Zenbilli Ali Efendi

Zenbilli Ali Efendi

Doğum	Ali Cemâli Aksaray^[1]
Ölüm	1526 İstanbul
Defin yeri	Zeyrek, Fatih
Milliyet	Türk
Diğer ad(lar)ı	Ali Cemâli
Vatandaşlık	Osmanlı
Meslek	Şeyhülislam, müderris
Ebeveyn(ler)	Ahmet İbn-i Mehmet Çelebi

Zenbilli Ali Efendi, (Aksaray^[1] - 1526, İstanbul), Osmanlı döneminde görev yapmış bir şeyhülislam'dır. Asıl adı Ali Cemali'dir. Zenbilli müfti olarak da bilinir. Molla Fenari'nin hocası ve Sultan I. Murad zamanın ünlü alimlerinden Cemalüddin Muhammed Aksarayi soyundan Ahmed Çelebi'nin oğludur.

Konya, İstanbul ve Bursa'da tahsil gördü. 1503 yılında şeyhülislam oldu. Beyazıt Medresesi'ne müderris olarak atandı. Kanuni döneminde görev aldı. Rodos'un fethine katıldı. 1526 yılında İstanbul'da öldü. Türbesi Zeyrek yokuşundadır.

Kanunî zamanında Rodos adasının fethinde bulundu ve camiye çevrilen Saint Jean Katedrali'nde ilk cuma namazını kıldırdı. Onun ilmî meselelerde tâviz vermediği, hatta sert mizaçlı Yavuz Sultan Selim'e bile karşı çıktığı kaynaklarda anlatılır.^[2]

Kendisine sunulan soru kâğıtlarını sarkıttığı bir zenbille (iple aşağı uzatılan torba) alıp, yine zenbille cevap verdiği için Zenbilli Ali Efendi ismini almıştır. Fıkıh alanında Muhtaratü’l Feteva adlı bir eser yazmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Es-Seyyid Hayrullâh Nedim Efendi, (1323) Şeyhülislam Zenbilli Ali Efendi Tercüme-i Hâl ve Menâkıbı, say. 1
^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

İsmail Hâmi Danişmend, (1971) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi, say. 114. ISBN

g t d Osmanlı şeyhülislamları
15. yüzyıl	Molla Fenari Fahreddin-i Acemi Molla Hüsrev Molla Gürânî Molla Abdülkerim Efendi Alâeddin Arabî Efendi Efdalzade Hamîdüddin Efendi
16. yüzyıl	Zenbilli Ali Efendi Kemalpaşazade Ahmet Şemsettin Efendi (İbn-i Kemal) Sadullah Sadi Efendi Çivizade Muhiddin Mehmed Efendi Abdülkadir Hamidî Çelebi Fenarîzade Muhyiddin Çelebi Ebussuud Efendi Çivizade Damadı Hamid Efendi Kadızade Ahmed Şemseddin Efendi Malûlzade Mehmed Efendi Çivizade Hacı Mehmed Efendi Abdülkadir Şeyhî Efendi Bostanzade Mehmed Efendi Bayramzade Zekeriya Efendi Hoca Sâdeddin Efendi Sunullah Efendi
17. yüzyıl	Hocazade Mehmed Efendi Ebülmeyamin Mustafa Efendi Hocazade Esad Efendi Zekeriyazade Yahya Efendi Ahîzâde Hüseyin Efendi Ebusaid Mehmed Efendi Muîd Ahmed Efendi Hacı Abdürrahim Efendi Bahâî Mehmed Efendi Karaçelebizade Abdülaziz Efendi Hüsamzade Abdurrahman Efendi Memikzade Mustafa Efendi Hocazade Mesud Efendi Hanefi Mehmed Efendi Balizade Mustafa Efendi Bolevî Mustafa Efendi Esiri Mehmet Efendi Sunizade Seyit Mehmet Emin Efendi Minkarizade Yahya Efendi Çatalcalı Ali Efendi Ankaravi Mehmed Emin Efendi Debbağzade Mehmed Efendi Feyzullah Efendi Ebusaidzade Feyzullah Efendi Sadreddinzade Sadık Mehmed Efendi İmam Mehmed Efendi
18. yüzyıl	Paşmakçızade Ali Efendi Yekçeşm Hüseyin Efendi Ebezade Abdullah Efendi Mehmed Ataullah Efendi İmam Mahmud Efendi Mirza Mustafa Efendi Menteşzade Abdürrahman Efendi Ebu İshak İsmail Efendi Yenişehirli Abdullah Efendi Mirzazade Şeyh Mehmed Efendi Paşmakçızade Abdullah Efendi Damadzade Ahmed Efendi Ebuishakzade İshak Efendi Dürri Mehmed Efendi Feyzullahefendizade Mustafa Efendi Pirizade Mehmed Sahib Efendi Hayatizade Mehmed Emin Efendi Seyit Mehmet Zeynelabidin Efendi Ebuishakzade Mehmed Esad Efendi Halilefendizade Mehmed Said Efendi Seyyid Murtaza Efendi Abdullah Vassaf Efendi Damadzade Feyzullah Efendi Dürrizade Mustafa Efendi Mehmed Salih Efendi Çelebizade İsmail Asım Efendi Veliyyüddin Efendi Ebubekirzade Ahmed Efendi Pirizade Osman Sahib Efendi Mirzazade Mehmed Said Efendi Seyyid Mehmed Şerif Efendi İvazpaşazade İbrahim Beyefendi Salihzade Mehmet Emin Efendi Vassafzade Mehmed Esad Efendi Mehmed Şerif Efendi Seyit İbrahim Efendi Dürrizade Mehmed Ataullah Efendi Arapzade Ataullah Efendi Dürrizade Mehmed Arif Efendi Müftizade Ahmet Efendi Mekkî Mehmet Efendi Seyit Mehmet Kamil Efendi Hamidizade Mustafa Efendi Yahyâ Tevfik Efendi Mustafa Aşir Efendi
19. yüzyıl	Sâmânizade Ömer Hulusi Efendi Salihzade Ahmed Esad Efendi Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi Arapzade Mehmed Arif Efendi Dürrizade Abdullah Efendi Mehmed Zeynelabidin Efendi Mekkizade Mustafa Asım Efendi Çerkes Halil Efendi Yasincizade Abdülvehhab Efendi Ahmed Reşid Efendi Kadızade Mehmed Tahir Efendi Arif Hikmet Bey Meşrepzade Mehmed Arif Efendi Mehmed Sadeddin Efendi Atıfzade Hüsameddin Efendi Mehmed Refik Efendi Hasan Fehmi Efendi Ahmed Muhtar Molla Bey Efendi Turşucuzade Ahmed Muhtar Efendi Hasan Hayrullah Efendi Hasan Fehmi Efendi Hasan Hayrullah Efendi Kara Halil Efendi Uryanizade Ahmed Esad Efendi Bodrumlu Ömer Lütfi Efendi Cemaleddin Efendi
20. yüzyıl	Mehmed Ziyâeddin Efendi Mehmed Sahib Efendi Çelebizade Hüseyin Hüsnü Efendi Musa Kazım Efendi Abdurrahman Nesib Efendi Mehmed Esad Efendi Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi Ömer Hulusi Efendi Haydarizade İbrahim Efendi Mustafa Sabri Efendi Dürrizade Abdullah Beyefendi Mehmed Nuri Efendi

g t d II. Bayezid dönemi (1481-1512)
Ailesi	II. Mehmed II. Gülbahar Hatun Nigâr Hatun Şirin Hatun Ayşe Hatun Gülruh Hatun Sitti Mükrime Hatun I. Gülbahar Hatun Şehzade Korkut Şehzade Ahmed I. Selim Şehzade Mahmud Şehzade Mehmed Şehzade Alemşah II. Bayezid Ayn-i Şah Sultan Kamer Sultan Şehzade Mustafa Gevher Sultan Cem Sultan
Sadrazamlar	İshak Paşa (1481-1482) Koca Davud Paşa (1482-1497) Hersekzade Ahmed Paşa (1497-1498) II. Çandarlı İbrahim Paşa (1498-1499) Mesih Paşa (1499-1501) Hadım Ali Paşa (1501-1503) Hersekzade Ahmed Paşa (1503-1506) Hadım Ali Paşa (1506-1511) Hersekli Ahmed Paşa (1511) Koca Mustafa Paşa (1511-1512)
Şeyhülislamlar	Molla Gürânî (1481-1488) Molla Abdülkerim Efendi (1488-1495) Alâeddin Arabî Efendi (1495-1496) Efdalzade Hamîdüddin Efendi (1496-1503) Zenbilli Ali Efendi (1503-1512)
Savaşlar	Cem İsyanı (1481-82) Boğdan (1481-1487) Hersek (1483) Memlûk (1485-1491) Macar (1492-95) Lehistan (1497-1500) Venedik (1499-1503) Safevî (1507-09) Şahkulu (1511)

g t d I. Selim dönemi (1512-1520)
Ailesi	Gülbahar Hatun Ayşe Hatun Ayşe Hafsa Sultan Şehzade Ahmed Şehzade Korkut Şehzade Mahmud Şehzade Mehmed Şehzade Alemşah II. Bayezid Aynışah Hatun Üveys Paşa Şehzade Musa I. Süleyman Hatice Sultan Beyhan Sultan Şah Sultan Fatma Sultan
Sadrazamlar	Koca Mustafa Paşa (1512) Hersekzade Ahmed Paşa (1512-1514) Dukakinoğlu Ahmed Paşa (1514-1515) Hersekzade Ahmed Paşa (1515-1516) Hadım Sinan Paşa (1516-1517) Yunus Paşa (1517) Pîrî Mehmed Paşa (1517-1520)
Şeyhülislamlar	Zenbilli Ali Efendi (1512-1520)

g t d I. Süleyman dönemi (1520-1566)
Ailesi	Hürrem Sultan Mahidevran Sultan Gülfem Hatun Fülane Hatun Ayşe Hafsa Sultan Şehzade Mahmud Şehzade Mustafa Şehzade Ahmed Şehzade Murad Şehzade Mehmed Mihrimah Sultan Şehzade Abdullah II. Selim Şehzade Bayezid Şehzade Cihangir Şehzade Musa Üveys Paşa Hatice Sultan Beyhan Sultan Şah Sultan Fatma Sultan
Sadrazamlar	Pîrî Mehmed Paşa (1520-1523) Pargalı İbrahim Paşa (1523-1536) Ayas Mehmed Paşa (1536-1539) Lütfi Paşa (1539-1541) Hadım Süleyman Paşa (1541-1544) Rüstem Paşa (1544-1553) Kara Ahmed Paşa (1553-1555) Rüstem Paşa (1555-1561) Semiz Ali Paşa (1561-1565) Sokollu Mehmed Paşa (1565-1566)
Şeyhülislamlar	Zenbilli Ali Efendi (1520-1526) İbn-i Kemal (1526-1534) Sadullah Sadi Efendi (1534-1539) Çivizade Muhiddin Mehmed Efendi (1539-1542) Abdülkadir Hamidî Çelebi (1542-1543) Fenarîzade Muhyiddin Çelebi (1543-1545) Ebussuud Efendi (1545-1566)