Pirus

Askeri kariyeri
Çatışma/savaşları	Epir-Makedonya Savaşı (MÖ 289); Aetolia Muharebesi; Makedonya Seferi; Diadohoi Savaşları; İpsus Muharebesi; Pirus Savaşı; Herakleia Muharebesi; Asculum Muharebesi; Siraküza Kuşatması (MÖ 278); Lilybaeum Kuşatması (MÖ 278); Messina Boğazı Muharebesi; Beneventum Muharebesi (MÖ 275); Mora Seferi; Sparta Kuşatması; Argos Muharebesi;

	Pirus'un Herkulaneum'da bulunan Villa dei Papiri'den çıkartılan mermer büstü. Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.
Epir Kralı
Hüküm süresi	MÖ 297–272
Önce gelen	II. Neoptolemus
Sonra gelen	II. Alexander
Hüküm süresi	MÖ 306–302
Önce gelen	II. Alcetas
Sonra gelen	II. Neoptolemus
Makedonya Kralı
Hüküm süresi	MÖ 274–272
Önce gelen	II. Antigonos
Sonra gelen	II. Antigonos
Hüküm süresi	MÖ 288–285
Önce gelen	I. Dimitrios
Sonra gelen	II. Antigonos
Siraküza Tiranı
Hüküm süresi	MÖ 278–276
Önce gelen	Thinion & Sosistratus
Sonra gelen	II. Hiero
Doğum	MÖ 319; Epir, Yunanistan
Ölüm	MÖ 272 (46 yaşında); Argos, Mora, Yunanistan
Eş(ler)i	Antigone; Lanassa; Bircenna;
Çocuk(lar)ı	Olympias; Ptolemy; II. Alexander; Helenus;
Hanedan	Aeacidae
Babası	Aeacides
Annesi	Phthia
Dini	Helenizm
Çatışma/savaşları
Askeri kariyeri
Çatışma/savaşları	Epir-Makedonya Savaşı (MÖ 289); Aetolia Muharebesi; Makedonya Seferi; Diadohoi Savaşları; İpsus Muharebesi; Pirus Savaşı; Herakleia Muharebesi; Asculum Muharebesi; Siraküza Kuşatması (MÖ 278); Lilybaeum Kuşatması (MÖ 278); Messina Boğazı Muharebesi; Beneventum Muharebesi (MÖ 275); Mora Seferi; Sparta Kuşatması; Argos Muharebesi;

Pirus (Grekçe: Πύρρος, MÖ 318/319 - MÖ 272), antik çağda yaşamış Epir kralı. Deyim olarak kullanılan Pirus zaferi ve yaptığı seferlerle tanınır.

Pirus, MÖ 306'da 13 yaşında Epir kralı oldu ancak dört yıl sonra Kassandros tarafından tahttan indirildi. İskender'in ölümü sonrasında meydana gelen Diadohi Savaşları sırasında harekete geçti ve MÖ 297'de İskender'in generallerinden Mısır'da kendi krallığını kurmuş olan I. Ptolemaios Soter'in desteğiyle tahtını yeniden kazandı. Güney İtalya'da bulunan Yunan şehri Tarenteum'un Roma tehdidi nedeniyle kendisinden yardım istemesi sonucunda Pirus Savaşları başladı. Ordusuyla birlikte Güney İtalya'ya gelen Pirus, Herakleia ve Asculum muharabelerinde Romalıları mağlup etmiş olsa da büyük kayıplar verdi. Pirus Zaferi terimi bu olaylar sonucunda çıkmıştır. Bu terim kazanılan zaferin verilen kayıplardan sonra anlamsız hâle gelmesini ifade eder.^[1]

Zaferlerinden sonra MÖ 278'de Pirus aynı anda iki teklif aldı. Sicilya'daki Yunan şehirleri ondan Akdeniz'in büyük güçlerinden Kartaca'yı adadan sürmelerini istediler. Aynı zamanda Makedonya kralı Ptolemy Ceraunus'un işgalci Galyalılar tarafından öldürülmesi sonucu Makedonlar, Pirus'tan Makedonya tahtına çıkmasını istediler. Pirus, Sicilya'da daha büyük fırsatlar olduğunu düşünerek ordusuyla beraber Sicilya'ya yöneldi. Siraküza, Kartaca kuşatmasındaydı. Pirus geldiğinde geri çekildiler ve Pirus Sirakuza kralı ilan edildi. Sicilya'da sınırlı başarılar elde etse de Kartaca'yı adadan atmayı başaramadı ve Güney İtalya'dan gelen yardım çağrıları sonucu geri dönmeye karar verdi. Ordusu gemiler ile İtalya ana karasına taşınırken Pirus'un donanması Messina Boğazı Muharebesi'nde Kartacalılar tarafından yok edildi.

Pirus, Kartacalılara karşı savaşırken Romalılar ordularını yeniden kurmuşlardı. Romalılarla son kez Beneventum Savaşı'nda karşılaştı ve Romalıların defansif zaferiyle sonuçlandı. Bu olay sonucunda Pirus, İtalya'daki seferini sonlandırmaya ve Epir'e dönmeye karar verdi. Bu sefer, ordusunun yanı sıra hazinesini de ağır şekilde etkilemişti. Buna rağmen Pirus savaşmaya devam etti. Epir'deki askerlerinden, Galyalı paralı askerlerden ve İtalya'dan geri getirdiği birliklerden yeni bir ordu kurdu ve Makedonya'ya saldırdı. Aous Muharebesi'nde Makedoya kralı II. Antigonos'u yenerek Makedonya tahtını ele geçirdi fakat II. Antigonos bir dizi kıyı kentini elinde tutmayı başardı.

MÖ 272'de Spartalı Cleonymus, Pirus'tan Sparta'ya saldırmasını ve onu iktidara getirmesini istedi. Pirus Peloponez'in kontrolünü kendi eline almak için Sparta'ya sefere çıktı ancak beklenmedik güçlü bir direnişle karşılaştı ve Sparta'dan geri çekilmek zorunda kaldı. Geri çekiliş sırasında oğlu Ptolemy öldürülmüş ancak II. Antigonus ve Sparta kralı Areus onun peşinde olduğu için yas tutacak zamanı olmamıştır. Aceleyle Argos şehrine giren Pirus, orada askerleriyle beraber tuzağa düşürülmüş ve şehrin sokaklarında devam eden muharebe sırasında öldürülmüştür.

Kaynakça

^ Sampson, Gareth C. (5 Ağustos 2020). Rome & Parthia: Empires at War: Ventidius, Antony and the Second Romano-Parthian War, 40–20 BC (İngilizce). Pen and Sword Military. ISBN 978-1-5267-1015-4.

[1] Sampson, Gareth C. (5 Ağustos 2020). Rome & Parthia: Empires at War: Ventidius, Antony and the Second Romano-Parthian War, 40–20 BC (İngilizce). Pen and Sword Military. ISBN 978-1-5267-1015-4.

[1]

g t d Helenistik hükümdarlar
Argead Hanedanı	II. Filip İskender (III. Aleksandros) III. Filip IV. Aleksandros
Antipatros Hanedanı	Kassandros IV. Filip V. Aleksandros I. Antipatros
Antigonos Hanedanı	I. Antigonos Monoftalmos I. Dimitrios Poliorkitis II. Antigonos Gonatas II. Dimitrios Aetolikus III. Antigonos Doson V. Filippos Perseus
Ptolemaios Hanedanı	I. Ptolemaios II. Ptolemaios Ptolemaios Keraunos Meleager III. Ptolemaios IV. Ptolemaios V. Ptolemaios I. Kleopatra (Naip) VI. Ptolemaios II. Kleopatra VII. Ptolemaios VIII. Ptolemaios III. Kleopatra IX. Ptolemaios X. Ptolemaios III. Berenike XI. Ptolemaios XII. Ptolemaios V. Kleopatra IV. Berenike XIII. Ptolemaios XIV. Ptolemaios VII. Kleopatra XV. Ptolemaios
Seleukos Hanedanı	I. Seleukos I. Antiohos II. Antiohos II. Seleukos III. Seleukos III. Antiohos IV. Seleukos IV. Antiohos (Naip: Lysias) V. Antiohos I. Dimitrios I. Aleksandros II. Dimitrios VI. Antiohos Diodotus Trifon VII. Antiohos II. Dimitrios II. Aleksandros Kleopatra Thea V. Seleukos VIII. Antiohos IX. Antiohos VI. Seleukos X. Antiohos III. Dimitrios XI. Antiohos I. Filippos XII. Antiohos VII. Seleukos XIII. Antiohos II. Filippos
Lisimahos	Lisimahos
Attalos Hanedanı	Filetairos I. Eumenis I. Attalos II. Eumenis II. Attalos III. Attalos III. Eumenis
Greko-Baktriya Hanedanı	I. Diodotus II. Diodotus I. Euthydemus I. Dimitrios II. Euthydemus I. Antimachus Pantaleon Agathocles I. Dimitrios I. Eucratides Plato II. Eucratides I. Heliocles
Hint-Grek Krallığı	I. Dimitrios I. Antimahus Pantaleon Agathokles I. Apollodotus II. Demetrius II. Antimahus I. Menander I. Zoilos Agathokleia Lisias I. Strato Antialkidas II. Heliokles Poliksenios III. Demetrios Filoksenios Diomedes Amintas Epander Theofilos Peukolaos Thraso Nikivas II. Menander Artemidoros Hermaeus Archebios Telefos II. Apollodotus Hippostratos Dionisios II. Zoilos Apollofanes II. Strato
Bitinya kralları	I. Zipoitis I. Nikomidis II. Zipoitis Etazeta (taht naibi) Ziaelas I. Prusias II. Prusias II. Nikomidis III. Nikomidis IV. Nikomidis
Pontus kralları	I. Mithridatis Ariobarzanis II. Mithridatis III. Mithridatis ve Laodiki I. Farnakis IV. Mithridatis V. Mithridatis VI. Mithridatis II. Farnakis Dareios I. Polemon Pitodorida II. Polemon
Kommagene kralları	Ptolemaios II. Sames I. Mithridatis I. Antiohos II. Mithridatis II. Antiohos III. Mithridatis III. Antiohos IV. Antiohos
Kapadokya kralları	I. Ariarathis II. Ariarathis II. Ariamnes III. Ariarathis IV. Ariarathis V. Ariarathis Orophernes VI. Ariarathis VII. Ariarathis VIII. Ariarathis IX. Ariarathis I. Ariobarzanes II. Ariobarzanes III. Ariobarzanes X. Ariarathis Arhelaos
Bosporos kralları	I. Mithridates Farnakes Asandros ve Dynamis II. Mithridates Asandros ve Dynamis Scribonius'un Dynamis'le ortak yönetim teşebbüsü Dynamis ve Polemon Polemon ve Pythodorida Aspurgus III. Mithridates ve Gipaipyreos III. Mithridates I. Kotis
Epir kralları	Admetus Tharrhypas Alcetas I Neoptolemus I Arybbas I. Aleksandros Aeacides Neoptolemus II Alcetas II I. Pirus II. Aleksandros Olympias II (regent) II. Pirus Ptolemy III. Pirus Deidamia

g t d Makedonya kralları
Efsanevi	Karanus Koenus Tirimmas
Argead	I. Perdikkas I. Argaeus I. Filip I. Aeropus I. Alketas I. Amintas I. Aleksandros II. Alketas II. Perdikkas Arhelaos Kraterus Orestes / II. Aeropus II. Arhelaus II. Amintas Pausanias II. Argaeus III. Amintas II. Aleksandros III. Perdikkas IV. Amintas II. Filip III. Aleksandros (Büyük İskender) III. Filip IV. Aleksandros
Naipler	Aloros Ptolemi Perdikkas Peithon ve Arrhidaeus Antipatros Poliperhon Kassandros
Antipatros	Kassandros IV. Filip V. Aleksandros I. Antipatros
Antigonos	I. Dimitrios II. Antigonos II. Dimitrios III. Antigonos V. Filip Perseus
Hanedan olmayan	Lisimahos Pirus Ptolemaios Keraunos Meleager