Teistik evrim
| Bir dizinin parçası |
| Evrimsel biyoloji |
|---|
 |
| Kategori • Kitap |
Teistik evrim veya Tanrı güdümlü evrim olarak da bilinen teistik evrim, Tanrı hakkındaki dini öğretileri biyolojik evrim hakkındaki modern bilimsel anlayışla uyumlu gören görüşleri içeren genel bir terimdir. Teistik evrim kendi başına bilimsel bir teori değil, genel evrim biliminin -özel yaratılışçı görüşlerin aksine- dini inançlarla ilişkisine dair bir dizi görüşü ifade ediyor. Teist evrimciler, Dünya'nın yaşı, evrenin yaşı, Big Bang, Güneş Sistemi'nin kökeni, yaşamın kökeni ve evrim konularında bilimsel görüş birliğini kabul ederler.
Teistik evrim taraftarları, din ve bilim arasındaki ilişkiye dair çatışmacı tezi reddederek, genellikle evrimsel düşünceyi Tanrı inancıyla uyumlu hale getirmeye çalışırlar. Yaratılış hakkındaki dini öğretiler ile bilimsel evrim teorilerinin birbiriyle çelişmesi gerekmediğine inanırlar. [1][2]
Tanımlama
[değiştir | kaynağı değiştir]Francis Collins, teistik evrimi "evrimin gerçek olduğu, ancak Tanrı tarafından harekete geçirildiği"[3] konumlaması olarak tanımlar ve düşünceyi "evrimin biyologların tanımladığı gibi, ancak Tanrı'nın yönlendirmesi altında gerçekleştiğini" kabul etmek olarak nitelendirir.[4] O, teistik evrimin farklı versiyonlarının tipik olarak dayandığı altı genel önermeyi listeler. Bunlar şunları içerir:[5]
- Evrenin yaklaşık 13.8 milyar yıl önce ortaya çıkmasıyla ilgili hakim kozmolojik model;
- İnce ayarlı evren;
- Evrim ve doğal seleksiyon;
- Evrim gerçekleştikten sonra özel bir doğaüstü müdahale söz konusu değildir;
- İnsanlar bu evrimsel süreçlerin bir sonucudur; ve
- Bütün bunlara rağmen insanlar eşsizdir. Ahlaki Yasa kaygısı (doğru ve yanlış bilgisi) ve tüm insan kültürleri arasında sürekli Tanrı arayışı evrimsel açıklamalara meydan okuyor ve ruhsal doğamıza işaret ediyor.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Ulusal Bilim Eğitimi Merkezi'nin yönetici direktörü Eugenie Scott, bu terimi, yaratılış ve evrim hakkındaki genel inanç yelpazesinin, Tanrı'nın evrim yoluyla yarattığı teolojik görüşüne sahip olan kısmına atıfta bulunmak için kullanmıştır. Tanrı tarafından herhangi bir müdahalenin kapsamı hakkında geniş bir inanç yelpazesini kapsar, bazıları sürekli müdahale kavramını reddederken deizme yaklaşır.
Farklı türde evrimsel açıklamaların evrimleşmesi gibi, teistik evrimin de farklı türleri vardır. Yaratılışçılar Henry M. Morris ve John D. Morris, 1890'lardan 1920'lere kadar farklı konumları tanımlamak için kullanılan farklı terimleri sıraladılar: " Orthogenesis " (amaca yönelik evrim), " nomogenesis " (sabit yasaya göre evrim), " ortaya çıkan evrim ", " yaratıcı evrim " ve diğerleri.[6]
Diğerleri, Yaratılış kitabındaki yaratılış hikâyesinin yalnızca mecazi olarak okunması gerektiğini savunuyor.[7][8][9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Numbers 2006.
- ^ Evolution Vs. Creationism, Eugenie Scott, Niles Eldredge, p. 62-63
- ^ "Building bridges". Nature. 442 (7099): 110. 2006. doi:10.1038/442110a. PMID 16837980.
- ^ Stipe, Claude E., "Scientific Creationism and Evangelical Christianity", American Anthropologist, New Series, Vol. 87, No. 1 (Mar., 1985), p. 149, Wiley on behalf of the American Anthropological Association, JSTOR 16 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ The Language of God. New York: Free Press. 2007. s. 200.
- ^ The Modern Creation Trilogy (1998), New Leaf Publishing Group, p. 36
- ^ Pope John Paul II, 3 October 1981 to the Pontifical Academy of Science, "Cosmology and Fundamental Physics" 5 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "An Open Letter Concerning Religion and Science". University of Wisconsin Oshkosh. 12 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Beyond the Firmament: Understanding Science and the Theology of Creation. Chesapeake, VA: Watertree. 2007. ISBN 978-0-9787186-1-9.
