Çivizade Damadı Hamid Efendi
Hamid Efendi | |
|---|---|
| Doğum | 1494 Konya |
| Ölüm | 16 Ekim 1577 İstanbul |
| Meslek | Müderris, Kadı, Şeyhülislam |
| Ebeveyn(ler) | Mehmed Efendi |
Çivizade Damadı Hamid Efendi (d. 1494, Konya - ö. 16 Ekim 1577, İstanbul), Osmanlı şeyhülislamı.
1603'ten itibaren 10 yıla yakın Rumeli kazaskeri olarak görev yapmış, 1574'te II. Selim tarafından şeyhülislamlık görevine getirilmiş ve 1577'de ölümüne kadar bu görevi sürdürmüştür. Çivizade Muhittin Mehmet Efendi'nin damadı olduğu için "Çivizade Damadı" diye anılır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1494'te Konya'da doğdu. Babası, Beyşehir Kadısı Mehmed Efendi'dir.[1] İlköğrenimini Konya'da yaptı.[2] Yirmi iki yaşında İstanbul’a giderek çeşitli hocalardan ders aldı. Eğitimini tamamladıktan sonra Bursa, Kütahya ve İstanbul'da müderrislik yaptı.
Şam ve Mısır kadılığı görevlerinde bulundu. Hac farizasını yaptıktan sonra Ayasofya Medresesi müderrisliğine getirildi ve ertesi yıl Bursa, İstanbul kadılığı görevlerinde bulundu. 1603'te Rumeli kazaskeri oldu.[3] 10 yıla yakın bu görevde kaldı. Medrese eğitimi sırasında öğrencisi olduğu Çivizade Muhittin Mehmet Efendi'ye damat olunca "Çivizade Damadı" diye anılmaya başlandı. İçki yasağının devam etmesini istediği için yeni padişah olan II. Selim'in Rumeli kazaskerliği görevinden aldığı iddia edilir.
Rumeli Kazaskerliğinden azledildikten sekiz yıl kadar sonra 1574'te şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin ölümü üzerine Osmanlı Devleti'nin on beşinci şeyhülislamı oldu. Aynı yıl II. Selim'in ölümü ve Osmanlı tahtına III. Murad çıktı. Hamid Efendi, 1577'deki ölümüne kadar şeyhülislamlık görevinde kaldı.[1]
Süleymaniye Vakfiyesini tanzim etmesi en önemli hizmetlerinedendir. Kanuni'nin kızı Mihrimah Sultan'la Rüstem ve Hadım İbrahim Paşaların vakfiyelerini de Hamid Efendilerin vakfiyelerini de düzenlemiştir.[2] Eser, uzun yıllar medreselerde ders kitabı olarak okutulan Fetava-yı Hamidiyye olarak bilinen bir fetva mecmuası derlemiştir.[2]
Hayatının son yıllarında Zeyrek'te içinde Hâmidefendi Medresesi diye bilinen bir medrese ile bir mescidin bulunduğu bir külliye yaptırdı.[4][5] 16 Ekim 1577'de öldü. Cenazesi Eyüp Sultan'da Mihrimah türbesi karşısındaki kabristana defnedilmiştir.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fetava-yı Hamidiyye
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Baltacı, Cahit (1997). "HÂMİD EFENDİ, Çivizâde Damadı". TDV İslâm Ansiklopedisi. 15. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 460-461. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ a b c "Hamid Efendi (Çîvizade Damadı) | Konya'nın Velileri, Alimleri ve Hocaları". konyaninalimvehocalari.konyacami.com. 9 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2025.
- ^ İpşirli, Mehmet (20 Aralık 1997). "Osmanlı Devleti'nde Kazaskerlik (XVII. yüzyıla kadar)". BELLETEN. 61 (232): 597-700. doi:10.37879/belleten.1997.597. ISSN 0041-4255.
- ^ "Hâmidefendi Medresesi, Medrese Mescidi maddesi". istanbulansiklopedisi.org. 30 Eylül 2024. Erişim tarihi: 26 Eylül 2025.
- ^ Aykanat, Mehmet (28 Şubat 2019). "Şeyhülislam Çivizade Damadı Hamid Efendi". The Journal of Social Science. 3 (5): 179-194. doi:10.30520/tjsosci.521175. ISSN 2587-0807.
| Önce gelen: Ebussuud Efendi |
Osmanlı Şeyhülislamı 1574 - 1577 |
Sonra gelen: Kadızade Ahmed Şemseddin Efendi |
