William Faulkner
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
William Faulkner  | |
|---|---|
 William Faulkner, 1954 | |
| Doğum | 25 Eylül 1897 New Albany, Mississippi, ABD |
| Ölüm | 6 Temmuz 1962 (64 yaşında) Byhalia, Mississippi, ABD |
| Ödüller | Nobel Edebiyat Ödülü (1949) |
| İmza | |
 | |
William Cuthbert Faulkner (25 Eylül 1897 – 6 Temmuz 1962) Amerikalı yazardı. En çok, yaşamının büyük bölümünü geçirdiği Mississippi’deki Lafayette County’nin kurgusal bir karşılığı olarak yarattığı Yoknapatawpha County adlı hayali bölgede geçen roman ve öyküleriyle tanınır. Nobel Edebiyat Ödülü sahibi olan Faulkner, Amerikan edebiyatının en çok övgü alan yazarlarından biridir; Güney edebiyatının en büyük yazarı olarak anılır ve 20. yüzyılın en etkili ve önemli yazarlarından biri kabul edilir.[1]
Faulkner, Mississippi’nin New Albany kentinde doğdu ve Oxford şehrinde büyüdü. I. Dünya Savaşı sırasında Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne katıldı, ancak çatışmalarda görev almadı. Oxford’a döndükten sonra Mississippi Üniversitesi’ne üç dönem devam etti fakat ardından okulu bıraktı. Daha sonra New Orleans’a taşındı ve burada ilk romanı Soldiers’ Pay’i (1925) kaleme aldı. Ardından Oxford’a geri döndü ve Sartoris’i (1927) kaleme aldı; bu romanı, kurgusal Yoknapatawpha County’de geçen ilk eseriydi. 1929’da The Sound and the Fury (Ses ve Öfke) yayımlandı. Ertesi yıl As I Lay Dying (Döşeğimde Ölürken) adlı romanını yazdı. Aynı onyılın ilerleyen dönemlerinde Light in August, Absalom, Absalom! ve The Wild Palms adlı eserlerini kaleme aldı. Bununla birlikte, ayrıca senarist olarak da çalıştı; Howard Hawks’ın yönettiği, Ernest Hemingway'ın aynı adlı eserinden uyarlanmış To Have and Have Not (1944) ve Raymond Chandler'ın 1939 tarihli eserinden uyarlama olan The Big Sleep (1946) filmlerine katkılarda bulundu. To Have and Have Not, Nobel ödüllü iki yazarın katkılarda bulunduğu tek film olma niteliğini taşır.[2]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerikan Modernist yazarların babası sayılan Faulkner, rakip gördüğü Ernest Hemingway'den farklı olarak, uzun ve karmaşık anlatımları benimsemiştir. Uyguladığı teknikler arasında bilinç akışı tekniği ve çoğul anlatı (multiple narration) teknikleri bulunur. 1930'larda Avrupa'daki deneysel geleneği izleyen ilk Amerikan yazarıdır.
25 Eylül 1897'de Mississippi'de doğan Faulkner, buradaki Güney geleneğinden oldukça etkilendiği bir çocukluk geçirdi. Daha sonra hayatının büyük bir bölümünü geçirdiği Oxford'daki Lafayette kasabasına taşındılar. Eserlerinde bahsettiği "Jefferson" Oxford'u, "Yoknapatawpha kasabası" ise Lafayette'i temsil eder. Büyük-büyük babası William Clark Falkner Konfederasyon ordusunda görev yapmış, tren yolu yaptırmış ve adını Tippah kasabası yakınındaki Falkner şehrine verdirmiş Mississippi'nin önemli karakterlerinden biridir. Aile soyadları Falkner olmasına rağmen, büyük ihtimalle görevli memurun hatası sonucu Faulkner olmuştur. Liseyi terk ettikten sonra bir işte tutunamayıp "wastrel" (defolu mal) olarak anılmaya başlanmıştır. 1918'de, iki ailenin Faulkner'ın ev geçindiremeyeceğine karar verip ayırdıkları nişanlısı Estella Oldham'ın zengin ve yaşlıca olan Cornell Franklin'le evlenip Çin'e yerleşmesiyle büyük bir üzüntü yaşamış ve Yale öğrencisi olan Oxford'dan arkadaşı Phil Stone'un yanına, New Haven'a gitmiştir. Burada kâtiplik yapmış, Phil Stone'un onun için hazırladığı okuma programıyla klasikleri ve çağdaş yazarları okumuş, bu sayede Melville, Cervantes, Dostoyevski ve Conrad'ın eserlerine büyük hayranlığı oluşmuştur.
Daha sonra Toronto'da yardımcı pilotluk yapıp Oxford'a geri dönen yazar bu sefer Mississippi Üniversitesi'ne girmiş, burada "Marionettes" adlı bir grup kurup aynı adı taşıyan bir oyun yazmaya çalışmış fakat başaramamış ve 1921'de okulu bırakıp New York'a gitmiştir. Burada bir kitapçıda çalışmış ve Sheerwood Anderson'ın ileride eşi olacak olan Elizabeth Prall'la tanışıp arkadaşlık kurmuştur. Aynı yılın Aralık ayında Oxford'a geri dönmüş ve bu sefer de üniversitede postane müdürü olarak çalışmaya başlamıştır. 1924'te The Marble Faun(Mermer Tanrıça) adlı şiir kitabını basmıştır.
1925'te New Orleans'a gidip arkadaşı olan Elizabeth Prall sayesinde Sherwood Anderson'ın "çırağı" olmuş ve onun yönlendirmeleriyle Birinci Dünya Savaşı sonunda entelektüellerde ve toplumda görülen sıkıntı ve büyük üzüntüyü benimseyip, yine Anderson'ın yönlendirmesiyle 1926'da Soldier's Pay'i yazmıştır.
1929'a dek olan yazılarında şeytani özellikler taşıyan karanlık kötü kadın karakterler görülürken, 1928'de Estella'nın boşanıp dönmesi ve William Faulkner'ın onunla evlenmesiyle bu kadın modeli değişmiştir. 1929'da Sartoris'i yazmıştır. Bu eserinin önemli özelliği, Faulkner'ın ünlü Yoknapatawpha kasabası sembolünü ilk kullandığı kitabı olmasıdır. Aynı yıl ünlü eseri The Sound and the Fury'yi (Ses ve Öfke) yazmış ve büyük bir başarı kazanmıştır. 1930'da ise As I Lay Dying'de (Döşeğimde Ölürken) 40 mil ötedeki Jefferson'a gömülmek istediğini söyleyen Addie Bundren'in cenazesinin ailesi tarafında buraya götürülmesi anlatılır.
Paraya sıkıştığı bir dönemde, sırf satış yapması için 1931'de yayımlanan Sanctuary'yi (Kutsal Sığınak) yazar fakat beklediği kadar büyük satışı sağlayamaz. Daha sonra devam eden maddi sıkıntıları yüzünden ara ara Hollywood'da senaryo yazarlığı yapar. 1932'de ise Light in August'u (Ağustos Işığı) yazar. Bu eserde, Lena Grave, Joe Christmas ve Peder Hightower'ın geçmişe saplantılı hikâyeleri birçok anlatıcı kullanılarak anlatılır. 1936'da Abşalom Abşalom'u yazar.
Faulkner eserlerinde genel olarak güney kültürünün çöküşü ve bozuluşunu ve aile sevgisi ve gururunun yok oluşunu ele alır. 1940'larda Howard Hawks'ın sekreteri ile sansasyonel bir ilişki yaşadı.
1949 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandıktan sonra, 1955'te Pulitzer Ödülü'ne layık görüldü. 17 Haziran 1962'de Faulkner, atıyla gezinirken düştü. Şiddetli şekilde düşmesi tromboza yol açtı. 6 Temmuz 1962'de tromboz, ölümcül bir kalp krizi geçirmesine sebep oldu ve hayatını kaybetti.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkçeye çevrilmiş eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Soldier's Pay (1926)
- Aşk ve Ölüm, çev. Vahdet Gültekin, Güven Yayınevi, 1968.
Sartoris (1929 / 1973)
- Sartoris, çev. Gülten Yener, İstanbul: Can, 1985.
The Sound and the Fury (1929)
- Ses ve Öfke, çev. Rasih Güran, İstanbul: Remzi, 1965.
As I Lay Dying (1930)
- Döşeğimde Ölürken, çev. Murat Belge, İstanbul: De, 1965.
Red Leaves (1930)
- Kırmızı Yapraklar, çev. Ülkü Tamer, İstanbul: Ataç Kitabevi, 1959.
Dr. Martino (1931)
- Doktor Martino, çev. Bilge Karasu, İstanbul: Yenilik, 1956.
That Evening Sun (1931)
- O Akşam Güneşi, çev. Hamdi Koç, İstanbul: YKY, 1993.
Sanctuary (1932)
- Lekeli Günler, çev. Özay Sunar, İstanbul: Altın Kitaplar, 1967.
- Kutsal Sığınak, çev. Ender Gürol, İstanbul: Cem, 2000.
- Tapınak, çev. Necla Aytür, İstanbul: YKY, 2007.
Light in August (1932)
- Ağustos Işığı, çev. Murat Belge, İstanbul: Cem, 1968.
Absalom, Absalom! (1936)
- Abşalom Abşalom çev. Aslı Biçen, İstanbul: YKY, 2000.
The Wild Palms [If I Forget Thee, Jerusalem] (1939)
- Çılgın Palmiyeler, çev. Necla Aytür - Ünal Aytür, İstanbul: YKY, 2011.
The Hamlet (1940)
- Köy, çev. Deniz Ilgaz, İstanbul: YKY, 2004.
Go Down, Moses (1942)
- Kurtar Halkımı Musa, çev. Necla Aytür, İstanbul: YKY, 2002.
The Bear (1942)
- Ayı, çev. Murat Belge, İstanbul: De, 1967.
Knight's Gambit (1949)
- Duman, çev. Talât Sait Halman, İstanbul, Varlık Yayınları, 1952.
Mayday (1977)
- Bir Mayıs Günü, çev. Semih Aközlü, İstanbul: Ara, 1989.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gero von Wilpert (Hrsg.): Lexikon der Weltliteratur. Bd. 1. dtv, München 1997, ISBN 3-423-59050-5, S. 450.
- ^ Phillips (1980), p. 50.
- The Heath Anthology of American Literature, Volume 2, Edition 2. 1994:D. C. Heath and Company
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1897 doğumlular
- Mississippi doğumlular
- 1962'de ölenler
- William Faulkner romanları
- Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri
- Kurgu dalında Pulitzer Ödülü sahipleri
- Pulitzer Ödülünü iki defa alan yazarlar
- Mississippi'de ölenler
- Amerika Birleşik Devletleri'nde kalp krizinden ölenler
- Attan düşerek ölenler
- Kalp krizinden ölenler
- Pulitzer Ödülü alan yazarlar
- 20. yüzyıl Amerikalı erkek yazarları
- Amerikalı Nobel Ödülü sahipleri
- Amerikalı erkek roman yazarları
- Amerikalı erkek senaristler
- American Academy of Arts and Letters üyeleri