Yorgos Seferis
| Yorgos Seferis | |
|---|---|
 Yorgo Seferis, 1963 | |
| Doğum | Γιώργος Σεφέρης (Yorgos Seferis) 19 Şubat 1900 Urla, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 20 Eylül 1971 (71 yaşında) Atina, Yunanistan |
| Takma ad | Γεώργιος Σεφεριάδης (Georgios Seferiadis) |
| Meslek | Şair, Diplomat |
| Milliyet | Yunan |
| Vatandaşlık | Yunanistan |
| Dönem | 20. yüzyıl |
| Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1963) |
Yorgo Seferis (Yunanca: Γιώργος Σεφέρης Yiorgos Seferis, 19 Şubat 1900, Urla – 20 Eylül 1971, Atina), 20. yüzyılın önemli Yunan şairlerindendir.
Urla'da doğdu. 1914'te ailesiyle Atina'ya taşındı. Çalışmalarını 1918-1925 arası Paris, Sorbonne'da sürdürdü. 1963 yılında Nobel Edebiyat Ödülü aldı.[1]
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Seferis, Osmanlı İmparatorluğu'nda (İzmir, Türkiye) Küçük Asya'da Smyrna yakınlarındaki Vourla'da doğdu. Babası Stelios Seferiadis, bir avukattı ve daha sonra Atina Üniversitesi'nde profesörlük görevinde bulundu. 1914'te ailesi, Seferis'in ortaokul eğitimini tamamladığı Atina'ya taşındı. Öğrenimine 1918'den 1925'e kadar Sorbonne'da hukuk okuyarak Paris'te devam etti. Seferis oradayken, Eylül 1922'de İzmir, Anadolu topraklarında iki yıllık bir Yunan işgalinin ardından Türk Ordusu tarafından geri alındı. Seferis'in ailesi de dahil olmak üzere birçok Yunan, Küçük Asya'dan kaçmak zorunda kaldı. Seferis, 1950'ye kadar İzmir'i bir daha ziyaret etmeyecekti; Çocukluk evinden sürgün edilmiş olma duygusu, Seferis'in şiirinin çoğunu şekillendirir ve özellikle Odysseus'un hikâyesine duyduğu ilgide kendini gösterir. Seferis ayrıca Kavafis, T.S. Eliot ve Ezra Pound'dan da büyük ölçüde etkilenmiştir.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1925'te Atina'ya döndü ve ertesi yıl Yunanistan Kraliyet Dışişleri Bakanlığı'na kabul edildi. Bu, İngiltere'de (1931–1934) ve Arnavutluk'ta (1936–1938) görev yaptığı uzun ve başarılı bir diplomatik kariyerin başlangıcıydı. 10 Nisan 1941'de Yunanistan'ın Alman işgaline uğramasından önce Maria Zannou ('Maro') ile evlendi. İkinci Dünya Savaşı sırasında Girit, Mısır, Güney Afrika ve İtalya'ya sürgünde bulunan Özgür Yunan Hükûmeti'ne eşlik eden Seferis, 1944'te Atina'ya geri döndü. Dışişleri Bakanlığı'ndaki görevine devam etti ve Ankara'da diplomatik görevlerde bulundu, Türkiye (1948–1950) ve Londra (1951–1953). Lübnan, Suriye, Ürdün ve Irak'a (1953-1956) bakan olarak atandı ve 1957'den 1961'e kadar, Atina'daki emekliliğinden önceki son görevi olan Birleşik Krallık Kraliyet Yunan Büyükelçiliğine getirildi. Seferis, aralarında Cambridge (1960), Oxford (1964), Selanik (1964) ve Princeton (1965) üniversitelerinden fahri doktora dereceleri de bulunan birçok onur ve ödül aldı. 1936'da Seferis, T. S. Eliot'un The Waste Land'inin bir çevirisini yayımladı.
1963'te Seferis, "Helen kültür dünyasına yönelik derin bir duygudan ilham alan seçkin lirik yazıları nedeniyle" Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. 1979'da Nobel ödüllü oldu). Ancak kabul konuşmasında Seferis, daha çok kendi hümanist felsefesini vurgulamayı tercih ederek şu sonuca varıyordu: "Oidipus Thebes'e giderken Sfenks ile karşılaştığında, bilmecesine verdiği cevap şuydu: 'İnsan'. Bu basit kelime canavarı yok etti. Oidipus'un cevabını düşünelim."Seferis bazen milliyetçi bir şair olarak görülse de, onun 'Helenizmi' daha çok Yunan kültürünün devamlılığında hümanizmin birleştirici bir kolunu tanımlamasıyla ilgiliydi.
1967'de baskıcı milliyetçi, sağcı Albaylar Rejimi, bir darbeden sonra Yunanistan'da iktidara geldi. Yaygın sansür, siyasi gözaltılar ve işkenceyle geçen iki yılın ardından Seferis rejime karşı tavır aldı. 28 Mart 1969'da BBC World Service'te bir açıklama yaptı ve kopyaları Atina'daki her gazeteye aynı anda dağıtıldı. Yetkili ve mutlak bir ifadeyle, "Bu anormallik sona ermeli" dedi.
Seferis, cuntanın Kıbrıs cumhurbaşkanı Başpiskopos Makarios'u devirme girişiminin tetiklediği Türkiye'nin Kıbrıs'ı işgalinin doğrudan bir sonucu olarak 1974'te cuntanın sonunu görecek kadar yaşamadı. 20 Eylül 1971'de Atina'da öldü. Ölüm nedeninin, yaklaşık iki ay önce kanamalı bir ülser ameliyatı geçirdikten sonra geçirdiği felç nedeniyle ağırlaşan zatürre olduğu bildirildi.
Cenazesinde, büyük kalabalıklar tabutunu Atina sokaklarında takip ederek Mikis Theodorakis'in Seferis'in 'Denial' şiirini (sonra yasaklandı) okudu; rejime karşı direnişiyle popüler bir kahraman olmuştu. Atina Birinci Mezarlığı'na gömüldü.
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Atina'nın merkezindeki Pangrati semtinde, Atina'nın Panathinaiko Stadyumu'nun hemen yanındaki evi, bugün hala Agras Caddesi'ndedir.
Londra'daki iki evinde - 51 Upper Brook Street ve 7 Sloane Avenue'da hatıra mavisi plaketleri mevcuttur.
1920'lerin başındaki Türk-Yunan Savaşı'na karşı devam eden olumsuz duygular nedeniyle 1999'da İzmir'de bir sokağa ismi verilmesi konusunda anlaşmazlık çıktı.
2004 yılında, Sigmatropic grubu, Seferis'in çalışmalarına adanmış ve sözsel olarak türetilmiş bir albüm olan "16 Haiku & Other Stories"i yayınladı. Vokalistler arasında Laetitia Sadier, Alejandro Escovedo, Cat Power ve Robert Wyatt gibi kayıt sanatçıları vardı. Seferis'in Mythistorema'daki ünlü kıtası 2004 Atina Olimpiyat Oyunlarının açılış töreninde yer aldı.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- İngilizce Bilgi28 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Nobel Prize in Literature 1963". NobelPrize.org (İngilizce). 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
