Jacques Tati

Jacques Tati
Jacques Tati
	Jacques Tati (1969)
Doğum	Jacques Tatischeff; 9 Ekim 1907; Le Pecq, Yvelines, Fransa
Ölüm	4 Kasım 1982 (75 yaşında); Paris, Fransa
Meslek	Film yönetmeni, aktör, yapımcı, senarist
Etkin yıllar	1932-1978
Evlilik	Micheline Winter (1944-1982)
Resmî site	http://www.tativille.com/

Jacques Tati (aslında Jacques Tatischeff; d. 9 Ekim 1907;^[1]^[2] Le Pecq (Yvelines) - ö. 4 Kasım 1982, Paris), Fransız yönetmen ve aktör.

Sanat ve Mühendislik okudu. Tati, görsel komedi sanatını yenir yoğunluk, detay zenginliği ve yeni bir kompozisyon netliği getirerek yorumladı; görselliğe yeni bir bakış açısı getiren bir avuç sinema sanatçısından (diğerleri Griffith, Eisenstein, Murnau ve Bresson) biriydi.

1930'lu yılların başında Fransız müzikal çevresine girdi; gösterisi dönemin spor yıldızlarının pandomimlerinden oluşmaktaydı ve bazıları filme alındı, savaştan sonra da uzun metrajlı hale getirildi; Jour de fête (Bayram Günü, 1949), bütün çalışmalarında baştan sona gözlemlenen hicivli temanın (modern teknolojinin soğukluğu) yanı sıra görsel üslubu da son derece gelişmiştir.

Tati, kariyerinin geri kalan süresi boyunca oynayacağı karakteri tanıttığı yeni filmi Les Vacances de monsieur Hulot (Bay Hulot'nun Tatili, 1953) için dört yıl çalıştı. Yaratılan karakterin sıcaklığı ve gülütlerin parlak yaratıcılığı Bay Hulot'ya uluslararası bir başarı kazandırdı. Hulot (konuş: Ülô), mizahın kaynağı ve odağı olmak anlamında bir komedyen değildir; daha ziyade, etrafındaki dünyanın mizahını açığa çıkaran bir tavır, bir işaret direği ve bir perspektiftir.

Mon oncle (Amcam, 1958), bir geçiş filmidir; Hulot, her ne kadar star statüsünü terk etmiş bile olsa diğer karakterlerin arasında tuhaf marjinalliği ile öne çıkmaktadır. 9 yıllık pahalı ve yorucu bir çalışmadan sonra gösterime giren Playtime (Oyun Vakti, 1967) ile Tati'nin niyeti daha belirginleşti. Artık Hulot, Joyce'un Ulysess'indeki Mackintosh Man gibi, sahneye giren ve çıkan birçok figürden yalnızca birisi haline gelmişti. Yani aktör Tati, canlandırdığı karakterin seyirciyi film boyunca yönlendirmesini, yönetmen Tati de yakın çekimleri, empatik kamera açılarını veya montajı kullanarak seyirciyi görüntüdeki mizaha yönlendirmeyi reddediyordu.

Ancak, neyi göreceklerinin söylenmesine alışmış olan seyirci, Playtime'daki özgürlüğü can sıkıcı buldu. Film (çeşitli versiyonlarda gösterime girdi) ticari bir fiyaskoydu ve Tati'yi kişisel borca soktu. Son tiyatral filmi olan Trafic (1971), bir başkası tarafından yapılmış olsaydı başyapıt olarak görülebilirdi; ancak Tati için daha geleneksel bir üsluba korunmalı bir dönüş oldu.

25 yılda 5 film, statünün genellikle verimlilikle ölçüldüğü bir ortam için etkileyici bir performans olmasa da, tek başına Playtime bile dünyaya bakış eylemini serbestleştiren, canlandıran bir film olarak hayat boyu bir başarıdır^{[kaynak belirtilmeli]}. Tati 4 Kasım 1982'de Paris'te öldü.

Filmografi

Yıl	Film	Metraj	Tati'in katkısı	Ödül
1932	Oscar, champion de tennis	kısa film	reji ve sahne
1934	On demande une brute	film	2. yazar ve sahne
1935	Gai dimanche	kısa film	2. yazar, 2. reji und Auftritt
1936	Soigne ton gauche	kısa film	senaryo ve sahne
1938	Retour à la terre	kısa film	senaryo ve sahne
1945	Sylvie et le fantôme	film	sahne
1946	Le Diable au corps	film	sahne
1947	L'École des facteurs	kısa film	reji, senaryo ve sahne
1949	Jour de fête (Bayram Günü)	film	reji, senaryo ve sahne
1953	Les Vacances de monsieur Hulot (Bay Hulot'nun Tatili)	film	reji, senaryo ve sahne
1958	Mon oncle (Amcam)	film	reji, senaryo ve sahne	Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü
1967	Playtime (Oyun Vakti)	film	reji, senaryo ve sahne
1967	Cours du soir	kısa film	senaryo ve sahne
1968	Baisers volés	film	sahne
1971	Trafic	film	reji, senaryo ve sahne
1972	Obraz uz obraz	Dizi	sahne
1974	Parade	TV filmi	reji, senaryo ve sahne
1978	Forza Bastia 78 ou l'île en fête	Belgesel	2. reji ve senaryo

Kaynakça

^ Jean-Loup Passek,Dictionnaire du cinéma,Larousse,1995,ISBN 2037500025
^ [ http://www.tativille.com/index.php?page=starter&anim=jtati&width=800&height=600&titre=Tativille:%20Jacques%20Tati 11 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Official Website]

Dış bağlantılar

Avrupa Filmleri Festivali 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Tati meraklıları 1 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Jean-Loup Passek,Dictionnaire du cinéma,Larousse,1995,ISBN 2037500025

[2] [ http://www.tativille.com/index.php?page=starter&anim=jtati&width=800&height=600&titre=Tativille:%20Jacques%20Tati 11 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Official Website]

[1]

[2]

g t d Jacques Tati'nin filmleri
Uzun metrajlı filmler	Jour de fête (Bayram Günü, 1949) • Les Vacances de monsieur Hulot (Bay Hulot'nun Tatili, 1953) • Mon Oncle (Amcam, 1958) • Playtime (Oyun Vakti, 1967) • Trafic (Trafik, 1971) • Parade (Geçit, 1973)
Kısa metrajlı filmler	"Oscar Champion de Tennis" (Oscar Tenis Şampiyonu, 1932) • "Retour à la Terre" (Dünyaya Dönüş, 1938) • "Gai dimanche" • "L'École des facteurs" (Postacılar Okulu, 1947) • "Forza Bastia" (1978)
Senaryo	L'Illusionniste (Sihirbaz, 2010)

g t d En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü kazananlar
1947–1955 (Onur)	1947: Boyacı ve Kaldırım Çocukları – Vittorio De Sica 1948: Monsieur Vincent – Maurice Cloche 1949: Bisiklet Hırsızları – Vittorio De Sica 1950: Malapaga Duvarları – René Clément 1951: Raşomon – Akira Kurosava 1952: Yasak Oyunlar – René Clément 1954: Cehennemin Kapısı – Teinosuke Kinugasa 1955: Miyamoto Musashi – Hiroshi Inagaki
1956–1959	1956: Sonsuz Sokaklar – Federico Fellini 1957: Cabiria'nın Geceleri – Federico Fellini 1958: Amcam – Jacques Tati 1959: Siyah Orfe – Marcel Camus
1960'lar	1960: Genç Kız Pınarı – Ingmar Bergman 1961: Aynanın İçinden – Ingmar Bergman 1962: Les Dimanches de Ville-d'Avray – Serge Bourguignon 1963: 8½ – Federico Fellini 1964: Dün, Bugün, Yarın – Vittorio De Sica 1965: Ana Caddedeki Dükkân – Ján Kadár & Elmar Klos 1966: Bir Kadın ve Bir Erkek – Claude Lelouch 1967: Sıkı Kontrol Edilen Trenler – Jiří Menzel 1968: Savaş ve Barış – Sergey Bondarçuk 1969: Z – Costa-Gavras
1970'ler	1970: Şüphe Edilmeyecek Bir Vatandaşın Soruşturulması – Elio Petri 1971: Finzi Continilerin Bahçesi – Vittorio De Sica 1972: Burjuvazinin Gizli Çekiciliği – Luis Buñuel 1973: Amerikan Gecesi – François Truffaut 1974: Amarcord – Federico Fellini 1975: Dersu Uzala – Akira Kurosava 1976: Rengin Siyahı ve Beyazı – Jean-Jacques Annaud 1977: Onca Yoksulluk Varken – Moşe Mizrahi 1978: Mendillerinizi Hazırlayın – Bertrand Blier 1979: Teneke Trampet – Volker Schlöndorff
1980'ler	1980: Aşk Gözyaşlarına İnanmıyor – Vladimir Menshov 1981: Mefisto – István Szabó 1982: Başa Dönmek – José Luis Garci 1983: Fanny ve Alexander – Ingmar Bergman 1984: Tehlikeli Filmler – Richard Dembo 1985: Resmi Tarih – Luis Puenzo 1986: Hücum – Fons Rademakers 1987: Babette'in Şöleni – Gabriel Axel 1988: Fatih Pelle – Bille August 1989: Cennet Sineması – Giuseppe Tornatore
1990'lar	1990: Umuda Yolculuk – Xavier Koller 1991: Mediterraneo – Gabriele Salvatores 1992: Indochine – Régis Wargnier 1993: Güzellik Çağı – Fernando Trueba 1994: Güneş Yanığı – Nikita Mikhalkov 1995: Antonia'nın Yazgısı – Marleen Gorris 1996: Kolya – Jan Svěrák 1997: Karakter – Mike van Diem 1998: Hayat Güzeldir – Roberto Benigni 1999: Annem Hakkında Her Şey – Pedro Almodóvar
2000'ler	2000: Kaplan ve Ejderha – Ang Lee 2001: Tarafsız Bölge – Danis Tanović 2002: Afrika'nın Hiçbir Yerinde – Caroline Link 2003: Barbarların İstilâsı – Denys Arcand 2004: İçimdeki Deniz – Alejandro Amenábar 2005: Tsotsi – Gavin Hood 2006: Başkalarının Hayatı – Florian Henckel von Donnersmarck 2007: Kalpazanlar – Stefan Ruzowitzky 2008: Son Veda – Yōjirō Takita 2009: Gözlerindeki Sır – Juan J. Campanella
2010'lar	2010: Daha İyi Bir Dünyada – Susanne Bier 2011: Bir Ayrılık – Asgar Ferhadi 2012: Aşk – Michael Haneke 2013: Muhteşem Güzellik – Paolo Sorrentino 2014: Ida – Paweł Pawlikowski 2015: Saul'un Oğlu – László Nemes 2016: Satıcı - Asgar Ferhadi 2017: Muhteşem Kadın – Sebastián Lelio 2018: Roma – Alfonso Cuarón 2019: Parazit - Bong Joon-ho 2020: Körkütük – Thomas Vinterberg 2021: Drive My Car (film) – Ryūsuke Hamaguchi 2022: Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok – Edward Berger 2023: The Zone of Interest – Jonathan Glazer 2024: Hâlâ Buradayım – Walter Salles