İsidoros (matematikçi)

Miletli İsidoros (Yunanca: Ισίδωρος ο Μιλήσιος, Yunanca telaffuz: [iˈsiðoros o miˈlisios]; Latince: Isidorus Miletus), Bizans imparatoru Justinianus'un tarafından, Konstantinopolis'teki (günümüzde İstanbul) Ayasofya katedralini yeniden tasarlatmak için, Anthemios ile beraber görevlendirilen Yunan mimar ve matematikçiydi. Pek çok akademik disiplinle ilgilenmiş İsidoros, Arşimet'in önemli eserlerinin derlemesini^[1] ve bakımsızlıktan neredeyse yok olmak üzere olan Öklit'in Elementler'i kitabının XV numaralı cildinin düzenlemesini ve restoresini yapmıştır.^[2]

Yaşamı

İsidoros, önce İskenderiye'de, sonra Konstantinopolis'te fizik öğrenerek eğitim hayatına başladı. Eğitim hayatı boyunca mimarî yapılara ilgi duymuş İsidoros, kitaplarında mimarî çizimler üzerine yorumlar yazmıştır. Arşimed ve Apollonius'un matematiği üzerine yorumları olan Eutocius'un yazmalarını toplamış ve yayınlamıştır ve sonuçta bu konuya ilginin canlanmasına yardımcı olmuştur. Bu çabası, çok önemli yazmaların korunmasını ve günümüze gelmesini sağlamıştır. Üstelik, yetenekli bir matematikçiydi. Parabollerin T-kare ve string construction kavramları ile muhtemelen yazarı belirsiz Öklid'in "elementler" XV. cildini ona borçluyuz.^[3]

Kaynakça

^ Reviel Netz (2004). "The Works of Archimedes: Volume 1, The Two Books On the Sphere and the Cylinder: Translation and Commentary". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
^ Boyer (1991). "Euclid of Alexandria". A History of Mathematics. ss. 130-131).
^ Boyer, Carl Benjamin (1991). Revival and Decline of Greek Mathematics. s. 193. His colleague and successor in the building of St. Sophia, Isidore of Miletus (520), also was a mathematician of some ability. It was Isidore who made known the commentaries of Eutocius and spurred a revival of interest in the works of Archimedes and Apollonius. To him perhaps we owe the familiar T-square and string construction of the parabola - and possibly also the apocryphal Book XV of Euclid's Elements.

Konuyla ilgili yayınlar

Boyer, Carl B. (1991). A History of Mathematics (Second Edition bas.). John Wiley & Sons, Inc. ISBN 0471543977. KB1 bakım: Fazladan yazı (link)

[1] Reviel Netz (2004). "The Works of Archimedes: Volume 1, The Two Books On the Sphere and the Cylinder: Translation and Commentary". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.

[2] Boyer (1991). "Euclid of Alexandria". A History of Mathematics. ss. 130-131).

[3] Boyer, Carl Benjamin (1991). Revival and Decline of Greek Mathematics. s. 193. His colleague and successor in the building of St. Sophia, Isidore of Miletus (520), also was a mathematician of some ability. It was Isidore who made known the commentaries of Eutocius and spurred a revival of interest in the works of Archimedes and Apollonius. To him perhaps we owe the familiar T-square and string construction of the parabola - and possibly also the apocryphal Book XV of Euclid's Elements.

[1]

[2]

[3]

g t d Antik Yunan matematiği
Matematikçiler (Zaman Çizelgesi)	Anaksagoras Antemios Apollonios Arkhytas Aristaios Aristarkos Arşimet Autolykos Bion Boethius Brison Kallippos Karpos Kleomedes Konon Ktesibios Demokritos Dikaiarkhos Diokles Diophantos Dinostratus Dionisodoros Domninus Elealı Zenon Eratosthenes Eudemos Eudoksos Eutokios Geminus Heliodoros İskenderiyeli Heron Khrysippos Hipparkhos Hippasos Hippias Hipokrat Hipatia Hipsikles İsidoros Matematikçi Leo Leon Marinos Melissa Menaikhmos Menelaos Metrodoros Nikomakhos Nikomedes Nikoteles Oenopides Euklides Pappos Perseus Philolaos Philon Laodikyalı Philonides Porphyrios Poseidonios Proklos Batlamyus Pisagor Serenus Simplikios Sosigenes Sporus Thales Theaitetos Theano Teodoros Theodosios İskenderiyeli Theon Smirnalı Theon Timaridas Ksenokrates Sidonlu Zenon Zenodoros
Yapıtlar	Almagest Arşimet Parşömeni Arithmetika Konikler (Apollonius) Katoptrik (Yansımalar) Data (Öklid) Elemanlar (Öklid) Bir Çemberin Ölçümü Konikler ve Sferoidler Üzerine Büyüklükler ve Uzaklıklar Üzerine (Aristarkhos) Büyüklükler ve Uzaklıklar Üzerine (Hipparkhos) Hareketli Küre Üzerine (Autolykos) Öklid'in Optiği Sarmallar Üzerine Küre ve Silindir Üzerine Ostomachion (Syntomachion) Planisphaerium Sphaerics Parabolün Dörtgenleştirilmesi Kum Sayacı Sonsuz Küçükler Hesabı
Merkezler	Platon Akademisi · Kirene · İskenderiye Kütüphanesi
Etkilendikleri	Babil matematiği · Eski Mısır matematiği
Etkiledikleri	Avrupa matematiği · Hint matematiği · Orta Çağ İslam matematiği
Problemler	Apollonios problemi · Daireyi kareleştirme · Küpü iki katına çıkarma · Açıyı üçe bölme
Kavramlar/Tanımlar	Apollonius çemberi Diyofantus denklemi Çevrel çember Eşölçülebilirlik Orantılılık ilkesi Altın oran Yunan rakamları Bir üçgenin iç ve dış çemberleri Tükenme yöntemi Paralellik postülatı Platonik katılar Hipokrat ayı Hippias kuadratiksi Düzgün çokgen Cetvel ve pergelle yapılan çizimler Üçgen merkezi
Bulgular	Açıortay teoremi Dış açı teoremi Öklid algoritması Öklid teoremi Geometrik ortalama teoremi Yunan geometrik cebiri Menteşe teoremi Çevre açı teoremi Kesişme teoremi Pons asinorum Pisagor teoremi Thales teoremi Gnomon teoremi Apollonius teoremi Aristarkus eşitsizliği Crossbar (Pasch) teoremi Heron formülü İrrasyonel sayılar Menelaus teoremi Pappus'un alan teoremi Batlamyus eşitsizliği Batlamyus kirişler tablosu Batlamyus teoremi Theodorus sarmalı
Antik Yunan matematikçilerinin zaman çizelgesi