Ortageçit, Ardahan
| Ortageçit | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Ortageçit Ortageçit'in Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2063 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 206 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Ortageçit, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Ortageçit köyünün eski adı Sazara'dır. Sazara (საზარა), Türkçeye de benzer biçimde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Sazare (سازارە) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sazara (سازارا) olarak geçer.[4][5]
Sazara köyünün yer aldığı Artani bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan sınırları içinde kalıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Tek nefli köy kilisesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.[6]
Sazara köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı mufassal defterinde, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Kuzay nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 45 haneden oluşuyordu. Bu tarihte bir hane Müslüman olmuş, 44 hane Hristiyan olarak kalmıştı. Köyde buğday, arpa, çavdar tarımı ve arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu.[4][7]
Sazara köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan cebe defterinde aynı idari konuma sahipti. Köyün geliri, Ömer adında birine zeamet cinsinden tahsis edilmişti. Yıllık geliri, Hicri 1115 (1703/1704) tarihinde 8.000 akçeden oluşuyordu.[8]
Sazara köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince de 1886 nüfus sayımında Sazara (Сазара) olarak kaydedilmiş olan yerleşim, 1886 tarihli nüfus tespiti sırasında Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlı Begrahatun nahiyesinin 11 köyünden biriydi. Nüfusu, 30'u erkek ve 27'si kadın olmak üzere, 11 hanede yaşayan 57 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmişti.[9]
Sazara köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sazara (سازارا) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[5] 1940 genel nüfus sayımında köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 316 kişiden oluşuyordu.[10] Sazara veya Sazare Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Ortageçit olarak değiştirilmiştir.[11] Ortageçit köyünün nüfusu 1965 yılında 625 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 46 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 7 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 206[2] |
| 2021 | 217[2] |
| 2020 | 214[2] |
| 2019 | 219[2] |
| 2018 | 228[2] |
| 2017 | 223[2] |
| 2016 | 212[2] |
| 2015 | 211[2] |
| 2014 | 204[2] |
| 2013 | 196[2] |
| 2012 | 208[2] |
| 2011 | 208[2] |
| 2010 | 210[2] |
| 2009 | 205[2] |
| 2008 | 220[2] |
| 2007 | 209[2] |
| 2000 | 224[13] |
| 1990 | 309[13] |
| 1985 | 430[13] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ortagecit, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Ortageçit Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 521". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2024.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 197, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ {Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: თარგმანი: წიგნი II), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 446. 17 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 62". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - 268". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2024.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 348.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 749". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355.
- ^ a b c d "Ortageçit Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.