Bu madde Bizans hukuk derlemesi hakkındadır. Hristiyan yapısı için Bazilika sayfasına bakınız.
Haibach'taki 1846 baskısından Basilikanın ilk sayfası
Basilika (Grekçe: βασιλικά), yaklaşık 892 yılında VI. Leon tarafından tamamlanan Bizans hukuk derlemesi. Basilika, I. Basileios'un adından gelmekle beraber Yunancada "Kraliyet Kanunları" anlamına da gelmektedir.
I. Justinianus ve VI. Leo'nun hüküm sürdükleri zaman arasında Bizans İmparatorluğu'nda resmi dilin Latinceden Yunancaya çevirilmesi gibi birçok değişiklik yaşanmıştır. Justinianus döneminde Latince hala kullanımda olup, Latince saray dokümanlarına bile rastlanmıştır. Fakat 9.yüzyılda Latincenin modası geçmiş, bunun sonucunda Konstantnopolis'te bile Yunanca konuşan insanların Corpus Iuris Civilis kodunu anlamakta zorluk çektiği görülmüştür.[1] Hatta, Corpus luris Civilis'teki bazı kanunlar artık halkın çoğunu ilgilendirmediği için, yeni kanunlar ortaya çıkmıştır. Bu durum, Bizans hukuk sisteminin elden geçirilmesini gerektirdi.
Justinianus Kanunları sonraki birkaç yüzyıl boyunca imparatorluğun hukuki gelişmelerini etkin bir şekilde sonlandırmıştı. Ayrıca, Bizans hukuk sistemi, bir yargıç tarafından verilen cezanın daha önce bir yasa belirleyici tarafından çıkarılan bir kanun metnine dayandırılması gereken kodlanmış bir sistem olarak işlemekteydi. Bu durum, yargıcın eski vakalardan destek almasını imkansız hale getirmiştir. Yargıçlar arasında ceza verirken cezayı hangi yasal belgeye dayandıracakları konusunda anlaşmazlıklar yaşanmıştır. Ek olarak, Justinian Kanunları yasama organını yetkisinden resmen kaldırmış ve yargıçların hangi yasa kurallarına uymaları gerektiğini bilmelerini zorlaştırmıştı.
Ek olarak, Basilika ve buna benzer reform projeleri Bizans İmparatorluğu'nun "Romalılığını" yeniden canlandırmıştır.[1] Aynı zamanlarda, Batı'da Karolenj İmparatorluğu ve Papalık Devleti ve Balkanlar'da Birinci Bulgar İmparatorluğu güçlenirken, Bizans'ın seküler ve dindar yönetimine meydan okumuştur.[1] Arap Emevi ve Abbasi halifeleri güçlü jeopolitik rakipler olmalarına ve aslında Bizans topraklarının geniş alanlarını fethetmelerine rağmen, Araplar Bizans'ın Roma kimliğine meydan okumadılar, bunun yerine Antik Çağın mirasçıları olduklarını savundular.
Basilika ayrıca, Makedon hanedanına dini bir meşruiyet duygusu kazandırarak, İkonoklazm döneminden önceki eski zamanlara bir bağlantı olarak kendini göstermektedir. Bu durum I. Basileios ve onun İkonoklastlardan uzaklaşma ve kendisi ve oğullarıyla Büyük Selefleri I. Justinianus ile bağlantı kurma arzusuyla başlamıştır.
