Edmund Burke

Edmund Burke
Doğumu	12 Ocak 1729(1729-01-12) Dublin, İrlanda
Ölümü	9 Temmuz 1797 (68 yaşında) Beaconsfield, İngiltere
Çağı	18. yüzyıl felsefesi
Bölgesi	Batı felsefesi
Okulu	Whig Partisi, Liberal muhafazakârlık
İlgi alanları	Sosyal ve politik felsefe
Etkilendikleri Aristoteles, Cicero, Hooker, Coke, Montesquieu, Blackstone
Etkiledikleri Peel, Kant, Lord Acton, Gladstone, Kirk, Popper, Scruton, Maistre, Arendt, Buckley, Ambedkar

Edmund Burke (Türkçe: Edmund Börk okunur) (12 Ocak 1729, Dublin - 9 Temmuz 1797, Beaconsfield), İngiltere Avam Kamarası'nda uzun yıllar milletvekilliği yapmış İrlandalı-İngiliz siyasetçi, yazar, hatip, siyaset kuramcısı ve filozoftur.

Hayatı

Burke Protestan bir baba ve Katolik bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Özellikle Fransız İhtilali'ne karşı olmasıyla ve Kuzey Amerika'daki İngiliz sömürgelerinin bağımsızlık hareketine verdiği destekle hatırlanır. Fransız İhtilali karşıtlığı, tarihteki en ünlü muhafazakâr siyasetçilerden biri hâline gelmesini sağlamış, Anglo-Amerikan muhafazakârlığının babası olarak anılmasına neden olmuştur. Burke estetik üzerine felsefi çalışmalar da yaptı ve Annual Register adlı siyasi dergiyi çıkardı.

Fransız İhtilali Üzerine Düşünceler adlı eserinde bu ihtilale ciddi eleştiriler getirdi. Önceleri şüpheyle karşılansa da, ihtilal sonrası Fransa'da Burke'ün öngördüğü şekilde karışıklıklar olması ve şiddet kullanılması üzerine, eser yaygınlaşan bir kabul gördü.

Burke 'liberal' bir muhafazakârdı. Toplumsal reformların evrimsel bir süreçte yapılması gerektiğini söylüyor, ancak devrimsel, topyekûn değişim planlarına karşı çıkıyordu. Bu açıdan, Joseph de Maistre gibi statik bir düzen savunan otokratik kıta Avrupası düşünürlerinden farklıdır.

Adam Smith, iktisat konusunda Burke ile tamamen aynı görüşte olduklarını yazdı. Burke'ün fikirleri, Friedrich Hayek ve Karl Popper gibi 20. yüzyılın önemli liberal - muhafazakâr düşünürleri üzerinde etkili oldu. Winston Churchill, onu tiranlığa karşı savaşan ve toplumu farklı uçlardan gelen aşırı eğilimlere karşı savunan bir düşünür olarak tasvir etti.

Öte yandan, Burke, Karl Marx gibi devrimci sol siyasetçiler tarafından kıyasıya eleştirildi.

Dış bağlantılar

• Edmund Burke ve Muhafazakârlık