Shmuel Yosef Agnon

Shmuel Yosef Agnon
Shmuel Yosef Agnon
	Agnon
Doğum	17 Temmuz 1888; Buchach, Ukrayna
Ölüm	17 Şubat 1970 (81 yaşında); Kudüs, İsrail
Takma ad	Shai Agnon
Meslek	Kısa öykü yazarı
Milliyet	Yahudi
Dönem	20. yüzyıl
Önemli ödülleri	Nobel Edebiyat Ödülü ; (1966) ;

Samuel Josef Agnon (İbranice שמואל יוסף עגנון Şemu'el Yozef Agnon; asıl adı Samuel Josef Czaczkes;. 17 Temmuz 1888, Buczacz, Galiçya, Ukrayna - 17 Şubat 1970, Kudüs) İsrailli kısa-hikâye yazarıdır. İbranice yazan ilk yazar olarak 1966 yılında Nelly Sachs'la birlikte edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü. Eserlerinde başta Polonya olmak üzere Filistin'e yerleşen Doğu Yahudilerinin yaşamlarından kesitler yansıttı. Başlıca eserleri "Kovulmuşlar", "Bir gecelik misafir", "Tılsım" ve "Sözlü" kabul edilir.

Biyografi

Shmuel Yosef Halevi Czaczkes (daha sonra Agnon) Buczacz'da (Lehçe yazım, Buchach olarak telaffuz edilir) veya Butschatsch'ta (Almanca yazım), Polonya Galiçya'da (daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu içinde), şimdi Buchach, Ukrayna'da doğdu. Resmî olarak, İbrani takvimine göre doğum tarihi 18 Av 5648 (26 Temmuz), ancak her zaman doğum gününün Av'ın Dokuzuncusu olan Yahudilerin oruç günü olan Tisha B'Av'da olduğunu söylerdi.

Babası Shalom Mordechai Halevy, haham olarak atanmıştı, ancak kürk ticaretinde çalıştı ve Hasidimler arasında birçok bağlantısı vardı, annesinin tarafının Mitnagdim ile bağları vardı.

Okula gitmedi ve ailesi tarafından eğitim gördü. Agnon, Yahudi metinlerini incelemenin yanı sıra Haskalah'ın yazılarını da okudu ve ayrıca Almanca eğitimi aldı. Sekiz yaşında İbranice ve Yidişçe yazmaya başladı, 15 yaşında ilk şiirini yayınladı - Kabalist Joseph della Reina hakkında Yidiş bir şiir. Galiçya'da yayınlanan İbranice ve Yidiş dilinde şiirler ve hikâyeler yazmaya devam etti.

1908'de Osmanlı Filistin'inde Yafa'ya taşındı. Orada yayınladığı ilk öykü, aynı yıl Ha'omer dergisinde çıkan "Agunot" ("Forsaken Wives") idi. 1924'te resmî soyadı olarak benimsediği hikâyenin başlığından türetilen "Agnon" mahlasını kullandı. 1910'da "Forsaken Wives" Almancaya çevrildi. 1912'de Yosef Haim Brenner'ın ısrarı üzerine "Vehaya Ha'akov Lemishor" ("Eğriler Düz Olacak") adlı bir roman yayınladı.

1913'te Agnon, Esther Marx (1889-1973) ile tanıştığı Almanya'ya taşındı. 1920'de evlendiler ve iki çocukları oldu. Almanya'da Berlin ve Bad Homburg vor der Höhe'de (1921–24) yaşadı. Bir iş insanı ve daha sonra yayıncı olan Salman Schocken, edebi patronu oldu ve onu finansal endişelerden kurtardı. 1931'den itibaren çalışmaları Schocken Books tarafından yayınlandı ve kısa öyküleri yine Schocken ailesinin sahibi olduğu Haaretz gazetesinde düzenli olarak yayınlandı. Almanya'da kısa öyküler yazmaya devam etti ve Martin Buber ile bir Hasidik öyküler antolojisi üzerinde işbirliği yaptı. İlk kitaplarının çoğu Buber'in Jüdischer Verlag'ında (Berlin) yayınlandı. Çoğunlukla asimile olmuş, seküler Alman Yahudileri, Buber ve Franz Rosenzweig, Agnon'u meşru bir kalıntı, Yahudi kutsal kitabına aşina dindar bir adam olarak görüyorlardı. Gershom Scholem onu "Yahudilerin Yahudisi" olarak adlandırdı.

1924'te evinde çıkan bir yangın, el yazmalarını ve nadir kitap koleksiyonunu yok etti. Bu travmatik olay hikâyelerinde ara sıra ortaya çıkıyor. O yılın ilerleyen saatlerinde, Agnon Filistin'e döndü ve ailesiyle birlikte Kudüs'ün Talpiot mahallesine yerleşti. 1929'da Yahudi karşıtı ayaklanmalar sırasında kütüphanesi yeniden tahrip edildi.

1931'de Hachnasat Kalla ("The Bridal Canopy") adlı romanı eleştirmenlerden büyük beğeni toplayınca, Agnon'un İbrani edebiyatındaki yeri güvence altına alındı.[6] 1935'te, 19. yüzyılın sonunda Buchach'ta geçen bir roman olan Sippur Pashut'u ("Basit Bir Öykü") yayınladı. 20. yüzyılın başlarında Eretz Yisrael'de (İsrail) geçen bir başka roman olan Tmol Shilshom ("Sadece Dün") 1945'te çıktı.

Agnon, kişisel yaşamında katı bir vejetaryendi.

Yapıtları

WeHaja heAkow leMischor Roman 1912
Das Buch von den polnischen Juden Hikâyeler 1916
haNidach, Roman 1923
Die Erzählung vom Toraschreiber Hikâyeler 1923
Tale of the Goat 1925
Hachnasat Kalla, Roman 1929/30
The Bridal Canopy 1931
In der Gemeinschaft der Frommen Hikâyeler 1935
Sippur Paschut Roman 1935
Ore'ach Nata Lalun Roman 1939
Sefer haMa'asim Hikâyeler 1942
The Lady and the Peddler 1943
Tmol Schilschom Roman 1945
Samuch Ve-Nireh 1950
Schnei Talmidei Chachamim Schehaju beIreinu, Hikâyeler 1951
Tehilla, Hikâyeler 1952
Der Treueschwur Hikâyeler 1965
Im Herzen der Meere u.a. Erzählungen Hikâyeler 1966
Liebe und Trennung Hikâyeler 1996
Herrn Lublins Laden Roman, 1974
Me-Atzmi El Atzmi 1976
Pithei Devarim 1977
Schira, Roman 1998

g t d Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri
1901-1925	Sully Prudhomme (1901) Theodor Mommsen (1902) Björnstjerne Björnson (1903) Frederic Mistral / Jose Echegaray (1904) Henryk Sienkiewicz (1905) Giosue Carducci (1906) Rudyard Kipling (1907) Rudolf Eucken (1908) Selma Lagerlöf (1909) Paul Heyse (1910) Maurice Maeterlinck (1911) Gerhart Hauptmann (1912) Rabindranath Tagore (1913) 1914 Romain Rolland (1915) Verner von Heidenstam (1916) Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) 1918 Carl Spitteler (1919) Knut Hamsun (1920) Anatole France (1921) Jacinto Benavente (1922) William Butler Yeats (1923) Władysław Reymont (1924) George Bernard Shaw (1925)
1926-1950	Grazia Deledda (1926) Henri Bergson (1927) Sigrid Undset (1928) Thomas Mann (1929) Sinclair Lewis (1930) Erik Axel Karlfeldt (ölümünden sonra) (1931) John Galsworthy (1932) İvan Bunin (1933) Luigi Pirandello (1934) 1935 Eugene O'Neill (1936) Roger Martin du Gard (1937) Pearl S. Buck (1938) Frans Eemil Sillanpää (1939) 1940 1941 1942 1943 Johannes Vilhelm Jensen (1944) Gabriela Mistral (1945) Hermann Hesse (1946) André Gide (1947) T. S. Eliot (1948) William Faulkner (1949) Bertrand Russell (1950)
1951-1975	Pär Lagerkvist (1951) François Mauriac (1952) Winston Churchill (1953) Ernest Hemingway (1954) Halldór Laxness (1955) Juan Ramón Jiménez (1956) Albert Camus (1957) Boris Pasternak (1958) Salvatore Quasimodo (1959) Saint-John Perse (1960) Ivo Andrić (1961) John Steinbeck (1962) Yorgos Seferis (1963) Jean-Paul Sartre (ödülü reddetti) (1964) Mihail Şolohov (1965) Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) Miguel Angel Asturias (1967) Yasunari Kavabata (1968) Samuel Beckett (1969) Aleksandr Soljenitsin (1970) Pablo Neruda (1971) Heinrich Böll (1972) Patrick White (1973) Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) Eugenio Montale (1975)
1976-2000	Saul Bellow (1976) Vicente Aleixandre (1977) Isaac Bashevis Singer (1978) Odisseus Elitis (1979) Czesław Miłosz (1980) Elias Canetti (1981) Gabriel García Márquez (1982) William Golding (1983) Jaroslav Seifert (1984) Claude Simon (1985) Wole Soyinka (1986) Joseph Brodsky (1987) Necib Mahfuz (1988) Camilo José Cela (1989) Octavio Paz (1990) Nadine Gordimer (1991) Derek Walcott (1992) Toni Morrison (1993) Kenzaburo Oe (1994) Seamus Heaney (1995) Wislawa Szymborska (1996) Dario Fo (1997) José Saramago (1998) Günter Grass (1999) Gao Xingjian (2000)
2001-günümüz	V. S. Naipaul (2001) Imre Kertész (2002) J. M. Coetzee (2003) Elfriede Jelinek (2004) Harold Pinter (2005) Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) J. M. G. Le Clézio (2008) Herta Müller (2009) Mario Vargas Llosa (2010) Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) Alice Munro (2013) Patrick Modiano (2014) Svetlana Aleksiyeviç (2015) Bob Dylan (2016) Kazuo Ishiguro (2017) Olga Tokarczuk (2018) Peter Handke (2019) Louise Glück (2020) Abdulrazak Gurnah (2021) Annie Ernaux (2022) Jon Fosse (2023) Han Kang (2024) László Krasznahorkai (2025)