Amaretto
Amaretto (İtalyanca'da 'biraz bitter' anlamına gelir), İtalya'nın Saronno komününe dayanan tatlı bir likördür. Markaya bağlı olarak, kayısı çekirdeği, acı badem, şeftali çekirdeği veya bademden yapılabilir. Bu malzemelerin tümü, liköre badem benzeri aromasını veren doğal bir bileşen olan benzaldehitin kaynağıdır.[1][2] Genellikle hacimce %21 ila %28 alkol içerir.[3][4]
İçecek olarak servis edildiğinde, amaretto sade içilebildiği gibi, çeşitli kokteyllerin yapımında veya kahveye aroma vermek için de kullanılabilir. Ayrıca, İtalyan mutfağı ve diğer mutfaklarda özellikle şekerlemelerde ve tatlı hamur işlerinde yaygın olarak kullanılır.
Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Amaretto ismi, İtalyanca “bitter” anlamına gelen amaro kelimesinin küçültme hâli olarak ortaya çıkmıştır. Bu, likörün çekirdek özünden gelen belirgin tadına gönderme yapar. Ancak, amarettonun acılığı genellikle hafiftir ve ve son üründeki tatlandırıcılar (ve bazen tatlı bademler) aromayı güçlendirir.[5] Dolayısıyla likörün adı, tadının "biraz bitter" olarak tanımlanması olarak yorumlanabilir.
Amaretto, otlar, kökler, çiçekler, ağaç kabukları ve/veya narenciye kabuklarından yapılan bir tür acı İtalyan likörü olan amarodan farklıdır.[6]
Efsane
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalyan mutfağında bademin yerleşik bir bileşen hâline gelişinin bilinen tarihçesine rağmen, iki büyük marka tarafından popülerleştirilen yeni köken hikâyeleri ortaya çıkmıştır. Bu hikâyelerin tarihsel doğruluğu tartışmalı olsa da, Saronno kültüründe duygusal bir yere sahiptir:
1525 yılında Saronno’daki bir kilise, Leonardo da Vinci’nin öğrencilerinden olan Bernardino Luini’den kutsal mekanını fresklerle süslemesini ister. Kilise Meryem Ana’ya adanmış olduğu için Luini, Madonna figürü için bir model ararken ilhamını dul ve genç bir han işletmecisinden alır. Kadın, sanatçının modeli ve—hikayenin birçok versiyonuna göre—sevgilisi olur. Kadın, minnettarlığını ve duygularını göstermek için kayısı çekirdeklerini brendide demleyerek hazırladığı içeceği Luini’ye hediye eder.[7][8]
Önemli markalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşçılık
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dondurma da dahil olmak üzere tatlılara sıklıkla eklenir ve bademle birlikte tatlıların lezzetini artırarak çikolatanın da tadını tamamlar. Popüler bir İtalyan pastası olan tiramisu, genellikle gerçek amaretto veya alkolsüz amaretto ile tatlandırılır.
- Tavuk gibi et yemekleri.
- Krep hamurunun lezzetini zenginleştirmek için birkaç shot amaretto eklenebilir.
- Genellikle balık ve sebzelerin badem soslarına eklenir.
- Sıklıkla kremaya eklenir.
- Amarettolu çikolata trüfleri yapılır.
Kokteyller
[değiştir | kaynağı değiştir]Ana malzemesi amaretto olan kokteyller:
- Amaretto piña colada – amaretto, hafif rom, hindistan cevizi sütü ve ananas suyu[9]
- Amaretto sour – amaretto, limon suyu, yumurta akı, şeker veya şeker şurubu ve süslemek için portakal dilimi ve kirazlar [10][11][12]
- French Connection – amaretto ve konyak
- Godfather – amaretto ve İskoç viskisi
- IBA Tiki - rom karışımı, amaretto, Frangelico, maraschino likörü, çarkıfelek meyvesi püresi, ananas suyu ve lime suyu
- Nutcracker Martini – amaretto, koyu çikolata likörü, votka ve İrlanda kremalı likörü[13]
- Snickerdoodle Cookie Martini – amaretto, tarçın likörü ve tarçın votkası[14]
- Toasted Almond – amaretto, kahve likörü ve süt veya krema. Bazı versiyonlarda votka eklenir[15][16]
Orgeat şurubu
[değiştir | kaynağı değiştir]Amaretto, orgeat şurubunun bulunmadığı yerlerde bazen onun yerine kullanılır veya daha az tatlı bir tat vermek için kullanılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Best of Sicily Magazine". Amaretto. Roberta Gangi. 2 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 March 2018.
- ^ "GOZIO Amaretto Almond Liqueur". AHardy USA Ltd. July 12, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: October 18, 2010.
- ^ Graham, Colleen. "What Is Amaretto Liqueur?". The Spruce Eats (İngilizce). 16 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2020-09-25.
- ^ Troy, Eric (September 6, 2012). "Amaretto Liqueur". Culinary Lore.
- ^ Hopkins, Kate. "Almonds: Who Really Cares?" (August 28, 2004). Accidental Hedonist. Retrieved January 1, 2007.
- ^ "Amaro 101". The Complete Amaro Guide. VinePair. 2014.
- ^ foodnetwork.ca. "A Brief History of Amaretto" 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Shaw Media Inc. Retrieved December 30, 2011.
- ^ "Tradition". Disaronno.com. 17 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2023.
- ^ "Amaretto Pina Colada". 11 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 2, 2016.
- ^ Morgenthaler, Jeffrey (February 9, 2012). "I Make the Best Amaretto Sour in the World". 1 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: December 12, 2013.
- ^ "Amaretto Sour". Absolut Drinks (İngilizce). 3 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 October 2020.
- ^ "Amaretto Stone Sour Drink Recipe | DeKuyperUSA". August 14, 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: August 3, 2016.
- ^ "DeKuyper Nutcracker Martini". December 3, 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 2, 2016.
- ^ "Snickerdoodle Cookie Martini". January 27, 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 2, 2016.
- ^ Graham, Colleen (July 20, 2022). "Toasted Almond Cocktail". The Spruce Eats. Erişim tarihi: 2023-06-17.
- ^ "Toasted Almond". Tipsy Bartender. November 10, 2017. 18 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2023-06-17.