Subrahmanyan Chandrasekhar
Subrahmanyan Chandrasekhar | |
|---|---|
.gif) | |
| Doğum | Subrahmanyan Chandrasekhar 19 Ekim 1910 Lahor, Pencap Eyaleti, Britanya Hindistanı |
| Ölüm | 21 Ağustos 1995 (84 yaşında) Chicago, Illionis, Amerika Birleşik Devletleri |
| Milliyet |  Hintli |
| Vatandaşlık |  Britanya Hindistanı Hindistan Amerika Birleşik Devletleri |
| Eğitim | Madras Üniversitesi Trinity College, Cambridge |
| Ödüller | Adams Ödülü (1948) Kraliyet Madalyası (1962) Ulusal Bilim Madalyası (1966) Padma Vibhushan (1968) Heineman Ödülü (1974) Nobel Fizik Ödülü (1983) Copley Madalyası (1984) Marcel Grossman Ödülü (1994) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Astrofizik Genel görelilik Akışkanlar dinamiği Kuantum kimyası |
| Çalıştığı kurumlar | Chicago Üniversitesi Yerkes Gözlemevi Balistik Araştırma Laboratuvarı Cambridge Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | Ralph H. Fowler Arthur Eddington |
| Doktora öğrencileri | Donald Edward Osterbrock Guido Münch Roland Winston Jeremiah P. Ostriker Jerome Kristian Yousef Sobouti Anne Barbara Underhill Surindar Kumar Trehan Arthur Code |
| İmza | |
 | |
Subrahmanyan Chandrasekhar (19 Ekim 1910, Lahor - 21 Ağustos 1995),[1] Hint asıllı Amerikalı astrofizikçi. A. Fowler ile birlikte 1983'te kara deliklerin yüksek kütleli yıldızların evrimlerinin son aşamalarından biri olduğunu matematiksel teori haline getirdiklerinden dolayı Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. 1930 Nobel Fizik Ödülü sahibi Chandrasekhara Venkata Raman'ın yeğenidir. Chandrasekhar limiti olarak bilinen astrofizik kavramını ortaya atmıştır.
Chandrasekhar, hayatının belirli aşamalarında yıldızların yapısı, beyaz cüceler, genel görelilik, kuantum mekaniği, hidrodinamik, fiziksel olaylarda denge gibi pek çok farklı alanda çalışmalar yapmıştır. Cambridge Üniversitesi'nde kendi ismi ile anılacak olan beyaz cüce yıldızların merkezindeki bozunmuş maddenin hızı ve yapısı hakkında teorik bir model geliştirmiştir. Buna göre hiçbir Beyaz Cüce, Güneş'in 1,44 katından daha büyük bir kütleye sahip olamaz; aksi takdirde kara deliğe dönüşebilir. Teorinin yaratılması için Chandrasekhar, Jan Oort'un yarattığı yıldız alanlarını inceledi ve bunlar kozmolojinin içindeki 20 farklı denklemi birleştirerek teorileştirdi. Jan Oort'un yarattığı sisteme ek olarak Chandrasekharı'ın teorisi tüm evrene uyarlanabilir durumdaydı.[2][3]
Çocukluk ve Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Chandrasekhar, 19 Ekim 1910 yılında Pencap'ta dünyaya geldi. 10 kardeşli bir ailenin en büyük dördüncü üyesiydi. On iki yaşına kadar evde özel eğitim gören Chandrasekhar, toprak sahibi bir aileden geliyordu. Lise eğitimini 1922-25 yılları arasında Madras'ta bir Hindu Orta Okulunda yaptı. Subrahmanyan, Madras Üniversitesi'nde eğitim gördü. Bitirme tezi, Compton Olayı üzerine idi. Doktora eğitimine Hindistan Devlet Bursu ile Cambridge Üniversitesi'nde devam etti. Akademik çalışmaları İstatistiksel mekanik üzerineydi.
Chandrastesekhar'ın astrofizik ile tanışması Royal Astronomical Society Profesörü Edward Arthur Milne ile tanışmasıyla yaşandı. İstatistiksel mekanikte incelediği fenomenlerin yıldız gözlemlerinin verileriyle denkleştiğini gören Chandrasekhar, bu alana yönelmeye karar verdi. Dejenere olmuş yıldızların veri analizleri üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı Cambridge Üniversitesinden madalya aldı.[4]
Sonraki Yaşamı ve Akademik Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Başlangıç kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak 1937'de Chandrasekhar, Chicago Üniversitesi'nde Dr. Otto Struve tarafından asistan olarak işe alındı. Sonrasında tüm akademik hayatını Chicago Üniversitesinde geçiren Chandrasekhar, Princeton gibi pek çok prestijli üniversitesinden gelen teklifleri reddetmiştir.
II. Dünya Savaşı sırasında dönemdeki fizikçiler gibi o da savaş alanına yönelik araştırmalar yapmış, Balistik savaş araçları hakkında laboratuvar çalışmasında bulunmuştur.[5]
Balistik çalışırken 1943 yılında Chandrasekhar, şok dalgaları ve yok edici etkileri üzerine iki makale yayımladı. Sonrasında buradaki tecrübesini astrofizikte kullanacaktı. Robert Oppenheimer, Chandrasekhar'ı Mannhattan Projesi'ne davet etti. Chandrasekhar bu teklifi uzmanlık alanı olmadığı gerekçesiyle reddetti. Ancak Calutron makinesinin yapılmasını desteklemiş ve projede kullanılmasını önermiştir. Chandrasekhar, Mannhattan Projesi sırasında oluşturulan parçacık hızlandırıcılarının atom çekirdeği hakkındaki fikirleri tamamıyla değiştireceğini ve Beyaz Cüce gibi çekirdeğin temel özelliklerini yitirdiği uç koşullarda da insan bilgisini arttıracağını düşünüyordu.
Öğrencileriyle Yaptığı Çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Chandra, Chicago Üniversitesinde akademisyen olarak çalıştığı 50 yılı aşkın süre boyunca (kabaca 1930-1980 yılları arası) 100 kadar akademik makalede yardımcı olarak ismi geçti. Kendi altında çalışan doktora öğrencilerinin kendisine "Chandra" demesini söylerdi. Emekli olana kadar Chandra, 50 doktora öğrencisi yetiştirdi ve tezlerinde rehber oldu.
Dİğer Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Chandrasekhar, 1952-1971 yılları arasında The Astrophysical Journal dergisinin yayın editörlüğünü yaptı.
1990-1995 yılları arasında Chandrasekhar, Isaac Newton'ın yazdığı fizik kitaplarının günümüz matematiği ve fiziği ile anlaşılabilir bir hale getirip yayınlamak için bir proje başlattı. Projenin de ürünü olarak Isaac Newton'un Philosophiae Naturalis Principia Mathematica kitabını "Newton's Principia for the Common Reader" (Sıradan Okuyucu için Principia) adında yeniden yayımlayarak bir popüler bilim kitabı olarak düzenlemiştir.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Chandrasekhar, 21 Ağustos 1995'te Chicago Üniversitesinde verdiği bir ders sırasında kalp krizinden hayatını kaybetti.[6]
Ölümünün Ardından
[değiştir | kaynağı değiştir]Ölümünün ardından NASA, Dünya yörüngesindeki X ışını gözlemevine profesörün anısına Chandra X-ışını Gözlemevi adını vermiştir. 1999 yılında bulunan ve boyutu olmayan ve yeni keşfedilen bir sayıya Chandrasekhar Sayısı adı verilmiştir. Astrofizikçi ve popüler bilim yazarı Carl Sagan, kitabı Karanlık Bir Dünyada Bilimin Mum Işığı'nda "Matematiğin ardındaki temel estetiği Profesör Subrahmanyan Chandrasekhar'ın kitaplarından öğrendim" demiştir.
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Chandrasekhar yaptığı hemen hemen her konuşmada pek çok defa ateist olduğunu dile getirmiştir.[7]
Bir keresinde Hinduizm hakkında içinde bulunduğu bir tartışmada şöyle demiştir: "Düşüncelerimi dolandırmadan açıkça ve cesurca söylüyorum, ben bir ateistim."[8]
Nobel ödülü
[değiştir | kaynağı değiştir]Profesör Chandrasekhar, 1983 yılında yıldızların evrimi ve yapısı ürettiği matematiksel yapıdan ötürü Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Royal Society üyeliği(1944)
- Henry Russell Öğretmenlik Ödülü (1949)[9]
- Bruce Madalyası (1952)[10]
- Royal Astronomical Society Altın Madalyası(1953)[11]
- American Academy of Arts and Sciences Rumford Ödülü(1957)[12]
- Amerikan Ulusal Bilim Madalyası (1966)
- Nobel Fizik Ödülü (1983)
- Copley Madalyası (1984)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bio-Chandrasekhar". 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2015.
- ^ Vishveshwara, C.V. (25 Nisan 2000). "Leaves from an unwritten diary: S. Chandrasekhar, Reminiscences and Reflections" (PDF). Current Science. 78 (8). ss. 1025-1033. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (.PDF) arşivlendi27 Şubat 2008.
- ^ Horgan, J. (1994) Profile: Subrahmanyan Chandrasekhar – Confronting the Final Limit, Scientific American 270(3), 32–33.
- ^ K.C. Wali, "Chandrasekhar vs. Eddington: An Unanticipated Confrontation", Physics Today, vol. 35, no. 10, pp. 33–40 (October, 1982)
- ^ O'Connor, J. J.; Robertson, E. F. "Subrahmanyan Chandrasekhar". Biographies. School of Mathematics and Statistics University of St Andrews, Scotland. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2012.
- ^ "Nobel laureate's wife Lalitha Chandrasekhar dies at 102". The Hindu. 7 Eylül 2013. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2014.
- ^ Kameshwar C. Wali (1991). Chandra: A Biography of Chandrasekhar. University of Chicago Press. s. 304. ISBN 9780226870557.
SC: I am not religious in any sense; in fact, I consider myself an atheist.
- ^ S. Chandrasekhar: the man behind the legend, Kameshwar C. Wali. Imperial College Press (January 1, 1997) ISBN 978-1860940385
- ^ "Grants, Prizes and Awards". American Astronomical Society. 2 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011.
- ^ "Past Winners of the Catherine Wolfe Bruce Gold Medal". Astronomical Society of the Pacific. 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011.
- ^ "Winners of the Gold Medal of the Royal Astronomical Society". Royal Astronomical Society. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011.
- ^ "Past Recipients of the Rumford Prize". American Academy of Arts and Sciences. 27 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011.
- Copley Madalyası sahipleri (1951-2000)
- 1910 doğumlular
- Lahor doğumlular
- 1995'te ölenler
- Tamil bilim insanları
- Hint Nobel Ödülü sahipleri
- Tamil Nobel Ödülü sahipleri
- Nobel Fizik Ödülü sahipleri
- Amerikalı astrofizikçiler
- Royal Society üyesi Amerikalılar
- Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığına kabul edilenler
- Royal Society üyeleri
- Madras Üniversitesinde öğrenim görenler