Drungos
Droungos (Yunanca: Grekçe: δροῦγγος ya da δρόγγος, drongos) veya drungus tabur büyüklüğündeki askerî birlikleri ifade eden geç Roma ve Bizans terimidir, daha sonra dağları muhafazayla görevli yerel komutanlıklar için kullanılan bir terime evrilmiştir. Drungarios (Yunanca: δρουγγάριος) unvanlı komutanların idaresindeki birliklerdir.
Tarihçe ve özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Drungus, ilk olarak milattan sonra 4. Yüzyıl'da ortaya çıkan Latince kökenli bir terimdir. Galya dili'ndeki "kabile", "grup", "kalabalık" anlamına gelen dhrungho'dan (see Eski İrlandaca drong; Eski Bretonca drogn ya da drog) türetilmiş bir kelimedir. 17. Yüzyıl'da dil bilimcilerin ezici çoğunluğunun reddetmesine rağmen[1] kelime kökeninin Cermence'deki thrunga'ya dayandığını belirten tarihçiler de mevcuttur.[2] Sonuç olarak Latincede drungus'un ilk kullanımı teknik olmayan ve genel olarak "grup" veya "birlik" anlamına gelir ve Vegetius kelimeyi Latince globus terimine eşdeğer tutar.[3]
Terim, Yunancada aynı anlamda droungos (Grekçe: δροῦγγος) ya da drongos (δρόγγος) olarak 5. yüzyıl başlarında kullanılmıştır.[4] 6. yüzyıl sonlarında İmparator Mauricius (582–602 arası hükümdar) droungos'u genellikle süvari için belirli bir taktiksel konuşlandırma için uygular, dışa dönük taktikler için uygun derli toplu pusu ve düzensiz operasyonlar gibi doğrusal olmayan (gayrı nizami) gruplama olarak nitelendirilir. Mauricius, "Grup düzeni" ya da "küçük-grup taktikleri" anlamıyla kökteş belirteç droungisti (Yunanca: δρουγγιστί) terimini ilk kullanan yazardır.[5] Mauricius, bazen droungos'u birliklerin "gruplaşmaları" ya da "düzenleri" için genel bir ifade olarak kullanıyor olsa da, bu anlamda yalnızca "Tümen" (meros) için kullanır ve asla "Tugay" (moira) için kullanmaz olsa da sonraki kaynaklar tugay ile ilişkilendirirler.[6]
7. yüzyıl ortalarında, bu anlam, 11. yüzyıla kadar kullanılacak yeni bir anlam ile değişti. Droungos, moira (μοίρα) olarak da biliniyordu ve yeni thema'nın (θέματα, tekil: θέμα) ana alt bölümü olan tourma'nın düzenli alt bölümü olarak düzenlendi. Sırasıyla, her droungos, birçok banda'dan (tekil: bandon) oluşur. Böylece her moira ya da droungos günümüz alay ya da tugay benzeridir, başlangıçta yaklaşık 1.000 asker gücündeydi (ve dolayısıyla bir chiliarchia olarak da anılır). Zaman zaman, 3000 askere yükselebilir ve İmparator VI. Leon (886–912 arası hükümdar) saltanatı sırasında yaratılan yeni küçük themalar için yalnızca 400 askerlik droungoi'lerden oluştuğu kaydedilmiştir.[7]
12. Yüzyıldan itibaren droungos kelimesi Yunanistan'da dağlık alanlar için kullanılmış ve "boğaz" ya da "dağ geçidi" (zygos) kelimeleri ile ilişkili olmuştur. 13. Yüzyılda, daha erken dönem Kleisoura'lara benzer biçimde bu bölgeleri muhafazayla sorumlu birlikler için de kullanılmaya başlanan bir terim olmuştur.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Rance 2004, ss. 97–105.
- ^ a b Kajdan 1991, s. 664.
- ^ Vegetius. Epitoma rei Militaris, III.16 and III.19.
- ^ İoannis Hrisostomos. Epistulae ad Olympiadem, 4.2.
- ^ Mauricius. Strategikon, III.14 and IV.5.
- ^ Mauricius. Strategikon, I.3 and IX.3; Rance 2004, ss. 109–114.
- ^ Treadgold 1995, ss. 104–105.
- Genel
- Kajdan, Aleksandr, (Ed.) (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. New York, New York and Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
- Rance, Philip (2004). "Drungus, Δροῦγγος and Δρουγγιστί – A Gallicism and Continuity in Roman Cavalry Tactics". Phoenix. Cilt 58. ss. 96-130. doi:10.2307/4135199.
- Treadgold, Warren T. (1995). Byzantium and Its Army, 284–1081. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-3163-2. 1 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018.
