Elias James Corey
Elias James Corey | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 12 Temmuz 1928 Methuen,Massachusetts, ABD |
| Milliyet | Amerikalı |
| Ödüller | Franklin Madalyası (1978) Willard Gibbs Madalyası (1984) Kimya- Wolf Ödülü (1986) Japonya Ödülü (1989)  Nobel Kimya Ödülü (1990)Priestley Madalyası (2004) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Organik kimya |
Elias James "E.J." Corey (12 Temmuz 1928) Amerikalı organik kimyacı. 1990 yılında "organik sentez üzerine geliştirdiği teori ve metodolojilerden dolayı Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.[1][2] Yaşayan en büyük kimyagerlerden biridir. Çok sayıda sentetik reaktifler, metodolojiler geliştirmiş ve organik sentez biliminin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]E.J. Corey, Methuen, Massachusett'ta Lübnan göçmeni Hristiyan bir ailelenin çocuğu olarak dünyaya gelmişti. 18 aylıkken babasının ölümü üzerine annesi babasının anısına ismini "Elias" olarak değiştirmiştir. Onun dul annesi, erkek kardeşi, iki kız kardeşi, teyzesi ve amcası, geniş bir evde birlikte yaşıyorlardı. Katolik İlköğretim Okulu'nda eğitime başladı ve daha sonra Lawrence Lise'sini bitirdi.
1945 senesinde Massachusetts Teknoloji Enstitüsü(MIT)'ne girdi. MIT'tekn 1948 senesinde mezun oldu ve 22 yaşında doktorasını burada tamamladı. Mezun olduğu bölüm ve doktorası kimya üzerineydi. Bunun hemen ardından Illinois Üniversitesinde çalışmaya başladı ve 1956 senesinde 27 yaşındayken Kimya Profesörü oldu. 1959'de Harvard'da çalışmaya başladı ve hâlen burada emekli kimya profesörü olarak çalışmaktadır. Organik kimyanın "kendi iç güzelliği ve insan sağlığıyla alakası" onun çalışmalarının daha çok bu alanda olmasını sağlamıştır.[3] 50 senedir Pfizer'e danışmanlık yapmıştır.[4]
1961'de eşi Clair ile evlenmiştir. David, John ve Susan adında üç çocuğu ve iki tane de torunları vardır. Şu anda eşi Clair'le birlikte Cambridge, Massachusetts'ta yaşamaktadır.
1988 yılında, National Medal of Science/Ulusal Bilim Madalyasını almıştır.[5] 2004 senesinde ise Amerikan Kimya Topluluğunun en onurlu ödülü olan Priestley Madalyasıyla ödüllendirilmiştir.
Başlıca Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Reaktifler
[değiştir | kaynağı değiştir]Corey birkaç yeni sentetik reaktifler geliştirmiştir:
- PCC (pyridinium chlorochromate)
- t-Butyldimethylsilyl (TBDMS)
- Bor tabanlı heterosikller
Metodoloji/Yöntembilimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Corey laboratuvarında geliştirilen çeşitli reaksiyonlar modern sentetik organik kimyada olağan hale gelmiştir. 1950 senesinde beri Corey'nin Grubu tarafından en az 302 yöntem geliştirilmiştir.
- Corey-Itsuno reduction
- Corey-Fuchs reaction
- Corey–Kim oxidation
- Corey-Winter olefin synthesis
- Corey-House-Posner-Whitesides reaction
- Johnson-Corey-Chaykovsky reaction
- Corey-Seebach reaction
Toplam Sentez
[değiştir | kaynağı değiştir]EJ Corey ve araştırma grubu birçok toplam sentez tamamlamışlardır. En az 265 molekül 1950'den beri Corey ve araştırma grubu tarafından sentezlenmiştir.[6] Bazı prostaglandinlerin genel sentezi Corey'in klasikleri olarak kabul edilir.[7][8][9]
.
Diğer önemli sentezleri:
- Longifolene[10][11]
- Ginkgolides A[12] ve B[13][14]
- Lactacystin[15]
- Miroestrol[16]
- Ecteinascidin 743[17]
- Salinosporamide A[18][18]
Yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]E.J. Corey'in 1000'den fazla yayınlanmış çalışması vardır.[19] 2002 yılında, American Chemical Society/Amerikan Kimya Birliği onu "Kimya'da En Atıfta Bulunulan Yazar" olarak kabul etmiştir. E.J. Corey kitapları şunlardır:
- E.J. Corey and Laszlo Kurti, Enantioselective Chemical Synthesis: Methods, Logic, and Practice, Direct Book Publishing LLC, 2010, ISBN 978-0-615-39515-9
- Elias James Corey, Xue-Min Cheng. The logic of chemical synthesis. Wiley-Interscience, 1995, ISBN 0-471-11594-0.
- E. J. Corey, Barbara Czako, Laszlo Kurti. Molecules and Medicine John Wiley & Sons, 2008.
- Name reactions in heterocyclic chemistry / edited by Jie-Jack Li; scientific editor, E.J. Corey. Hoboken, N.J.: Wiley-Interscience, c2005.
- Name reactions for functional group transformations / edited by Jie Jack Li, E.J. Corey. Hoboken, N.J.: Wiley-Interscience, c2007.
Corey Group'un (araştırma ekibi) Üyeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]2010 itibarıyla, yaklaşık 700 kişi Corey Grubuna üye olmuştur. Temmuz 2008'de Dr.Corey'nin 80. doğum günü için 580 eski ve mevcut üyelikler için bir veritabanı hazırlanmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ E. J. Corey, X-M. Cheng, The Logic of Chemical Synthesis, Wiley, New York, 1995, ISBN 0-471-11594-0.
- ^ "The Logic of Chemical Synthesis: Multistep Synthesis of Complex Carbogenic Molecules (Nobel Lecture)" E.J. Corey, Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1991, 30, 455. (DOI:10.1002/anie.199104553)
- ^ Corey, E.J. (1990). "Nobel Prize Autobiography". Nobelprize.org: The Official Site of the Nobel Prize. 5 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010.
- ^ "Compiled Works of Elias J. Corey, Photo Gallery, Pfizer Global Research". Laszlo Kurti and Jakub Svenda (webmasters). 12 Temmuz 2008. 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010.
- ^ "National Science Foundation - The President's National Medal of Science". 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2012.
- ^ See the Syntheses tab"Compiled Works of Elias J. Corey". Laszlo Kurti and Jakub Svenda (webmasters). 12 Temmuz 2008. 16 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2010.
- ^ E. J. Corey, N. M. Weinshenker, T. K. Schaaf, W. Huber, J. Am. Chem. Soc. 1969, 91, 5675-5677. (DOI:10.1021/ja01048a062)
- ^ K. C. Nicolaou, E. J. Sorensen, Classics in Total Synthesis, VCH, New York, 1996, ISBN 3-527-29231-4.
- ^ a) Corey, E. J.; Schaaf, T. K.; Huber,W.; Koelliker,V.;Weinshenker, N. M.; J. Amer. Chem. Soc. 1970, 92, 397. b) For a review see Axen, U.; Pike, J. E.; and Schneider, W. P.; in The Total Synthesis of Natural Products, Vol. 1, ApSimon, J. W., ed. Wiley, New York, 1973, 81.
- ^ Corey, E. J.; Ohno, M.; Vatakencherry, P. A.; Mitra, R. B. J. Am. Chem. Soc. 1961, 83, 1251-1253. (DOI:10.1021/ja01466a056)
- ^ "Total Synthesis of Longifolene" Corey, E. J.; Ohno, M.; Mitra, R. B.; Vatakencherry, P. A. J. Am. Chem. Soc. 1964, 86, 478-485. (DOI:10.1021/ja01057a039)
- ^ Corey, E. J.; Ghosh, A. K. Tetrahedron Lett. 1988, 29, 3205-3206.
- ^ Corey, E. J.; Kang, M.; Desai, M. C.; Ghosh, A. K.; Houpis, I. N. J. Am. Chem. Soc. 1988, 110, 649-651.
- ^ Corey, E. J. Chem. Soc. Rev. 1988, 17
- ^ "Total Synthesis of Lactacystin" Corey, E. J.; Reichard, G. A. J. Am. Chem. Soc. 1992, 114, 10677.
- ^ "Enantioselective Total Synthesis of Miroestrol" Corey, E. J.; Wu, L. I. J. Am. Chem. Soc. 1993, 115, 9327.
- ^ Corey, E. J.; Gin, D. Y.; Kania, R. S. J. Am. Chem. Soc. 1996, 118, 9202-9203.
- ^ a b Rajender Reddy Leleti.; Corey, E. J. J. Am. Chem. Soc. 2004, 120, 6230-6232. ({{DOI: 10.1021/ja048613p S0002-7863(04)08613-5}})
- ^ See the Publications tab"Compiled Works of Elias J. Corey". Laszlo Kurti and Jakub Svenda (webmasters). 12 Temmuz 2008. 16 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2010.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- E.J. Corey'in Harvard'daki derlenmiş çalışmaları 1 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- E.J. Corey'in derlenmiş çalışmaları 12 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Elias James Corey 9 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Elias James Corey Nobel Ödülü 4 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF)
- 1928 doğumlular
- Amerikalı kimyagerler
- Harvard Üniversitesi öğretim üyeleri
- University of Illinois at Urbana–Champaign öğretim üyeleri
- Organik kimyacılar
- Yaşayan insanlar
- Amerikalı Nobel Ödülü sahipleri
- Nobel Kimya Ödülü sahipleri
- Wolf Kimya Ödülü sahipleri
- Franklin Madalyası sahipleri
- Royal Society'nin yabancı üyeleri