İnsan vücudu - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kompozisyon
    • 1.1 Hücreler
      • 1.1.1 Genom
    • 1.2 Dokular
  • 2 Destek ve hareket sistemi
  • 3 Dolaşım sistemi
  • 4 Sinir sistemi
  • 5 Solunum sistemi
  • 6 Ayrıca bakınız
  • 7 Kaynakça

İnsan vücudu

  • Ænglisc
  • العربية
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Авар
  • Azərbaycanca
  • Bikol Central
  • Беларуская
  • Betawi
  • Български
  • বাংলা
  • Català
  • کوردی
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Deutsch
  • Zazaki
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Na Vosa Vakaviti
  • Français
  • Gaeilge
  • 贛語
  • Galego
  • ગુજરાતી
  • עברית
  • हिन्दी
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Iñupiatun
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Taqbaylit
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • کٲشُر
  • Kernowek
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Lingua Franca Nova
  • Latviešu
  • Мокшень
  • Minangkabau
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • नेपाली
  • Li Niha
  • Nederlands
  • Oromoo
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • पालि
  • Polski
  • پنجابی
  • پښتو
  • Português
  • İkirundi
  • Română
  • Русский
  • Ikinyarwanda
  • संस्कृतम्
  • Scots
  • سنڌي
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Taclḥit
  • සිංහල
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Gagana Samoa
  • ChiShona
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Kiswahili
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • Toki pona
  • Українська
  • اردو
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • ייִדיש
  • Vahcuengh
  • ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
  • İsiZulu
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Vücut sayfasından yönlendirildi)
Dişi (sol) ve erkek (sağ) yetişkin insan vücutları ventral (yukarıda) ve dorsal (aşağıda) perspektiflerden fotoğraflanmıştır. Anatomiyi göstermek için doğal olarak bulunan kasık, vücut ve yüz kılları kasıtlı olarak kesilmiştir.

İnsan vücudu bir insanın tüm yapısıdır. Birlikte dokular ve ardından organları ve sonra organ sistemlerini oluşturan birçok farklı hücre türünden oluşur. Bunlar insan vücudunun homeostazisini ve canlılığını sağlar.

Baş, saç, boyun, göğüs ve karını içeren gövde, kollar, eller, bacaklar ve ayaklardan oluşur.

İnsan vücudunun incelenmesi anatomi, fizyoloji, histoloji ve embriyolojiyi içerir. Vücut anatomik olarak bilinen şekillerde değişir. Fizyoloji insan vücudunun sistemlerine ve organlarına ve bunların işlevlerine odaklanır. Birçok sistem ve mekanizma, kanda şeker ve oksijen gibi maddelerin güvenli seviyeleriyle homeostaziyi korumak için etkileşime girer.

Vücut, sağlık profesyonelleri, fizyologlar, anatomistler ve sanatçılar tarafından incelenerek çalışmalarına yardımcı olunur.

İnsan vücudu, fiziksel ve kimyasal yapılardan oluşan biyolojik bir sistemdir. Vücut, insan sağlığının maddi yapısının tamamı, psikolojik yapısının ise taşıyıcısıdır; insan varlığının korunması ve türün devamı için birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışan öğelerden oluşmuştur. İnsan vücudunun ana birimi hücredir. Hücreler ve hücreler arası maddeler birleşerek dokuları oluşturur. Dokular, biçimsel ve işlevsel birimler olan organları oluştururlar. Fizyolojik olarak aynı işlevi gören yapısal organ birlikleri de vücudun sistemlerini meydana getirir. İnsan vücudundaki temel sistemler; hareket, sinir, solunum, dolaşım ve sindirim sistemleri olarak sıralanabilir. Bu sistemler duygu, hareket ve beslenme gereksinimlerini yerine getirirler. İnsan vücudunun olağan büyüme ve gelişmesi sistemlerin ve sistemleri oluşturan her organın görevini yerine getirmesine bağlıdır.

Kompozisyon

[değiştir | kaynağı değiştir]
İnsan vücudunun kütleye göre elementleri. İz elementler %1'den azdır (ve her biri %0,1'den azdır).
Element Sembol Kütle yüzdesi Atom yüzdesi
Oksijen O 65.0 24.0
Karbon C 18.5 12.0
Hidrojen H 9.5 62.0
Azot N 3.2 1.1
Kalsiyum Ca 1.5 0.22
Fosfor P 1.0 0.22
Potasyum K 0.4 0.03
Kükürt S 0.3 0.038
Sodyum Na 0.2 0.037
Klor Cl 0.2 0.024
Magnezyum Mg 0.1 0.015
İz elementler < 0.1 < 0.3

İnsan vücudu hidrojen, oksijen, karbon, kalsiyum ve fosfor dahil olmak üzere elementlerden oluşur. Bu elementler vücudun trilyonlarca hücresinde ve hücresel olmayan bileşenlerinde bulunur.

Yetişkin bir erkek vücudunun yaklaşık %60'ı sudur ve toplam su içeriği yaklaşık 42 litre (9,2 imp gal; 11 US gal) kadardır. Bu, yaklaşık 3,2 litre (0,70 imp gal; 0,85 US gal) kan plazması ve yaklaşık 8,4 litre (1,8 imp gal; 2,2 US gal) interstisyel sıvı dahil olmak üzere yaklaşık 19 litre (4,2 imp gal; 5,0 US gal) hücre dışı sıvıdan ve 23 litre (5,1 imp gal; 6,1 US gal) hücrelerin içindeki sıvıdan oluşur.[1] Hücrelerin içindeki ve dışındaki suyun içeriği, asitliği ve bileşimi dikkatlice korunur. Hücrelerin dışındaki vücut suyundaki ana elektrolitler sodyum ve klorür iken, hücrelerin içindekiler potasyum ve diğer fosfatlardır.[2]

Hücreler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vücut, yaşamın temel birimi olan trilyonlarca hücre içerir. Olgunlukta, vücutta yaklaşık 30 trilyon hücre ve 38 trilyon bakteri bulunur.[3][4] Bu tahmin, vücudun tüm organlarının ve hücre tiplerinin hücre sayılarının toplanmasıyla elde edilir. Vücudun cildi ayrıca milyarlarca komensal organizmaya ve bağışıklık hücrelerine ev sahipliği yapar.[5] Vücudun tüm bölümleri hücrelerden oluşmaz. Hücreler, kollajen gibi proteinlerden oluşan ve hücre dışı sıvılarla çevrili hücrelerarası maddededir.

Genom

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Genom
Ayrıca bakınız: Genetik

Vücuttaki hücreler DNA sayesinde işlev görür. DNA, bir hücrenin çekirdeği içindedir. Burada, DNA'nın bazı kısımları kopyalanır ve RNA aracılığıyla hücrenin gövdesine gönderilir.[6] Daha sonra RNA, hücrelerin, aktivitelerinin ve ürünlerinin temelini oluşturan proteinleri oluşturmak için kullanılır. Proteinler hücre işlevini ve gen ifadesini belirler, hücre üretilen protein miktarına göre kendi kendini düzenleyebilir.[7] Ancak, tüm hücrelerin DNA'sı yoktur; olgun kırmızı kan hücreleri gibi bazı hücreler olgunlaştıkça çekirdeklerini kaybederler.

Dokular

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vücut, özel bir işlevle hareket eden hücreler olarak tanımlanan birçok farklı doku türünden oluşur.[8] Dokuların incelenmesine histoloji denir ve genellikle mikroskop ile yapılır. Vücut dört ana doku türünden oluşur. Bunlar astar hücreleri (epitel doku), bağ dokusu, sinir dokusu ve kas dokusudur.[9]

Dış dünyaya veya gastrointestinal sisteme (epitel doku) veya iç boşluklara (endotel) maruz kalan yüzeylerde bulunan hücreler, düz hücrelerin tek katmanlarından, akciğerlerdeki küçük, çırpınan saç benzeri silyalara sahip hücrelere, mideyi kaplayan sütun benzeri hücrelere kadar çok sayıda şekil ve formda olabilir. Endotel hücreleri, kan damarları ve bezler dahil olmak üzere iç boşlukları kaplayan hücrelerdir. Astar hücreleri, içlerinden neyin geçebileceğini ve neyin geçemeyeceğini düzenler, iç yapıları korur ve duyusal yüzeyler olarak işlev görür.[9]

Destek ve hareket sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Destek ve hareket sistemi

Vücudun hareket etmesini, desteklenmesini sağlar ve koruyucu görev yapar. Hareket sistemi şu yapılardan oluşur:

  • Kemikler
  • Eklemler
  • Kaslar

Dolaşım sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Dolaşım sistemi

Vücut dokularına oksijen, besin, hormon, bağışıklık elemanı ve benzeri elemanları taşır ve dokulardaki atıkları geriye toplar. Dolaşım sistemi şu yapılardan oluşur:

  • Kalp
  • Kan damarları
  • Kan
  • Lenf damarları

Sinir sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Sinir sistemi

Bilinç, anlama, düşünme, algılama, hareketlerin uyumu, dengesi ve solunum ile dolaşımı sağlar. Sinir sistemi şu yapılardan oluşur:

  • Beyin
  • Beyincik
  • Omurilik
  • Omurilik Soğanı

Solunum sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Solunum sistemi

Solunum sistemi, kandaki karbondioksit (CO2) gazının oksijen gazı (O2) ile yer değiştirmesini sağlayan sistemdir. Solunum ağızdan veya burundan gerçekleşerek (nefes alarak) oksijenin akciğerlere ulaşmasını sağlar

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Beden toplum bilimi

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Fluid Physiology". Anaesthesiamcq. 3 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016. 
  2. ^ Ganong's 2016, s. 5.
  3. ^ Sender, Ron; Fuchs, Shai; Milo, Ron (2016). "Revised estimates for the number of human and bacteria cells in the body". PLOS Biology. 14 (8). ss. e1002533. doi:10.1371/journal.pbio.1002533. PMC 4991899 Özgürce erişilebilir. PMID 27541692. 
  4. ^ Hatton, Ian A.; Galbraith, Eric D.; Merleau, Nono S. C.; Miettinen, Teemu P.; Smith, Benjamin McDonald; Shander, Jeffery A. (26 Eylül 2023). "The human cell count and size distribution". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 120 (39). ss. e2303077120. Bibcode:2023PNAS..12003077H. doi:10.1073/pnas.2303077120. ISSN 0027-8424. PMC 10523466 Özgürce erişilebilir. PMID 37722043. 
  5. ^ Sfriso, R; Egert, M; Gempeler, M; Voegeli, R; Campiche, R (Nisan 2020). "Revealing the secret life of skin - with the microbiome you never walk alone". International Journal of Cosmetic Science. 42 (2). ss. 116-126. doi:10.1111/ics.12594. PMC 7155096 Özgürce erişilebilir. PMID 31743445. 
  6. ^ Ganong's 2016, s. 16.
  7. ^ "Gene Expression | Learn Science at Scitable". www.nature.com (İngilizce). 31 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2017. 
  8. ^ "tissue – definition of tissue in English". Oxford Dictionaries. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.  English |erişimtarihi=17 Eylül 2016}}
  9. ^ a b Gray's Anatomy 2008, s. 27.
  • g
  • t
  • d
İnsan vücudu
Baş
Kafatası · Kafa derisi · Alın · Göz · Kulak · Burun · Ağız · Köpek dişi · Dil · Diş · Yüz · Yanak · Çene · Dudak
Boyun
Âdem elması · Boğaz · Ense · Gırtlak
Gövde
Omuz · Omurga · Toraks · Sırt · Göğüs · Meme · Göğüs kafesi · Karın · Göbek · Karın boşluğu · Pelvis · Anüs
Üreme organları
Erkek
Penis · Testis · Testis torbası
Kadın
Klitoris · Vajina · Rahim · Yumurtalık
Uzuvlar
Kol
Dirsek · Ön kol · El bileği · El · Parmak (Başparmak / İşaret parmağı / Orta parmak / Yüzük parmağı / Serçe parmak)
Bacak
Kalça · Kıç · But · Diz · Baldır · Topuk · Ayak bileği · Ayak · Ayak parmağı
Cilt
Deri · Saç · Kıl · Tırnak
Sistem
Dolaşım sistemi · Sindirim sistemi · Solunum sistemi · Boşaltım sistemi · İnsan kas-iskelet sistemi · Sinir sistemi · Bağışıklık sistemi · Duyu sistemi · Örtü sistemi
 · Endokrin sistem · Brakial pleksus · Çevresel sinir sistemi · Otonom sinir sistemi · Lenfatik sistem · Üreme sistemi
İlgili
  • İnsan iskeleti
  • Organ sistemleri
  • Anatomi
  • Organeller
  • Kan
  • Saç
  • Sinir sistemi
  • Örtü sistemi
  • Sindirim sisteminin gelişimi
  • Endokrin sistemin gelişimi
  • Baş ve boyun gelişimi
  • Bütünsel geliştirme
  • Lenfatik organların gelişimi
  • Memeli dolaşım sisteminin gelişimi
  • Sinir sisteminin gelişimi
  • Solunum sisteminin gelişimi
  • Üreme sisteminin gelişimi
  • Üriner sistemin gelişimi
  • Embriyoloji
  • Ekstraembriyonik ve fetal membranlar
  • Organ sistemi gelişimi
  • Kulak anatomisi
  • Epitel serisi
  • Eril üreme sistemi
  • Kadın üreme organları
  • Burun anatomisi
  • Göz
  • Göz anatomisi
  • Diş anatomisi
  • Ağız anatomisi
  • g
  • t
  • d
Sistem - Sistemler bilimi
Sistem türleri
  • Anatomik
  • Sanat
  • Biyolojik
  • Karmaşık
  • Karmaşık uyarlanabilir
  • Kavramsal
  • İnsan ile çevreyi bağdaştıran
  • Veri tabanı
  • Dinamik
  • Ekolojik
  • Ekonomik
  • Formal
  • GPS
  • Holarik
  • Bilgi
  • Hukuki
  • Ölçü
  • Metrik
  • Çok etmenli
  • Sinir
  • Doğrusal olmayan
  • İşletim
  • Fiziksel
  • Gezegenler
  • Politik
  • Duyu
  • Sosyal
  • Yıldız
Teorik alanlar
  • Kaos kuramı
  • Karmaşık sistemler
  • Kontrol teorisi
  • Sibernetik
  • Dünya sistem bilimi
  • Canlı sistemler
  • Sosyoteknik sistem
  • Şehir metabolizması
  • Dünya sistemleri teorisi
Sistemler ...
  • analiz
  • biyoloji
  • dynamics
  • ekoloji
  • mühendislik
  • sinirbilimi
  • psikoloji
  • bilim
  • teori
  • düşünce
Sistembilimciler
  • Russell L. Ackoff
  • William Ross Ashby
  • Béla H. Bánáthy
  • Gregory Bateson
  • Anthony Stafford Beer
  • Richard E. Bellman
  • Ludwig von Bertalanffy
  • Kenneth E. Boulding
  • Murray Bowen
  • C. West Churchman
  • George Dantzig
  • Heinz von Foerster
  • Jay Wright Forrester
  • Charles A S Hall
  • James J. Kay
  • George Klir
  • Edward Lorenz
  • Niklas Luhmann
  • Humberto Maturana
  • Margaret Mead
  • Donella Meadows
  • Mihajlo D. Mesarovic
  • James Grier Miller
  • Howard T. Odum
  • Talcott Parsons
  • Ilya Prigogine
  • Qian Xuesen
  • Anatol Rapoport
  • Peter Senge
  • Claude Shannon
  • Francisco Varela
  • Kevin Warwick
  • Norbert Wiener
  • Anthony Wilden
Kategori Kategoriler
  • Sistemler
    • kavramsal
    • fiziksel
    • sosyal
  • Sistem bilimi
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb11931793g (data)
  • HDS: 016307
  • LCCN: sh85015222
  • LNB: 000077117
  • NARA: 10675316
  • NDL: 00574823
  • NKC: ph122345
  • NLI: 987007282669105171
  • TA98: A01.0.00.000
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İnsan_vücudu&oldid=36476283" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • İnsan vücudu
  • İnsan fizyolojisi
  • İnsan anatomisi
Gizli kategoriler:
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • TA98 tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 11.52, 4 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
İnsan vücudu
Konu ekle