Daniel Chapo
| Ekselansları Daniel Chapo | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Mozambik Devlet Başkanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 15 Ocak 2025 | |
| Yerine geldiği | Filipe Nyusi |
| Başbakan | Adriano Maleiane |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 6 Ocak 1977 Inhaminga, Sofala Bölgesi, Mozambik |
| Partisi | FRELIMO |
| Evlilik(ler) | Gueta Sulemane Chapo (e. 2009)
|
| Çocuk(lar) | 3 |
| Bitirdiği okul | Eduardo Mondlane Üniversitesi Mozambik Katolik Üniversitesi |
Daniel Francisco Chapo (d. 6 Ocak 1977), Mozambikli avukat, hukukçu ve siyasetçi. Chapo, Afrika ülkesi Mozambik'te 15 Ocak 2025'ten bu yana ülkenin beşinci cumhurbaşkanı olarak cumhurbaşkanlığı makamında bulunmaktadır. Chapo, daha önce 2016-2024 yılları arasında Inhambane bölgesi valisi olarak görev yapmıştı. Chapo, iktidardaki siyasi parti FRELIMO'nun 2024 cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki adayıydı ve şu anda siyasi oluşumunun genel sekreteridir.
Erken yaşam ve eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Chapo, 6 Ocak 1977'de Mozambik'in Sofala bölgesindeki Inhaminga'da doğdu.[1] İlkokul eğitimini 1982-1985 yılları arasında Inhaminga'da, 1986-1987 yılları arasında da Dondo bölgesinde, ortaokul eğitimini ise 1988-1996 yılları arasında Dondo bölgesinde, daha sonra da Beira'daki Escola Secundária Samora Machel okulunda aldı.[1] 1997'den 1998'e kadar Maputo'daki Eduardo Mondlane Üniversitesi'ne gitti ve hukuk okudu, 2000 yılında mezun oldu.[2] Chapo 2004 yılında noter oldu [2] Daha sonra 2014 yılında Mozambik Katolik Üniversitesi'nden kalkınma yönetimi alanında yüksek lisans derecesi aldı [3]
Chapo [1] 1998'e kadar Beira'daki Rádio Miramar'ın spikeri olarak çalıştı ve daha sonra 2003'ten 2004'e kadar başkentte Televisão Miramar'ın haber sunuculuğu [4] görevini üstlendi. 2005 yılında Nacala-Porto'nun koruyucusu olarak atandı [1] 2007-2008 yılları arasında bir baroda staj yaptı ve ayrıca 2009 yılında Maputo Pedagoji Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve anayasa hukuku dersleri verdi [1][5]
Siyasi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Chapo, 2009 yılında Nacala-a-Velha Bölgesi'nin yöneticisi olarak atanarak FRELIMO partisiyle siyasete girdi.[1] Daha sonra 2015 yılında Palma Bölgesi'nin yöneticisi oldu [1]
Inhambane Valisi
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Mart 2016'da Inhambane Bölgesi'nin valisi olarak atandı.[1] Üç yıl sonra, Ekim 2019'da düzenlenen genel seçimlerde göreve bu kez seçilerek geldi.[1]
5 Mayıs 2024'te Chapo, parti komitesi tarafından 225 oy (%94) alarak, görev süresi dolan görevdeki başkan Filipe Nyusi'nin yerine geçmek üzere 2024 başkanlık seçimleri için FRELIMO adayı olarak ilan edildi.[6][7] Nispeten bilinmeyen biri olarak kabul edilen adaylığı sürpriz olarak görüldü.[8][9] 13 Mayıs'ta partinin geçici genel sekreteri olarak atandı.[10] Daha sonra, 23 Mayıs'ta meclis tarafından onaylanan Inhambane Bölgesi valiliği görevinden istifa ettiğini duyurdu ve 9 Ekim'deki seçimlere odaklandı.[11] Kendisinden sonra Inhambane bölgesinin valisi olarak Inhambane Bölge Meclisi Başkanı Eduardo Mussanhane geçecekti.[12]
Başkanlık adayı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kendisi, ülkenin 1975 yılında Portekiz'den bağımsızlığını kazanmasından sonra ülkede doğan ilk FRELIMO başkan adayı olmuştur.[7] FRELIMO'nun Mozambik siyasetindeki hâkimiyeti nedeniyle Chapo, seçimi kazanma konusunda favori olarak görülüyordu.[4][13][14] Mozambik seçim komisyonu 24 Ekim'de Chapo'nun oyların %71'ini alarak seçimi kazandığını duyurdu.[15]
Ancak seçim, yaygın dolandırıcılık ve usulsüzlük iddialarıyla gölgelendi.[16][17] Muhalefetteki PODEMOS partisi sonuçlara itiraz ederek, seçim gözlemcilerinin yayınladığı paralel sayım sonucuna göre Venâncio Mondlane'nin oylar %53'ünü alarak kazandığını iddia etti. PODEMOS, seçim sayımını desteklemek için 660 pound'dan fazla oy pusulası sağladı.[18] Sonuç, Mozambik Piskoposluk Konferansı ve Avrupa Birliği tarafından da sorgulanırken, seçim sonuçları nedeniyle en az 250 kişinin öldüğü, çoğunluğu polis ve ordu güçleri tarafından öldürülen göstericilerin olduğu ölümcül protestolar patlak verdi.[19][20]
Başkanlık
[değiştir | kaynağı değiştir]Protestolara rağmen Chapo, 15 Ocak 2025'te cumhurbaşkanı olarak göreve başladı.[21]
Özel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Chapo, Gueta Sulemane Chapo ile evlidir [22] ve dört çocuğu vardır.[1] Chapo, hıristiyandır .[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k "Daniel Francisco Chapo". Quem é Quem: Secretários de Estado nas Províncias e Governadores de Províncias (2020-2024) [Who's Who: Secretaries of State in the Provinces and Provincial Governors (2020-2024)] (Portekizce). Maputo: Public Information Bureau. June 2022. ss. 109-110. 25 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025 – Issuu vasıtasıyla.
- ^ a b "Quem é Daniel Chapo? Um breve perfil do candidato presidencial da Frelimo" [Who is Daniel Chapo? A brief profile of Frelimo's presidential candidate] (Portekizce). Televisão de Moçambique. 6 Mayıs 2024. 8 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ Lusa (6 Mayıs 2024). "Daniel Chapo é o candidato da Frelimo a Presidente de Moçambique" [Daniel Chapo is Frelimo's candidate for President of Mozambique]. Público (Portekizce). 8 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ a b Hill, Matthew; Nhamirre, Borges (5 Mayıs 2024). "Chapo is Mozambique Ruling Party's Surprise Pick as New Leader". Bloomberg News. 5 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025 – archive.ph vasıtasıyla.
- ^ "Daniel Chapo, 47, Announced As Ruling Party's Candidate in October Presidential Election". The New Times. 8 Mayıs 2024. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025 – AllAfrica vasıtasıyla.
- ^ Mangwiro, Charles (7 Mayıs 2024). "Mozambique's ruling party nominates presidential candidate". Voice of America. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ a b "Mozambique's ruling party announces Chapo as presidential candidate". Reuters. 6 Mayıs 2024. 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Daniel Chapo: the choice that surprised everyone". Zitamar News. 6 Mayıs 2024. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ "Mozambique's ruling party names new leader ahead of elections". Africanews. 6 Mayıs 2024. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ Chavo, Afonso (13 Mayıs 2024). "Daniel Chapo é secretário-geral interino da Frelimo" [Daniel Chapo is interim secretary general of Frelimo] (Portekizce). OPAÍS. 28 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi – Wayback Machine vasıtasıyla.
- ^ "Assembleia Provincial de Inhambane aprova renúncia de Daniel Chapo, ao cargo do governador da província" [Inhambane Provincial Assembly approves resignation of Daniel Chapo from the position of governor of the province]. Rádio Moçambique. 23 Mayıs 2024. 24 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi – Wayback Machine vasıtasıyla.
- ^ "Mozambique: President swears in new governor of Inhambane province". clubofmozambique. 8 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2024.
- ^ "Q&A: How Mozambique got a (nearly) born-free future president in Daniel Chapo". News24. 8 Mayıs 2024. 7 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ Avendaño, Victor (1 Haziran 2024). "Mozambique: 10 things to know about Daniel Chapo, likely future president". The Africa Report. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ "Mozambique's ruling party wins landslide in disputed poll". BBC News. 24 Ekim 2024. 11 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
- ^ Mangwiro, Charles (10 Ekim 2024). "Mozambique counts votes in its presidential election as opposition alleges fraud". Associated Press. 9 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024.
- ^ Peyton, Nellie. "Mozambique counts votes amid allegations of irregularities". Reuters. 9 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2024.
- ^ Hill, Matthew. "Mozambican Opposition Leader Warns of New Election Protests". Bloomberg news. Erişim tarihi: 28 Ekim 2024.
- ^ "Mozambique top court confirms ruling party's win in disputed election". Al Jazeera. 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2024.
- ^ "Mozambique post-election violence kills 125 in three days: NGO". France 24. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024.
- ^ "Chapo sworn in following Mozambique's disputed presidential election". Al Jazeera. 15 Ocak 2025. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
- ^ "Mozambique's new president sworn in despite opposition boycott". BBC. 15 Ocak 2025. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2025.
| Mozambik Halk Cumhuriyeti (1975-1990) |  | |
|---|---|---|
| Mozambik (1990-günümüz) | ||
