2022 yılında iptal edilen Anadolu Fest etkinliği ile başlayan festival yasakları, valilik ve kaymakamlıklar tarafından yasaklanan benzer etkinliklerin gündeme gelmesiyle toplumda etkili olmuştur.[1] 9 Mayıs 2022'de, Eskişehir Valiliği 10 - 24 Mayıs 2022 tarihleri arasındaki konser, şenlik ve festivaller de dahil olmak tüm etkinliklerin yasaklandığını duyurdu, bu tarihler arasında olan Anadolu Fest etkinliğinin Eskişehir Valiliği tarafından yasaklanması toplumda tepkiler oluşturdu.[2] Yasağın gerekçesi, "huzur ortamı ile kamu düzeni ve kamu güvenliğinin sağlanması, suç işlenmesinin önlenmesi, başkalarının hak ve özgürlüklerinin, genel asayişin korunması ile şiddet olaylarının yaygınlaşmasının önlenmesi" olarak bildirildi.[3] 25 Mayıs 2022'de Melek Mosso'nun 3 Haziran 2022'de Isparta Gül Festivali'nde vereceği konser, muhafazakar[4] derneklerin baskısı nedeni ile valilik tarafından iptal edildi.[5][6] Ardından, 10 Ağustos 2022 tarihinde Burhaniye Kaymakamlığı tarafından Zeytinli Rock Festivali yasaklandı.[7] Yasaklar; muhalif partiler, sanatçılar[6] ve toplum tarafından "politik kararlar sonucu verilmesi" nedeniyle eleştirilmiştir.[8]
Türkiye'de, COVID-19 pandemisi kapsamında alınan önlemler arasında, müzik yayınına gece yasağı da uygulandı.[9] Uygulanan müzik yayını yasağı, pandeminin sona ermesinin ardından devam etti ve bu duruma sanatçılar, siyasetçiler, işletmeciler ve halk tarafından tepki gösterildi.[10] 2022 yılında art arda gelen etkinlik iptali haberlerinden sonra, bu yasak ve iptallerin ardında siyasal islam etkisindeki politik nedenler olduğu öne sürüldü.[11] Eskişehir Valiliğinin 15 gün süre ile yasakladığı toplu etkinliklerde Anadolu Fest iptal edilirken Eskişehir Teknik Üniversitesi bünyesinde düzenlenen ESTÜ Kültür Festivali için yasaklama getirilmedi.[12] Daha önce LGBTİ+ etkinliklerinin durdurulması için kamuoyu oluşturmak suretiyle toplu şikayette bulunan ve eylem çağrısı yapan[13] Müzik festivallerinin yasaklanmasına dair kararların ardından Müdafaa-i İslam Hareketi adlı oluşum, sosyal medya hesaplarından 14 konseri kendilerinin iptal ettirdiklerini öne süren bir paylaşım yaptı.[14] Gazeteci Erdal Atabek yasakların nedeninin, AKP'nin tarikatlardan ve cemaatlerden destek kazanmak istemesi olduğunu söyledi.[15]BBC News Türkçe'de yapılan haberde iptal edilen konserlerin bazılarının nedeni "yerel yönetimlerin sanatçı profilini uygun görmemesi" olarak ifade edildi.[16]
Yasakların ardından siyasi parti liderleri, sanatçılar ve meslek birlikleri tepki gösterdi. Anadolu Fest etkinliğinde yer alan Niyazi Koyuncu, BBC Türkçeye verdiği bir demeçte yasakların politik kararlar sonucu getirildiğini söylemiştir.[17]Yunan keman sanatçısı Apolas Lermi'nin Trabzon'daki konserinin iptali sonrası MESAM Başkanı Recep Ergül durumu "Bu yasaklamalar kabul edilemez" diyerek eleştirdi.[6] Zeytinli Rock Festivali yasağı sonrasında Redd grubunun gitaristi Güneş Duru yasak gerekçesi ile ilgili "ideolojik olduğu, yaşam biçimine müdahale edildiği" açıklamasını yaptı.[7]Muğla Valiliği tarafından iptal edilen MilyonFest Fethiye festivali sonrasında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu paylaştığı bir tweet ile yasakları eleştirdi.[18] MilyonFest etkinliğinde yer alacak sanatçılarından biri olan Aylin Aslım bu kararı "utanç verici" olarak niteledi.[7] Fethiye Belediye Başkanı Alim Karaca "Kendilerine yakın insanların konserleri iptal edilmiyor” diyerek valiliğin MilyonFest kararına tepki gösterdi.[19] CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer'e göre yasaklara yol açan kararların herhangi bir somut gerekçesi bulunmamaktaydı.[8] Eskişehir Kardeşlik Platformu gibi bazı muhafazakar sivil toplum kuruluşları yasak kararına destek verdi.[17] İptal edilen konser ve festivallerin yasak kararlarına etkinlik organizatörleri tarafından da tepki gösterilmiştir.[20]
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun festival yasakları ile ilgili eleştirisine yanıt veren Türkiye İçişleri BakanıSüleyman Soylu, "Festival adı altında bir dizi sahtekarın gayrikanuni olarak yapmak istediği hiçbir organizasyona devlet izin vermez" diyerek paylaştığı bir tweet ile Kılıçdaroğlu'na göndermede bulundu.[21] Bu açıklamaya tepki olarak Demokrasi ve Atılım Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu, "temel hak ve özgürlükler ancak yasa ile sınırlanabileceğini", "idare tarafından keyfi" olarak gerçekleştirilen iptallerin "hukuki bir izahı" olmadığını dile getirdi.[20] Yasaklanan etkinlikler sonrası gelişen kamuoyu tepkisinin ardından Müdafaa-i İslam Hareketi adlı oluşuma yakınlığı ile bilinen bir kişi, Fanta Gençlik Festivali'nin iptaline destek toplama amaçlı bir tweet paylaştı.[22]Kültür ve Turizm BakanıMehmet Nuri Ersoy, NTV’de yayınlanan Seda Öğretir ile Özel Röportaj adlı televizyon programında iptal edilen etkinliklerle ilgili "Ne kadar az kısıtlama, sınır ve iptal olursa bizim için o kadar iyi" diyerek iptal edilen etkinliklerin organizatörlerinin yargıya başvurmalarını önermiştir.[23]
Türkiye'de festivallerin iptal edilmesinin arkasında ne yatıyor?
Türkiye konuları