Borsa İstanbul
| Borsa İstanbul | |
|---|---|
| BİST | |
 | |
 | |
| Tür | Borsa |
| Yer | Sarıyer, İstanbul, Türkiye  |
| Koordinatlar | 41°6′35.9″K 29°2′18.5″D / 41.109972°K 29.038472°D |
| Kuruluş | Dersaadet Tâhvilat Borsası: 1866) İMKB: 26 Aralık 1985) BİST: 5 Nisan 2013) |
| Sahibi | Türkiye Varlık Fonu: %80,60 Katar Yatırım Otoritesi: %10 Borsa İstanbul A.Ş.: %2,27 Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği: %1,30 Diğer: 5,83 |
| Önemli yetkililer | Erişah Arıcan Yönetim Kurulu Başkanı Korkmaz Enes Ergun Genel Müdür |
| Para birimi | TL ₺ Türk Lirası |
| İşlemdeki şirket | 655 (2023)[1] |
| Websitesi | borsaistanbul.com |
Borsa İstanbul ya da kısaca BİST, Türkiye'de 1985 yılında açılan sermaye piyasasında faaliyet gösteren Türk ve yabancı kaynaklı bankalara, aracı kurumlara saklama ile takas hizmeti verir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) olan adı 5 Nisan 2013 tarihinde Borsa İstanbul olarak değiştirilmiştir. Ayrıca "Yatırıma değer!" resmî slogan olarak kabul edilmiştir.
24 Şubat 2017 yılında yayımlanan kararname ile devlete ait bütün hisselerinin Türkiye Varlık Fonuna devredilmesi kararlaştırılmıştır.[2][3]
13 Haziran 2017 tarihinde BİST 100 endeksi 100.000 puanı gördü.[4]
27 Temmuz 2020 tarihinden itibaren endeks 23 yıl önceki haline döndürülerek iki sıfır atılmıştır.[5]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]1983-1984: Kuruluş
[değiştir | kaynağı değiştir]6 Ekim 1983 tarih ve 18183 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Menkul Kıymetler Borsaları Hakkında 91 sayılı KHK", Türkiye'nin sermaye piyasalarını daha etkin hale getirmek perspektifi ile Türkiye'de menkul kıymet alım satım işlemlerinin gerçekleştirilmesine elverişli ortam yaratmak amacıyla Türkiye'deki borsaların kuruluş esas ve şartlarını düzenlemek olan görevi ve ilk olarak İMKB adıyla 6 Ekim 1984 tarih ve 18637 sayılı Resmî Gazete ile yayımlanan "Menkul Kıymetler Borsalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik" ile Türkiye'de menkul kıymetler borsalarının kuruluş, çalışma, denetlenme ve borsada alım satım esasları ile borsa üyelerinin kuruluş, çalışma ve yükümlülükleri düzenlenmiştir. İlk işlemler 3 Ocak 1986 tarihinde 19 hisse senedi ile başladı.[6]
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]Borsa İstanbul, genel kurulca 3 yıl için seçilen ve 9 üyeden oluşan bir yönetim kurulu tarafından yönetilir. Yönetim kurulu başkanı yönetim kurulu tarafından seçilir.[7]
Oluşum
[değiştir | kaynağı değiştir]BİST, bir meslek kuruluşu olarak yatırım ve kalkınma bankaları, ticari bankalar ve aracı kurumlardan oluşan üyelere sahip olup, hisse senetleri Piyasası'nda dört sürekli pazar bulunmaktadır. Bunlar; ulusal pazar, ikinci ulusal pazar, yeni ekonomi pazarı ve gözaltı pazarıdır. BİST tahvil ve bono piyasasında ise kesin alım satım pazarı, repo-ters repo pazarı ve gayrimenkul sertifikaları pazarı bulunmaktadır.
Borsada ortaklık hakkı veya alacaklılık hakkı sağlayan ve Sermaye Piyasası Kurulunca menkul kıymet olarak kabul edilen sermaye piyasası araçları işlem görebilmektedir. BIST'de hisse senedi, devlet tahvili ve hazine bonosu işlem görmekte ve Yatırımcıları Koruma Fonu'ndan aracı kuruluşların yaptıkları sermaye piyasası faaliyetleri nedeniyle müşterilerine karşı sadece hisse senedi işlemlerinden doğan nakit ödeme ve hisse senedi teslim yükümlülükleri için ödeme yapılabilmektedir.[kaynak belirtilmeli]
5 Nisan 2013'te Borsa İstanbul adını almıştır.[8]
2023 itibarıyla BIST100'de işlem gören şirketler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kod [9] | Firma Adı | Sektör | Alt-Sektör | Yönetim Merkezi | Kuruluş Yılı |
|---|---|---|---|---|---|
| ADESE | ADESE Gayrimenkul Yatırım | Mali Kuruluş | Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Konya | |
| AGHOL | AG Anadolu Grubu Holding | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | |
| AKBNK | Akbank | Bankacılık | Bankacılık | İstanbul | |
| AKSA | Aksa Akrilik Kimya | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | Yalova | |
| AKSEN | Aksa Enerji Üretim | İmalat | Enerji | İstanbul | |
| ALGYO | Alarko Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Mali Kuruluş | Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | İstanbul | |
| ALARK | Alarko Holding | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | |
| ALKIM | Alkim Kimya | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | İstanbul | |
| AEFES | Anadolu Efes Biracılık ve Malt | İmalat | Gıda, İçecek ve Tütün | İstanbul | |
| ARCLK | Arçelik | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | İstanbul | |
| ARDYZ | ARD Grup Bilişim Teknolojileri | Teknoloji / Bilişim | Teknoloji / Bilişim | Ankara | |
| ASELS | Aselsan | Savunma | Savunma | Ankara | |
| ASTOR | Astor Enerji | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | Ankara | 1998 |
| AYDEM | AYDEM Enerji | İmalat | Enerji | Denizli | |
| BASGZ | Başkent Doğalgaz Dağıtım Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Mali Kuruluş | Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Ankara | |
| BERA | Bera Holding | Mali Kuruluş | Holding | Konya | |
| BIMAS | BİM Birleşik Mağazalar | Ticaret | Perakende Ticaret | İstanbul | |
| BIOEN | BİOTREND Çevre ve Enerji Yatırımları | Elektrik Gaz ve Su | Elektrik Gaz ve Su | İstanbul | |
| BRYAT | BORUSAN Yatırım ve Pazarlama | Mali Kuruluş | Yatırım Şirketi | İstanbul | |
| BRISA | Brisa Bridgestone Sabancı Lastik | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | İstanbul | |
| CCOLA | Coca-Cola İçecek | İmalat | Gıda, İçecek ve Tütün | İstanbul | |
| CANTE | ÇAN2 Termik | İmalat | Elektrik Gaz ve Su | İstanbul | |
| CEMAS | ÇEMAŞ Döküm Sanayi | İmalat | Metal Sanayi | Kırşehir | |
| CIMSA | Çimsa Çimento | İmalat | Taş ve Toprağa Dayalı İmalat | İstanbul | |
| DOHOL | Doğan Şirketler Grubu Holding | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | |
| DOAS | Doğuş Otomotiv | Ticaret | Otel / Lokanta / Perakende Ticaret | İstanbul | |
| EGEEN | Ege Endüstri ve Ticaret | İmalat | Metal Eşya / Makine / Ulaşım Araçları | İzmir | |
| ECILC | EİS Eczacıbaşı İlaç | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | |
| EKGYO | Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Mali Kuruluş | Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | İstanbul | |
| ENJSA | Enerjisa | İmalat / Dağıtım | Elektrik, Gaz ve Su | İstanbul | |
| ENKAI | Enka İnşaat | İnşaat ve Bayındırlık | İnşaat ve Bayındırlık | İstanbul | |
| ERBOS | Erbosan Erciyas Boru | İmalat | Metal Sanayi | Kayseri | |
| EREGL | Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları | İmalat | Metal Sanayi | İstanbul | |
| ESEN | Esenboğa Elektrik | İmalat | Enerji | Ankara | |
| FROTO | Ford Otomotiv | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | Istanbul | |
| GENIL | Gen İlaç | Ticaret | Perakende Ticaret | Ankara | |
| GESAN | Girişim Elektrik Sanayi | İnşaat ve Bayındırlık | İnşaat ve Bayındırlık | Ankara | |
| GLYHO | Global Yatırım | Mali Kuruluş | Yatırım Şirketi | İstanbul | |
| GOZDE | Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı | Mali Kuruluş | Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı | İstanbul | |
| GUBRF | Gübre Fabrikaları | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | İstanbul | |
| SAHOL | Hacı Ömer Sabancı Holding | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | |
| HEKTS | Hektaş Ticaret | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | Kocaeli | |
| INDES | İndeks Bilgisayar | Teknoloji | Bilişim | İstanbul | |
| IPEKE | İpek Doğal Enerji | Madencilik ve Taş Ocakçılığı | Ham Petrol ve Doğal Gaz Çıkartılması | Ankara | |
| ISDMR | İskenderun Demir ve Çelik | İmalat | Metal Sanayi | Hatay | |
| ISFIN | İş Finansal Kiralama | Mali Kuruluş | Finansal Kiralama ve Faktoring | İstanbul | |
| ISGYO | İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Mali Kuruluş | Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | İstanbul | |
| ISMEN | İş Yatırım Menkul Değerler | Mali Kuruluş | Aracı Kurum | İstanbul | |
| IZMDC | İZDEMİR | İmalat | Metal Sanayi | Izmir | |
| KRDMD | Kardemir Karabük Demir Çelik | İmalat | Metal Sanayi | Karabük | |
| KARSN | Karsan Otomotiv | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | Bursa | |
| KARTN | Kartonsan | İmalat | Kağıt ve Kağıt Ürünler, Basım ve Yayın | İstanbul | 1967 |
| KERVT | Kerevitaş Gıda | İmalat | Gıda, İçecek ve Tütün | İstanbul | 1977 |
| KRVGD | Kervan Gıda | İmalat | Gıda, İçecek ve Tütün | İstanbul | 1994 |
| KCHOL | Koç Holding | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | 1963 |
| KORDS | Kordsa Teknik Tekstil | İmalat | Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri | Kocaeli | 1973 |
| KOZAL | Koza Altın İşletmeleri | Madencilik ve Taş Ocakçılığı | Kömür ve Linyit Madenciliği | Ankara | 1989 |
| KOZAA | Koza Anadolu Metal Madencilik İşletmeleri | Madencilik ve Taş Ocakçılığı | Metal Cevheri Madenciliği | Ankara | 1986 |
| LOGO | Logo Yazılım | Teknoloji | Bilişim | Kocaeli | 1986 |
| MAVI | Mavi Giyim | Ticaret | Perakende Ticaret | İstanbul | 1994 |
| MGROS | Migros Ticaret | Ticaret | Perakende Ticaret | Istanbul | 2008 |
| NTHOL | Net Holding | Mali Kuruluş | Holding | Istanbul | 1981 |
| ODAS | ODAŞ Elektrik | İmalat | Elektrik, Gaz ve Su | Istanbul | 2010 |
| OTKAR | Otokar Otomotiv ve Savunma | İmalat / Savunma | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları / Savunma | Istanbul | 1963 |
| OYAKC | OYAK Çimento Fabrikaları | İmalat | Taş ve Toprağa Dayalı İmalat | Ankara | 2020 |
| PARSN | PARSAN Makina | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | İstanbul | 2009 |
| PGSUS | Pegasus Hava Taşımacılığı | Havacılık | Ulaştırma ve Depolama | İstanbul | 1990 |
| PETKM | Petkim | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | İzmir | 1988 |
| QUAGR | QUA GRANITE | İmalat | Taş ve Toprağa Dayalı İmalat | Aydın | 2015 |
| RTALB | RTA Laboratuvarları | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | İzmit | 1996 |
| SARKY | Sarkuysan | İmalat | Metal Sanayi | İzmit | 1972 |
| SASA | SASA Polyester | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | Adana | 1966 |
| SELEC | Selçuk Ecza Deposu | Ticaret | ToptanTicaret | İstanbul | 1970 |
| SKBNK | Şekerbank | Mali Kuruluş | Bankacılık | İstanbul | 1953 |
| SOKE | Soke Degirmencilik Sanayi ve Ticaret | İmalat | Gıda, İçecek ve Tütün | İstanbul | 1961 |
| SOKM | Şok Marketler | Ticaret | Perakende Ticaret | İstanbul | 1999 |
| TAVHL | TAV Havalimanları Holding | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | 1997 |
| TKFEN | Tekfen Holding | Mali Kuruluş | Holding | İstanbul | 1971 |
| TKNSA | Teknosa | Ticaret | Perakende Ticaret | İstanbul | 2000 |
| TOASO | Tofaş Türk Otomobil Fabrikası | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | İstanbul | 1968 |
| TRGYO | Torunlar Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Mali Kuruluş | Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | İstanbul | 1996 |
| TCELL | Turkcell | Teknoloji | Haberleşme | İstanbul | 1993 |
| TUPRS | TÜPRAŞ | İmalat | Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürünler | İstanbul | 1983 |
| THYAO | Türk Hava Yolları | Havacılık | Ulaştırma ve Depolama | İstanbul | 1960 |
| TTKOM | Türk Telekomünikasyon | Teknoloji | Haberleşme | Ankara | 1994 |
| TTRAK | Türk Traktör | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | Ankara | 1954 |
| GARAN | Türkiye Garanti Bankası | Mali Kuruluş | Bankacılık | Istanbul | 2008 |
| HALKB | Türkiye Halk Bankası | Mali Kuruluş | Bankacılık | Istanbul | 1938 |
| ISCTR | Türkiye İş Bankası | Mali Kuruluş | Bankacılık | Istanbul | 1999 |
| TSKB | Türkiye Sınai Kalkınma Bankası | Mali Kuruluş | Bankacılık | Istanbul | 1950 |
| TURSG | Türkiye Sigorta | Mali Kuruluş | Sigorta Şirketi | Istanbul | 1957 |
| SISE | Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları | İmalat | Taş ve Toprağa Dayalı İmalat | Istanbul | 2017 |
| VAKBN | Türkiye Vakıflar Bankası | Mali Kuruluş | Bankacılık | Istanbul | 1954 |
| ULKER | Ülker Bisküvi | İmalat | Gıda, İçecek ve Tütün | Istanbul | 1975 |
| VERUS | Verusa Holding | Mali Kuruluş | Holding | Istanbul | 2006 |
| VESBE | Vestel Beyaz Eşya | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | Istanbul | 1997 |
| VESTL | Vestel Elektronik | İmalat | Metal Eşya, Makine, Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları | Istanbul | 1983 |
| YKBNK | Yapı ve Kredi Bankası | Mali Kuruluş | Bankacılık | Istanbul | 1944 |
| YATAS | Yataş | İmalat | Tekstil, Giyim Eşyası ve Dericilik | Istanbul | 1987 |
| ZRGYO | Ziraat Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Mali Kuruluş | Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı | Istanbul | 2016 |
| ZOREN | Zorlu Enerji Elektrik Üretim | İmalat | Elektrik, Gaz ve Buhar | Istanbul | 1993 |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "BİST Şirketleri". kap.org.tr/tr. KAP. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.
- ^ "Ve borsa 100.000'i gördü". Dünya. 13 Haziran 2017. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ "Borsada hisse senetleri işlem görmeye başlayalı 34 yıl oldu". Bloomberg HT. 3 Ocak 2020. 4 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ "27 yıllık İMKB gitti, BIST geldi". NTV. Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ "KAP". kap.org.tr. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tarih | |
|---|---|
| Endüstri ve ticaret | |
| Enerji | |
| Altyapı | |
| Finans ve bankacılık | |
| Makro-ekonomik veriler | |
| Ekonomik krizler ve hamleler | |
| Türkiye konuları | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|  | |||||||||
| Siyaset ve yönetim |
| |||||||||
| Coğrafya |
| |||||||||
| Ekonomi | ||||||||||
| Toplum |
| |||||||||
| Semboller | ||||||||||
