Adolf Windaus - Vikipedi

Adolf Otto Reinhold Windaus

Doğum	25 Aralık 1876(1876-12-25) Berlin, Almanya
Ölüm	9 Haziran 1959 (82 yaşında) Göttingen, Almanya
Milliyet	Almanya
Ödüller	Nobel Kimya Ödülü (1928)

Kariyeri
Dalı	Organik kimya biyokimya
Doktora öğrencileri	Adolf Butenandt

Adolf Otto Reinhold Windaus (25 Aralık 1876 - 9 Haziran 1959) Alman kimyagerdir. 1928 yılında, steroller ve sterollerin vitaminler ile ilişkisi konusundaki çalışmaları için Nobel Kimya Ödülü'nü aldı. Windaus ayrıca, 1939 yılında Nobel Kimya Ödülü kazanan Adolf Butenandt'un doktora hocasıdır.

Adolf Windaus, Berlin'de doğdu. Emil Fischer'ın kimya derslerine girdi. Berlin Humboldt Üniversitesi'nde kimya ve tıp okumaya başladı, daha sonra eğitimine Freiburg Üniversitesi'nde devam etti. 1900 yılının başlarında doktorasını tamamladı ve Freiburg Üniversitesi'nde kolesterol ve diğer steroller üzerine çalışmaya başladı. 1913'te, Innsbruck Üniversitesi'nde kimya profesörü oldu. 1915'te Göttingen Üniversitesi'ne geçti ve emekli olduğu 1944 yılına kadar burada çalışmaya devam etti.

Kolesterolün vitamin D₃'e (kolekalsiferol) dönüşmesinin hangi yollarla olduğunun keşfedilmesinde rol aldı. Bu konudaki patent haklarını, 1927'de tıbbi Vigantol formunu çıkaran Bayer ve Merck şirketlerine verdi.^[1]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Haas, Jochen (2007). "Vigantol--Adolf Windaus and the history of vitamin D". Wurzbg Medizinhist Mitt. Cilt 26. ss. 144-81. PMID 18354894.

Karl Dimroth (1976). "Das Portrait: Adolf Windaus 1876-1959". Chemie in unserer Zeit. 10 (6). ss. 175-179. doi:10.1002/ciuz.19760100603.
H. H. Inhoffen (1960). "Adolf Windaus zum Gedächtnis". Naturwissenschaften. 47 (5). ss. 97-99. doi:10.1007/BF00628571.
George Wolf (2004). "The Discovery of Vitamin D: The Contribution of Adolf Windaus" (PDF). J. Nutr. 134 (6). ss. 1299-1302. PMID 15173387. 24 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)3 Temmuz 2010.
Adolf Butenandt (1960). "Zur Geschichte der Sterin- und Vitamin-Forschung. Adolf Windaus zum Gedächtnis". J. Nutr. 72 (18). ss. 645-651. doi:10.1002/ange.19600721802.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Adolf Otto Reinhold Windaus ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Windaus'un, nobelprize.org sitesindeki biyografisi24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

g t d Nobel Kimya Ödülü sahipleri
1901-1925	Jacobus van 't Hoff (1901) Emil Fischer (1902) Svante Arrhenius (1903) William Ramsay (1904) Adolf von Baeyer (1905) Henri Moissan (1906) Eduard Buchner (1907) Ernest Rutherford (1908) Wilhelm Ostwald (1909) Otto Wallach (1910) Marie Curie (1911) Victor Grignard / Paul Sabatier (1912) Alfred Werner (1913) Theodore Richards (1914) Richard Willstätter (1915) 1916 1917 Fritz Haber (1918) 1919 Walther Nernst (1920) Frederick Soddy (1921) Francis Aston (1922) Fritz Pregl (1923) 1924 Richard Zsigmondy (1925)
1926-1950	Theodor Svedberg (1926) Heinrich Wieland (1927) Adolf Windaus (1928) Arthur Harden / Hans von Euler-Chelpin (1929) Hans Fischer (1930) Carl Bosch / Friedrich Bergius (1931) Irving Langmuir (1932) 1933 Harold Urey (1934) Frédéric Joliot-Curie / Irène Joliot-Curie (1935) Peter Debye (1936) Norman Haworth / Paul Karrer (1937) Richard Kuhn (1938) Adolf Butenandt / Lavoslav Ružička (1939) 1940 1941 1942 George de Hevesy (1943) Otto Hahn (1944) Artturi Virtanen (1945) James Sumner / John Northrop / Wendell Stanley (1946) Robert Robinson (1947) Arne Tiselius (1948) William Giauque (1949) Otto Diels / Kurt Alder (1950)
1951-1975	Edwin McMillan / Glenn T. Seaborg (1951) Archer Martin / Richard Synge (1952) Hermann Staudinger (1953) Linus Pauling (1954) Vincent du Vigneaud (1955) Cyril Hinshelwood / Nikolay Semyonov (1956) Alexander Todd (1957) Frederick Sanger (1958) Jaroslav Heyrovský (1959) Willard Libby (1960) Melvin Calvin (1961) Max Perutz / John Kendrew (1962) Karl Ziegler / Giulio Natta (1963) Dorothy Hodgkin (1964) Robert Woodward (1965) Robert S. Mulliken (1966) Manfred Eigen / Ronald Norrish / George Porter (1967) Lars Onsager (1968) Derek Barton / Odd Hassel (1969) Luis Leloir (1970) Gerhard Herzberg (1971) Christian Anfinsen / Stanford Moore / William Stein (1972) Ernst Otto Fischer / Geoffrey Wilkinson (1973) Paul Flory (1974) John Cornforth / Vladimir Prelog (1975)
1976-2000	William Lipscomb (1976) Ilya Prigogine (1977) Peter Mitchell (1978) Herbert Brown / Georg Wittig (1979) Paul Berg / Walter Gilbert / Frederick Sanger (1980) Kenichi Fukui / Roald Hoffmann (1981) Aaron Klug (1982) Henry Taube (1983) Bruce Merrifield (1984) Herbert A. Hauptman / Jerome Karle (1985) Dudley Herschbach / Yuan T. Lee / John Polanyi (1986) Donald Cram / Jean-Marie Lehn / Charles Pedersen (1987) Johann Deisenhofer / Robert Huber / Hartmut Michel (1988) Sidney Altman / Thomas Cech (1989) Elias Corey (1990) Richard Ernst (1991) Rudolph Marcus (1992) Kary Mullis / Michael Smith (1993) George Olah (1994) Paul Crutzen / Mario Molina / Sherwood Rowland (1995) Robert Curl / Harry Kroto / Richard Smalley (1996) Paul D. Boyer / John E. Walker / Jens Skou (1997) Walter Kohn / John Pople (1998) Ahmed Zewail (1999) Alan Heeger / Alan MacDiarmid / Hideki Shirakawa (2000)
2001-günümüz	William Knowles / Ryōji Noyori / Barry Sharpless (2001) John Fenn / Koichi Tanaka / Kurt Wüthrich (2002) Peter Agre / Roderick MacKinnon (2003) Aaron Ciechanover / Avram Hershko / Irwin Rose (2004) Robert Grubbs / Richard Schrock / Yves Chauvin (2005) Roger Kornberg (2006) Gerhard Ertl (2007) Osamu Shimomura / Martin Chalfie / Roger Tsien (2008) Venkatraman Ramakrishnan / Thomas A. Steitz / Ada Yonath (2009) Richard Heck / Akira Suzuki / Ei-ichi Negishi (2010) Dan Şehtman (2011) Robert Lefkowitz / Brian Kobilka (2012) Martin Karplus / Michael Levitt / Arieh Warshel (2013) Eric Betzig / Stefan Hell / William Moerner (2014) Tomas Lindahl / Paul Modrich / Aziz Sancar (2015) Jean-Pierre Sauvage / Fraser Stoddart / Bernard L. Feringa (2016) Jacques Dubochet / Joachim Frank / Richard Henderson (2017) Frances Arnold / Gregory Winter / George Smith (2018) John Goodenough / Stanley Whittingham / Akira Yoshino (2019) Emmanuelle Charpentier / Jennifer Doudna (2020) David MacMillan / Benjamin List (2021) Carolyn R. Bertozzi / Morten Meldal / Barry Sharpless (2022) Moungi Bawendi / Louis Brus / Aleksey Yekimov (2023) David Baker / Demis Hassabis / John M. Jumper (2024) Omar M. Yaghi / Richard Robson / Susumu Kitagawa (2025)

Otorite kontrolü	BNF: cb16162552h (data) GND: 118769227 ISNI: 0000 0000 5534 2922 LCCN: n2007037426 NKC: nlk20010092620 NLI: 987007428295105171 NTA: 295877081 SNAC: w6vh7k3s SUDOC: 263273334 VIAF: 32792573 WorldCat (LCCN): n2007-037426