı bilgi için Aydıncık sayfası 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.