Max Born - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Gençliği
  • 2 Kariyeri
    • 2.1 Berlin ve Frankfurt
  • 3 Göttingen
  • 4 Sonraki yaşamı
  • 5 Bibliyografya
  • 6 Ödüller ve Onur
  • 7 Kaynakça

Max Born

  • Afrikaans
  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Basa Bali
  • Беларуская
  • Български
  • বাংলা
  • Bosanski
  • Буряад
  • Català
  • کوردی
  • Čeština
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Gaeilge
  • Gàidhlig
  • Galego
  • 客家語 / Hak-kâ-ngî
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Kurdî
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Malagasy
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • مازِرونی
  • नेपाल भाषा
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • پښتو
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Русский
  • Scots
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • მარგალური
  • Yorùbá
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Şubat 2016)
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya Türkçe dilbilgisi ve kuralları doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir.
(Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır.
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir.
Kaynak ara: "Max Born" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR
(Mart 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)
Max Born
Born y. 1930-1940
Doğum11 Aralık 1882(1882-12-11)
Breslau, Alman İmparatorluğu
Ölüm5 Ocak 1970 (87 yaşında)
Göttingen, Batı Almanya
Defin yeriStadtfriedhof, Almanya
VatandaşlıkAlmanya, İngiltere
Mezun olduğu okul(lar)Göttingen Üniversitesi
Tanınma nedeni
  • Born–Haber çevrimi
  • Born sertliği
  • Born koordinatları
  • Born yaklaşımı
  • Born serileri
  • Born olasılığı
  • Born–Infeld teorisi
  • Born–Oppenheimer yaklaşımı
  • Born kuralı
  • Born–Landé denklemi
  • Born–Huang yaklaşımı
  • Born–von Karman sınırsal koşulu
  • Born denklemi
  • Adiyabatik teorem
  • Kanonik değişim ilişkisi
EvlilikHedwig (Hedi) Ehrenberg
(1891-1972)
(m. 1913-1970; ölümüne kadar)
Ödüller
  • Nobel Fizik Ödülü (1954)[1]
  • Hughes Madalyası (1950)
  • Max Planck Madalyası (1948)
  • FRS (1939)
Kariyeri
DalıTeorik fizik
Çalıştığı kurumUniversity of Frankfurt am Main
Göttingen Üniversitesi
Edinburgh Üniversitesi
Cambridge Üniversitesi
TezUntersuchungen über die Stabilität der elastischen Linie in Ebene und Raum unter verschiedenen Grenzbedingungen ("Investigations on the stability of the elastic line in plane and space under different boundary conditions") (1906)
Doktora
danışmanı
Carl Runge
Diğer akademik danışmanlar
  • Woldemar Voigt
  • Karl Schwarzschild
  • Joseph Larmor
  • J. J. Thomson
Doktora öğrencileri
  • Mary Bradburn
  • Kaijia Cheng
  • Max Delbrück
  • Walter Elsasser
  • Siegfried Flügge
  • Maria Goeppert-Mayer
  • Herbert S. Green
  • Friedrich Hund
  • Pascual Jordan
  • Edgar Krahn
  • J. Robert Oppenheimer
  • Lothar Wolfgang Nordheim
  • Huanwu Peng
  • Maurice Pryce
  • Bertha Swirles
  • Victor Frederick Weisskopf[2]
  • Liming Yang
Diğer önemli öğrencileri
  • Enrico Fermi
  • Huang Kun
  • Emil Wolf
İmza
Olivia Newton-John (kız torunu)

Max Born (Almanca telaffuz: [ˈmaks ˈbɔɐ̯n];[3][4] d. 11 Aralık 1882, ö. 5 Ocak 1970) kuantum mekaniğinin gelişmesinde etkili olan Alman matematikçi ve fizikçi.[5][6][1][7] Kuantum fiziği dışında katı hâl fiziği ve optiğe katkıda bulunmuş ve 1920-30'larda önemli fizikçilerin çalışmalarının denetimini yapmıştır. Born, yaptığı "Kuantum Mekaniği'nin temelini araştırma, özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumlanması üzerine" adlı çalışması ile 1954 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almıştır.

1904 yılında Göttingen Üniversitesi’ne girdi. Burada 3 tane ünlü matematikçiyle tanıştı: Felix Klein, David Hilbert ve Hermann Minkowski. Doktora tezi konusu "Bir Düzlem ve Uzay'da Esneklik kararlılığı" idi. Bu tez ile üniversitesinin verdiği Felsefe Fakültesi Ödülü'nü kazandı. 1905 yılında, Minkowski ile özel görelilik üzerine araştırmalar yaptı ve daha sonra Thomson atom modeli üzerine habilitasyon tezi yazdı. 1918'de Berlin'de Fritz Haber ile şans eseri karşılaştı. Bu karşılaşma ile bir metalin bir halojenle tepkimeye girmesiyle iyonik bir bileşiğin nasıl oluştuğunun tartıştılar ve bugün Born-Haber döngüsü olarak bilinen yorumu ortaya koydular.

1921 yılında Born, Göttingen'e geri döndü. Born uzun süredir arkadaşı olan ve meslektaşı James Franck için bir makam ayarladı. Born'un gözetiminde Göttingen, fizik için dünyanın önde gelen merkezlerinden biri haline geldi. 1925 yılında, Born ve Werner Heisenberg kuantum mekaniğinin matris mekaniği temsilini formülize ettiler. Ertesi yıl, 1954'te Nobel Ödülü'ne layık görülen Schrödinger denkleminde ψ*ψ için olasılık yoğunluk fonksiyonunun şimdiki standart yorumunu formüle etti. Bu alandaki etkisi kendi araştırmasından daha ileri gitti. Max Delbrück, Siegfried Flügge, Friedrich Hund, Pascual Jordan, Maria Goeppert-Mayer, Lothar Wolfgang Nordheim, Robert Oppenheimer ve Victor Weisskopf için doktora danışmanlığı yaptı.[2][8] Göttingen'de Born ve onun yardımcıları altında derece Enrico Fermi, Werner Heisenberg, Gerhard Herzberg, Friedrich Hund, Pascual Jordan, Wolfgang Pauli, Léon Rosenfeld, Edward Teller ve Eugene Wigner dahil. 1933 Ocak ayında Nazi Partisi Almanya'da iktidara geldi. Born Yahudi'ydi. O İngiltere'ye göç etti. St John College, Cambridge gitti ve burada işe alındı. Burada popüler bir bilim kitabı yazdı “Huzursuz evrem”. 1936 Ekim ayında, Edinburgh Üniversitesi'nde Doğal Felsefe profesör oldu.Burada Almanya doğumlu asistanları E. Walter Kellermann ve Klaus Fuchs ile çalıştı. O fiziğe yaptığı araştırmalara devam etti. Max Born 31 Ağustos 1939 tarihinde bir İngiliz vatandaşı oldu. Vatandaş olmadan bir gün önce İkinci Dünya Savaşı patlak verdi. 1952 yılına kadar Edinburgh'da kalmıştır. O Bad Pyrmont'dan emekli oldu. Göttingen'de bir hastanede 5 Ocak 1970 yılında öldü.

Gençliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Max Born 11 Aralık 1882 tarihinde Breslau'da Yahudi bir ailede doğdu. Born ailenin iki çocuğundan birisiydi. Babası Gustov Born bir anatomist ve embriyologtu. Aynı zamanda Breslau Üniversitesi'nde embriyolog profesörüydü. Annesi Margarethe sanayici bir aileden geliyordu.Max henüz 4 yaşındayken annesini kaybetti, 29 Ağustos 1886 tarihinde. Max'in bir tane kız kardeşi vardı. Kız kardeşinin ismi Käthe'ydi. Käthe 1884 yılında doğdu.Kız kardeşi babasının ikinci evliliğinden olmuştu. Babası Bertha Lipstein ile evlendi. Bir tane de üvey kardeşi oldu. Wolfgang daha sonra New York City College Sanat Tarihi Profesörü oldu.

Nihayet Breslau'daki König-Wilhelm-Gymnasium'den mezun oldu ve Born 1901 yılında Breslau Üniversitesi'ne girdi. Alman üniversite sistemi bir üniversiteden başka bir üniversiteye kolayca geçmenizi sağlar bu yüzden 1902'de Heidelberg Üniversitesi'nde yaz dönemlerini geçirdi ve 1903 yılında Zürih Üniversitesi'ne gitti. Breslau'daki sevdiği arkadaşları Otto Toeplitz ve Ernst Hellinger ona Göttingen Üniversite'si hakkında bilgi verdi. Born 1904 Nisan ayında oraya gitti. Göttingen'de o üç ünlü matematikçileri buldu David Hilbert, Felix Klein ve Hermann Minkowski. Geldikten hemen sonra Born Felix ile Hermann ile yakın bağlar kurdu.Birinci sınıfı Hilbert ile beraber aldı. Hilbert'a göre Born inanılmaz yetenekliydi ders yazmanı olarak Born'u seçti. Ve Göttingen Üniversitesi'nde okuma odasındaki matematik öğrencilerin ders notlarını yazmaktı. Hilbert daha sonra Born'un akıl hocası oldu. Ona tavsiyelerde bulundu. Born'u yarı resmi asistan pozisyonuna getirdi. Born Minkowski ile üvey annesinin sayesinde tanıştı. Annesi Minkowski ile Königsberg'deki dans okulundan tanışıyorlardı. Minkowski'ini evde yemeğe davet etti tanışmaları için. Buna ek olarak, yazıcı ve asistanlık görevine devam ederken Born, Born sıklıkla Hilbert'in evinde Minkowski gördü.

Klein ile Born ilişkisi daha sorunlu oldu. Born, Klein ve uygulamalı matematik profesörleri tarafından yapılan bir seminere katıldı.Bu profesörler Carl Runge ve Ludwig Prandtlidi. Seminerin konusu da elastik üzerineydi. Konuya özellikle ilgisi olmasa da Born bir bildiri sunmak zorunda kaldı.O da Hilbert'in calculus'teki değişimi kullanarak, kararlı bir sunum yaptı. Klein bu sunumdan etkilendi ve "Bir Düzlem ve Uzayda Elastik Stabilite" adlı tez konusuna davet etti.Bu konu Klein için çok yakın hatta sevgilisi bile olabilecek durumdaydı. Klein Üniversitesi tarafından sunulan prestijli yıllık Felsefe Fakültesi Ödülü için önerildi. Uygulamalı matematik gibi, teklifi geri çevirerek çünkü sevdiği bir alan değildi. Klein büyük ölçüde rahatsız oldu. Klein akademik kariyer yapmak ya da kırmak için gücü vardı.Ve Born'de ödül için girişimde bulununca kendini rahatsız hissetti. Klein onu denetlemeyi reddetti ve Carl Runge'ı onu denetlemesi için anlaştı. Woldemar Voigt ve Karl Schwarzschild onun diğer gözetmenleri oldu. Onun kağıdın da stabilite koşulları için denklemleri geliştirdi.O konuya daha fazla ilgisi arttı ve 13 Haziran 1906 yılında rektör Born'un ödülü kazandığını açıkladı Bir ay sonra, onun sözlü sınavı geçti ve matematik magna cum laude alanında doktorasını verdi.

Mezun Born askerlik hizmetini yapmak zorunda kaldı ve o bir öğrenciyken ertelemişti. Kendisini Alman askerlerin arasında buldu ve ikinci muhafız ejderhalar bölüğüne geçti.Bu bölüğün merkezi Berlin'deydi. Hizmeti kısa sürdü çünkü Ocak 1907'de bir astım krizi sonrasında taburcu edildi. O da İngiltere'ye gitti. O Gonville ve Caius College'e başvurdu. Cavendish laboratuvarında 6 ay boyunca fizik dersi aldı.Bu dersi J. Thomson, George Searle and Joseph Larmor. gözetiminde geçirdi. Born tekrar Almanya'ya döndü ve orduya geçti. Birinci elit "Büyük Seçmen" alayına gitti. Lakin 6 hafta sonra yine tıbbi sorunlardan dolayı taburcu oldu. Daha sonra Born Breslau'ya geri döndü. Burada Born Otto Lummer ve Ernst Pringsheim'in gözetiminde çalıştı. Born siyah vücut deneyini yaparken küçük bir kaza geçirdi.Su hortumu patlattı ve laboratuvar su altında kaldı.Bunun üzerine Lummer Born'e “Sen asla bir fizikçi olamayacaksın” demiştir. 1905 yılında Einstein hareketli vücutların elektrodinamiği üzerine özel görecelik teorisine göre bir belge yayınladı.

Born ilgilendi ve konuyu araştırmaya başladı. O Minkowski de aynı doğrultuda özel görelilik araştırma yapmaya başladı.Sonuçlarını Minkowski'ye gönderdiği zaman Minkowski onun Göttingen'e dönüp bir tez yazmasını istedi.Born kabul etti. Toeplitz Born'a matriks cebiri için yardımda bulundu. Minkowski'nin dört boyutlu uzay matriksini kullandı.Kullanmasındaki amacı elektrodinamik ile görelilik uzlaştırmak içindi. Born ile Minkowski iyi anlaşmaya başladı.İşler güzel ilerliyordu ancak Minkowski 12 Ocak 1909 tarihinde apandisitten aniden öldü.Matematik öğrencileri kendi adlarına Born'un konuşmasını istedi. Born birkaç hafta sonra Göttingen Matematik Derneği'nin toplantısında kendi sonuçlarını sunmaya çalıştı. Hilbert ve Runge Born çalışmalarına ilgi vardı. Born ile birkaç tartışmadan sonra Born'un sonuçlarına ikna oldular.Ve tekrar ders vermesi için ikna edildi. Daha sonra bir makale olarak yaptığı konuşma yayınlandı “Görelilik İlkesinin Kinematikte Katı Cisimlerin Teorisi” (Almancası: Die Theorie des starren Elektrons in der Kinematik des Relativitätsprinzips). Bununla beraber Born sertlik kavramını tanıttı. 23 Ekim'de Born bir dersinde Thomson atom modelini anlattı.

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Berlin ve Frankfurt

[değiştir | kaynağı değiştir]

Born genç bir akademisyen olarak Göttingen'e yerleşti. Dahlmannstraße 17 de bulunan El BoKaReBo olarak bilinen ve Sister Annie tarafından odaları kiralanan bir evde kalmaya başladı. El BoKaReBo evdeki kiracıların isimlerinin baş harflerinden türetilmiş bir isimdir. "El" Ella Philipson, "Bo" Hans Bolza, "Ka" Theodore von Kármán ve "Re" Albrecht Renner'den gelmektedir. 1912 yılında, Born Hedwig (Hedi) Ehrenberg ile tanıştı. Baba tarafı Yahudi'dir ancak buna rağmen Lütercilik akımına bağlıdır tıpkı kardeşi Käthe. Bu inancına pek bağlı olmadığı halde değiştirmeyi de reddetmiştir. Düğününü de 2 Ağustos 1913'te bahçe töreni olarak yapmıştır. Ancak Mart 1914'te düğünde kendisini evlendiren papaz tarafından Lutheran (Lütercilik) olarak vaftiz edilmiştir. Born dinsel inanışları ve kiliseyi önemli olarak kabul etmiyordu. Vaftiz olmasındaki sebep eşi ve Alman toplumuna uyum sağlamaktı. Üç çocuğu vardır. İki kız ve bir erkek. İlk kızı Irene 1914 yılında ikinci kızı Margarethe 1915 yılında ve oğlu Gustav 1921 yılında doğmuştur. Kızı Irene şarkıcı ve oyuncu Olivia Newton-Johndur. 1913 yılının sonunda, içlerinde görecelik ve kristal kafesin dinamiği de olan 27 sayfa yayınlamıştır. Daha sonradan kitap haline getirilmiştir bu sayfalar. 1914 yılında Max Planck tarafında Berlin Üniversitesinde Teorik fizik alanında bir açık olduğuyla ilgili bir mektup almıştır. Birinci Dünya savaşı başlamak üzeredir. 1915'te berline geldikten biraz sonra ordu sinyal birimine katılmıştır. Daha sonraları Artillerie-Prüfungs-Kommission katılmıştır. Berline gitmiştir bu yüzden. Berlinde bulunduğu sürede Einstein ile hayat boyu sürecek olan arkadaşlığa başlamıştır. Almanya ile ateşkes antlaşmasından sonra ordudan ayrılmıştır. Flitz Haber ile tanıştıktan sonra aralarında metal halojen ile tepkime verdiğinde hangi iyonik bileşik oluşur diye bir konuşmaları olmuştur ve bu bugün Born–Haber cycle olarak bilinir. Born Berlin'de daha makam sahibi olmadan önce, Von Laue kendi fikrini değiştirmiş ve bu makamı istediğine karar vermiştir. Born ile anlaştı. Eylül 1919'da Born teorik fizik alanında Frankfurt am Main üniversitesinde baş olmuştur. Göttingen Üniversitesi Fizik bölümü başkanlığı için birisini arıyorlardı ve Born'a başvurdular. Einstein ona nerde mutlu olacaksan oraya gitmesini ve bugün Almanya'da başka Born'un olmadığını söyledi. Anlaşma sırasında deneysel fizikçi olan arkadaşı James Franck içinde bir yer ayırdı.

Göttingen

[değiştir | kaynağı değiştir]

1921'den 1933 yılına kadar olan 12 yıl boyunca, Born temel bilimsel kavramları paylaştığı bir arkadaşı vardı. Öğretim ve kuantum teorilene ayrı bir avantaj ve gelişme sağlamıştır bu arkadaşı. Teorik fizikçiler ve deneysel fizikçiler arasında yakın işbirliği yaklaşımı da Born ve Arnold Sommerfeld tarafından sağlanmıştır. Arnold Sommerfeld Münih Üniversitesinde teorik fizik alanının başıdır ve kuantum teorisinde önemli bir etkiye sahiptir. Born ve Sommerfeld yalnızca bilgi de paylaşmamışlardır, Summerfeld 1922'de Amerikada ders verdiği öğrencisi Werner Heisenberg'i Bornun asistanı olmasaı için Almanya'ya göndermiştir. 1925 yılında Born ve Heisinberg kuantum mekaniğini açıklamak için matriks mekaniğini formüllemişlerdir. 9 temmuzda Born Heisinberg'e yayınlaması için belge verdi. Belgede Heisdinberg kuantum teorisini formülize etti, somut bilgiden uzak durdu ama bilgileri gözlenlenemiyordu. Parametreleri kullanarak elektronların yörüngelerini hesaplamaya ve bu sayede kuantum zıplamalarına geçiş elde etmeyi umuyordu. Bu ilk ve son durumlarına karşılık gelen iki indeksleri kullanmayı gerektirmiştir. Born bu belgeyi gördüğünde, formüllerin matrislerin sistematik diline uyarlanabileceğini fark etmiştir. Bu zamana kadar matrisler fizikçiler tarafında nadiren kullanılıyordu ve saf matematiğe ait olduğu varsayılıyordu. Asistanı ve eski talebesi Pascual Jordan ile matrisleri uyarlamaya ve genişletmeye başladılar. Bulduklarını hemen yayınladılar.Yıl sonuna kadar devam eden çalışmalar yayınlandı ve sonuç q ve p nin matrisler için konum ve momentum p ve I nın birim matrisi olduğu şaşırtıcı bir formüldü: p q − q p = h 2 π i I {\displaystyle pq-qp={h \over 2\pi i}I} {\displaystyle pq-qp={h \over 2\pi i}I} Matris çarpanı değişme özelliğine sahip olmadığı için bu sonuç elde edilebilmiştir. Bu formül tamamen Born'a atfedilmiştir. Born ayrıca diyagonal üzerinde olmayan bütün elementlerin matrikslerinin sıfır olduğunu da ispatlamıştır. Born Jordan ile beraber hazırladığı belgeleri elektrodinamiğe kattığı ilave bilgileri de katarak kuantum mecaniğinin en önemli kuralları olarak kabul etmiştir. BU belge Heisinberg 'in teorilerini somut matematiksel bir alana taşımıştır. Born bile Heisinberg ile Paul Dirac'ın aynı düşüncede olduğunu fark ettiğinde şaşırmıştı. Kısa süre sonra Wolfgang Pauli hidrojenin enerji değerlerini hesaplamak için matriks metodunu kullandı ve Bohr modeliyle aynı fikirde olduğuna karar verdi. 4 Aralık 1926'da Einstein'ın Born'a gönderdiği kuantum mekaniği ile ilgili ünlü mektupta Kuantum mekaniği gerçekten çok etkileyici. Ama içimden bir ses diyor ki hala yeterli bir durum değil. Teori birçok şey söylüyor ama bizi "Tanrının" sırlarına yaklaştırmıyor. Ben hangi durum olursa olsun Onun zarla oynamadığına eminim. Bu not daha sonraları "Tanrı zar atmaz" olarak kullanılmıştır. 1928 yılında Einstein nobel fizik ödülü için Heisenberg, Born ve Jordan'ı göstermiştir. Ancak 1932 yılında Heisenberg tek başına kuantum mekaniğinin yaratıcısı olarak ödülü almıştır. Born'un hocalığında Göttingen'de Ph.D. sini alanlar Max Delbrück, Siegfried Flügge, Friedrich Hund, Pascal Jordan, Maria Goeppert-Mayer, Lothar Wolfgang Nordheim Robert Oppenheimer ve Victor Weisskopf vardır. Asistanları ise Enrico Fermi, Werner Heisenberg, Gerhard Herzberg, Friedrich Hund, Pascual Jordan, Wolfgang Pauli, Léon Rosenfeld, Edward Teller ve Eugene Wigner'dir.

Sonraki yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak 1933 Nazi partisi başa geçti. Mayıs ayında Born ücreti ödenmeyen altı Yahudi öğretmenden birisi olmuştu. Franck istifasını çoktan vermişti. On iki yıllık uğraşları sayesinde fizik alanında önde gelen yer olan Göttingen çok değişmişti. Born yeni bir iş aramaya başladı. Cambridge'deki St John's College dan gelen teklifi kabul etti. Brada iken popüler olan bir bilim kitabı yazdı, Dinlenmeyen Evren ve bir ders kitabı olan Atom Fiziği ni yazdı. Ders kitabı daha sonra yedi baskısı çıkan klas, k bir kitap haline geldi. Cambridge'deki işi kısa süreliğineydi.ve 1935 yılında Göttingen deki işine son verildi. Bundan dolayı C. V. Raman dan gelen teklifi kabul etti. Burada kalıcı bir iş bekledi ancak herhangi bir makam teklif edilmedi. Kasım 1935 yılında ailesiyle beraber alman vatandaşlığı iptal edildi. Birkaç hafta sonra Göttingen doktorasını iptal etti. Moskova'daki Pyotr Kapitsa dan gelen teklifi değerlendirdi ve Rudolf Peierls'in Rusya doğumlu eşinden Rusça dersler almaya başladı. Ancak sonra Charles Galton Darwin tarafından gelen Edingburgh Üniversitesinde çalışma teklifini kabul etti. Edinburgh'da matematiksel fizik öğretmeye atandı. İki alman asistanı vardı. E. Walter Kellermann ve Klaus Fucshs ve beraber elektronların gizemli hareketlerini incelediler. Born 1937 yılında Royal Society of Edinburgh'e 1939 yılında da Royal Society of London'a üye oldu. Çıkarabildiği bütün akraba ve arkadaşlarını Almanya'dan çıkarmaya çalıştı. 70 yaşına kadar Edingburgh de kaldı. 1954 yılında doğu Almanya'ya emeklilik için gitti. 1954 yılında kuantum mekaniğindeki temel araştırmalarından özellikle de tek başına çalıştığı dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumundan dolayı Nobel ödülünü kazandı. Emekliliğinde bilimsel çalışmalarına devam etti ve kitabının yenilerini bastı. 5 Ocak 1970 yılında Göttingen'de bir hastahanede öldü. Stadtfriedhof'a gömüldü.

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayatı boyunca, Born birkaç yarı-popüler ve teknik kitaplar yazdı. Onun atom fiziği ve ışık alanındaki çalışmaları hala geçerlidir ve bu alandaki klasiklerden birisi olarak görülmektedir. Aşağıdaki, yaptığı önemli işlerin bir listesidir:

  • Max Born kuantum mekaniğinin istatistiksel yorumu- 11 Aralık 1954
  • Über das Thomson'sche Atommodell Habilitations-Vortrag (FAM, 1909) --Habilitasyon 23 Ekim 1909 tarihinde Göttingen Üniversitesi'nde yapılan
  • Dynamik der Kristallgitter (Teubner, 1915) --- Yayınlandıktan sonra, fizikçi Arnold Sommerfeld'in Matematik Ansiklopedisi 5. hacmi için buna dayalı bir makale yazmak Born'dan istedi. Birinci Dünya Savaşı bu makalenin üzerindeki çalışmaların başlamasını geciktirdi ancak 1919 yılında başladı ve 1922 yılında bitirdi.Bu makalenin başlağı “Katı haldeki atom kuramı” olarak yayınlandı.
  • Kun Huang ile kristal kafeslerin Dinamik Teorisi. (Oxford, 1954)
  • Die Relativitätstheorie Einsteins und ihre physikalischen Grundlagen (Springer, 1920) --- Frankfurt Üniversitesi'nde Born'nun dersleri
  • Başlığı Einstein'ın görelilik teorisi altında İngilizce olarak mevcuttur.
  • Vorlesungen über Atommechanik (Springer, 1925)
  • Atom Mekaniği (George Bell & Oğulları, 1927) -- JW Fisher tarafından tercüme ve DR Hartree tarafından revize edilmiştir.
  • Atom Dinamik Sorunları (MIT Press, 1926) --- Matris mekaniğinin ilk hesabı Almanya'da gelişti, MIT'de verilen derslere dayanmaktadır.1925'in sonlarında 1926'nın başlarında
  • Elementare Quantenmechanik (Zweiter Band der Vorlesungen über Atommechanik) --- Pascual Jordan ile. (Springer, 1930), Bu iki ciltlik bir çalışma olarak tasarlanmıştır ve bu ilk ciltidir.Bu ciltte Born matris mekaniği üzerine Jordan ile yaptığı çalışmalarla yer vermiştir.İkinci ciltte ise Erwin Schrödinger'in dalga mekaniği yer almaktadır.Ancak ikinci cilt Born ile başlamadı.Buna arkadaşı ve meslektaşı Hermann Weyl yazmıştı çünkü bunu yapacağını inanıyordu.
  • Optik: Ein Lehrbuch der elektromagnetische Lichttheorie (Springer, 1933)--- Kitap Born İngiltere'ye göç ettiği zaman piyasaya sürüldü.
  • Optik İlkeleri: Elektromanyetik Yayılma Teorisi, Girişim ve Işığın Kırınımı Emil Wolf ile. (Pergamon, 1959) --- Bu kitap Optik'in bir İngilizce çevirisi değildir, ama yerine aynı ölçüde bir kitap getirildi.İkinci Dünya Savaş'ından sonra bir grup bilim insanı Born'un yazılarını tercüme etmeye çalıştı.Tabii ki aradan geçen yıllar da optik konusunda gelişmeler oldu. 1951 yılında, Emil Kurt kitap için Born'un özel asistanı olarak işe başladı.Sonunda

Robert Maxwell'in Pergamon Press tarafından 1959 yılında yayınlandı.O bu uzun zamanlı geçikmeyi şöyle açıkladı “"Maxwell tarafından oluşturulan tüm mali ve yayın hileleri çözmemiz gerekiyordu."

  • Moderne Physik (1933) --- Technischen Hochschule Berlin'de verilen yedi derslerine dayalı
  • Atom Fiziği (Blackie, Londra, 1935) - güncellemeleri ile, John Dougall tarafından Moderne Physik tercümesinin de Yetkili kişi.
  • Huzursuz Evren (Blackie and Son Limited, 1935) ---Doğal atölyenin popüler bir sunumu.Born'ün yeğeninin (Otto Königsberger) geçici kitap göstermek için İngiltere'ye getirildi. Otto Königsberger çok iyi bir kariyeri vardı mimarlıkta lakin Nazi'ler yönetimi ele alınca kariyeri sonlandı.
  • Fizik Deney ve Teorisi (Cambridge University Press, 1943) --- "the Durham Philosophical Society" ve the "Pure Science Society" isteği üzerine adres "King's College"’e verildi. Ders genişletilmiş bir versiyonu 1956 Dover Publications baskısında çıktı.
  • Doğa Felsefesi, Neden ve Sonuç (Oxford University Press, 1949)--- Born 1948 Waynflete’te ki derslerine dayalı olarak “the College of St. Mary Magdale” da verilen. Sonraki geniş veriyonunda (Dover, 1964): "Sembol ve Gerçeklik" ve Nobel ödüllü 1964 verilen Born'un dersleri.Almanyada gerçekleşti.
  • Sıvıların Genel Bir Kinetik Teorisi HS Green (Cambridge University Press, 1949) --- Bu kitapta altı kâğıtları Royal Society Proceedings izni ile yeniden yapılmıştır.
  • Benim jenerasyonumdaki fizik: Bildiri Seçkisi (Pergamon, 1956)
  • – Max Born 80. doğum günü şerefine yayınlandı. Bu baskı matris mekaniği üzerine yazarların makaleleri yayınlandı, Zeitscrift für Physik içinde, Cilt 26 ve 33-35, 1924-1926

Ödüller ve Onur

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1934 - Cambridge Stokes Madalyası
  • 1939 - Royal Society üyeliğine
  • 1945 - Edinburgh Royal Society MacDougall-Brisbane Madalyası
  • 1945 - Edinburgh Royal Society Püskürtme-Victoria Jubilee Ödülü
  • 1948 – Max Planck Medaille der Deutschen Physikalischen Gesellschaft
  • 1950 - Londra Royal Society Hughes Madalyası
  • 1953 - Göttingen kentinde Fahri vatandaşı
  • 1954 - Nobel Fizik Ödülü ödül özellikle dalga fonksiyonunun yaptığı istatistiksel yorumlanması için, kuantum mekaniği Born temel araştırma oldu.
  • 1954 - Nobel Ödülü Ziyafet Konuşma
  • 1954 - Born Nobel Anlatım
  • 1956 - Uluslararası Hukuk, Münih Hugo Grotius Madalyası
  • 1959 - Alman Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Star ile Merit Grand Cross
  • 1972 - Max Born Ödülü Alman Fizik Derneği ve Fizik İngiliz Enstitüsü tarafından oluşturuldu. Bu yıllık olarak verilmektedir.
  • 1982 - Max Born ve James Franck, Enstitü Yönetim 1921-1933 arasında 100. Doğum Yılı yılında Göttingen Üniversitesi'nde Töreni
  • 1991 - Max Born-Institut für Nichtlineare Optik und Kurzzeitspektroskopie im Forschungsverbund Berlin eV - Enstitü onun onuruna adlandırılmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1954". The Official Web Site of the Nobel Prize. 19 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2013. 
  2. ^ a b Mathematics Genealogy Project'te Max Born
  3. ^ Dudenredaktion; Kleiner, Stefan; Knöbl, Ralf (2015) [First published 1962]. Das Aussprachewörterbuch [The Pronunciation Dictionary] (Almanca) (7.7yer=Berlin bas.). Dudenverlag. ss. 244, 588. ISBN 978-3-411-04067-4. 
  4. ^ Krech, Eva-Maria; Stock, Eberhard; Hirschfeld, Ursula; Anders, Lutz Christian (2009). Deutsches Aussprachewörterbuch [German Pronunciation Dictionary] (Almanca). Berlin: Walter de Gruyter. ss. 382, 732. ISBN 978-3-11-018202-6. 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  5. ^ Born & Jordan 1925.
  6. ^ Born 1926.
  7. ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Max Born", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
  8. ^ Greenspan 2005, ss. 142, 262.
  • g
  • t
  • d
Max Born
Fizik
  • Adyabatik teorem
  • BBGKY hiyerarşisi
  • Born yaklaşımı
  • Born koordinatları
  • Born denklemi
  • Born karşılıklılığı
  • Born rijitliği
  • Born kuralı
  • Born serisi
  • Born–Haber döngüsü
  • Born–Huang yaklaşımı
  • Born–Infeld modeli
  • Born–Landé denklemi
  • Born-Oppenheimer yaklaşımı
  • Born olasılığı
  • Born-von Karman sınır koşulu
  • Kanonik değişme ilişkisi
  • Cauchy–Born kuralı
Çalışmalar
  • Dynamical Theory of Crystal Lattices (1954)
  • Principles of Optics (1959)
Aile
  • Gustav Jacob Born (baba)
  • Gustav Victor Rudolf Born (oğul)
  • Georgina Born (torun)
  • Olivia Newton-John (torun)
İlişkili
  • ay çarpma krateri
  • The End of the Certain World
  • Max Born'un adını taşıyan şeyler listesi
  • Max Born Ödülü
  • Max Born Madalyası ve Ödülü
  • Kategori Kategori
  • Commons sayfası Commons
  • Vikisöz sayfası Alıntılar
  • Vikikaynak sayfası Metinler
  • g
  • t
  • d
Nobel Fizik Ödülü sahipleri
1901-1925
  • Wilhelm Röntgen (1901)
  • Hendrik Lorentz / Pieter Zeeman (1902)
  • Henri Becquerel / Pierre Curie / Marie Curie (1903)
  • John William Strutt (1904)
  • Philipp Lenard (1905)
  • J. J. Thomson (1906)
  • Albert Michelson (1907)
  • Gabriel Lippmann (1908)
  • Guglielmo Marconi / Ferdinand Braun (1909)
  • Johannes Diderik van der Waals (1910)
  • Wilhelm Wien (1911)
  • Gustaf Dalén (1912)
  • Heike Kamerlingh Onnes (1913)
  • Max von Laue (1914)
  • Lawrence Bragg / William Bragg (1915)
  • Charles Barkla (1917)
  • Max Planck (1918)
  • Johannes Stark (1919)
  • Charles Édouard Guillaume (1920)
  • Albert Einstein (1921)
  • Niels Bohr (1922)
  • Robert A. Millikan (1923)
  • Manne Siegbahn (1924)
  • James Franck / Gustav Hertz (1925)
1926-1950
  • Jean Perrin (1926)
  • Arthur Compton / Charles Wilson (1927)
  • Owen Richardson (1928)
  • Louis de Broglie (1929)
  • C. V. Raman (1930)
  • Werner Heisenberg (1932)
  • Erwin Schrödinger / Paul Dirac (1933)
  • James Chadwick (1935)
  • Victor Hess / Carl Anderson (1936)
  • Clinton Davisson / George Thomson (1937)
  • Enrico Fermi (1938)
  • Ernest Lawrence (1939)
  • Otto Stern (1943)
  • Isidor Isaac Rabi (1944)
  • Wolfgang Pauli (1945)
  • Percy Bridgman (1946)
  • Edward Appleton (1947)
  • Patrick Blackett (1948)
  • Hideki Yukava (1949)
  • C. F. Powell (1950)
1951-1975
  • John Cockcroft / Ernest Walton (1951)
  • Felix Bloch / Edward Purcell (1952)
  • Frits Zernike (1953)
  • Max Born / Walther Bothe (1954)
  • Willis Lamb / Polykarp Kusch (1955)
  • William Shockley / John Bardeen / Walter Brattain (1956)
  • Chen Ning Yang / Tsung-Dao Lee (1957)
  • Pavel Çerenkov / İlya Frank / İgor Tamm (1958)
  • Emilio Segrè / Owen Chamberlain (1959)
  • Donald A. Glaser (1960)
  • Robert Hofstadter / Rudolf Mössbauer (1961)
  • Lev Landau (1962)
  • Eugene Wigner / Maria Goeppert-Mayer / Hans Jensen (1963)
  • Charles Townes / Nikolay Basov / Aleksandr Prohorov (1964)
  • Shin'ichirō Tomonaga / Julian Schwinger / Richard Feynman (1965)
  • Alfred Kastler (1966)
  • Hans Bethe (1967)
  • Luis Alvarez (1968)
  • Murray Gell-Mann (1969)
  • Hannes Alfvén / Louis Néel (1970)
  • Dennis Gabor (1971)
  • John Bardeen / Leon Cooper / Robert Schrieffer (1972)
  • Leo Esaki / Ivar Giaever / Brian Josephson (1973)
  • Martin Ryle / Antony Hewish (1974)
  • Aage Niels Bohr / Ben R. Mottelson / James Rainwater (1975)
1976-2000
  • Burton Richter / Samuel C. C. Ting (1976)
  • Philip Anderson / Nevill Mott / John Van Vleck (1977)
  • Pyotr Kapitsa / Arno Penzias / Robert Wilson (1978)
  • Sheldon Glashow / Muhammed Abdüsselam / Steven Weinberg (1979)
  • James Cronin / Val Fitch (1980)
  • Nicolaas Bloembergen / Arthur Schawlow / Kai Siegbahn (1981)
  • Kenneth Wilson (1982)
  • Subrahmanyan Chandrasekhar / William Fowler (1983)
  • Carlo Rubbia / Simon van der Meer (1984)
  • Klaus von Klitzing (1985)
  • Ernst Ruska / Gerd Binnig / Heinrich Rohrer (1986)
  • Georg Bednorz / Alex Müller (1987)
  • Leon Lederman / Melvin Schwartz / Jack Steinberger (1988)
  • Norman Ramsey / Hans Dehmelt / Wolfgang Paul (1989)
  • Jerome Friedman / Henry Kendall / Richard Taylor (1990)
  • Pierre-Gilles de Gennes (1991)
  • Georges Charpak (1992)
  • Russell Hulse / Joseph Taylor (1993)
  • Bertram Brockhouse / Clifford Shull (1994)
  • Martin Perl / Frederick Reines (1995)
  • David Lee / Douglas Osheroff / Robert Richardson (1996)
  • Steven Chu / Claude Cohen-Tannoudji / William Phillips (1997)
  • Robert Laughlin / Horst Störmer / Daniel Tsui (1998)
  • Gerard 't Hooft / Martinus Veltman (1999)
  • Jores Alfyorov / Herbert Kroemer / Jack Kilby (2000)
2001-günümüz
  • Eric Cornell / Wolfgang Ketterle / Carl Wieman (2001)
  • Raymond Davis / Masatoshi Koshiba / Riccardo Giacconi (2002)
  • Aleksey Abrikosov / Vitali Ginzburg / Anthony Leggett (2003)
  • David Gross / David Politzer / Frank Wilczek (2004)
  • Roy Glauber / John Hall / Theodor W. Hänsch (2005)
  • John Mather / George Smoot (2006)
  • Albert Fert / Peter Grünberg (2007)
  • Yoichiro Nambu / Makoto Kobayashi / Toshihide Maskawa (2008)
  • Charles Kao / Willard Boyle / George Smith (2009)
  • Andre Geim / Konstantin Novoselov (2010)
  • Saul Perlmutter / Adam Riess / Brian Schmidt (2011)
  • David Wineland / Serge Haroche (2012)
  • François Englert / Peter Higgs (2013)
  • Isamu Akasaki / Hiroshi Amano / Shuji Nakamura (2014)
  • Takaaki Kajita / Arthur B. McDonald (2015)
  • David Thouless / Duncan Haldane / Michael Kosterlitz (2016)
  • Rainer Weiss / Barry Barish / Kip Thorne (2017)
  • Arthur Ashkin / Gérard Mourou / Donna Strickland (2018)
  • Jim Peebles / Michel Mayor / Didier Queloz (2019)
  • Roger Penrose / Reinhard Genzel / Andrea Ghez (2020)
  • Giorgio Parisi / Klaus Hasselmann / Syukuro Manabe (2021)
  • Alain Aspect / John Clauser / Anton Zeilinger (2022)
  • Pierre Agostini / Ferenc Krausz / Anne L'Huillier (2023)
  • John Hopfield / Geoffrey Hinton (2024)
  • John Clarke / Michel Devoret / John M. Martinis (2025)
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BIBSYS: 90078340
  • BNE: XX867197
  • BNF: cb122772830 (data)
  • CANTIC: a11339974
  • CiNii: DA00101030
  • GND: 118513621
  • ISNI: 0000 0001 1023 110X
  • LCCN: n50050350
  • LNB: 000078598
  • MusicBrainz: 2b47809f-118e-4d2e-9cd2-519b67296476
  • MGP: 18245
  • NDL: 00433892
  • NKC: ola2002153872
  • NLA: 35020387
  • NLG: 140321
  • NLI: 987007258817005171
  • NSK: 000099668
  • NTA: 069496145
  • RERO: A003026722
  • SELIBR: 178728
  • SNAC: w61v5g64
  • SUDOC: 03158733X
  • Trove: 794630
  • VIAF: 27126854
  • WorldCat (LCCN): n50-050350
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Max_Born&oldid=36258247" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • 1882 doğumlular
  • Wrocław doğumlular
  • 1970'te ölenler
  • Britanyalı fizikçiler
  • Alman fizikçiler
  • Alman asıllı Britanyalılar
  • Yahudi asıllı Almanlar
  • Heidelberg Üniversitesinde öğrenim görenler
  • Göttingen Üniversitesinde öğrenim görenler
  • Gonville and Caius College'da öğrenim görenler
  • Berlin Humboldt Üniversitesi öğretim üyeleri
  • Edinburgh Üniversitesi öğretim üyeleri
  • Nobel Fizik Ödülü sahipleri
  • Prusya Bilim Akademisi üyeleri
  • SSCB Bilimler Akademisi'nin şeref üyeleri
  • SSCB Bilimler Akademisi'nin yabancı üyeleri
  • Birleşik Krallık vatandaşlığına kabul edilenler
  • Göttingen'de ölenler
  • Royal Society üyesi Britanyalılar
  • Royal Society üyeleri
  • Frankfurt doğumlu bilim insanları
  • Ulusal Bilimler Akademisi üyesi yabancılar
Gizli kategoriler:
  • Düzenlenmesi gereken maddeler Şubat 2016
  • Türkçeleştirilmesi gereken sayfalar
  • Ek kaynaklar gereken maddeler Mart 2024
  • Ek kaynaklar gereken tüm maddeler
  • Bilgi alt kutulu maddeler
  • İmzası Vikiveri'den çekilen kişiler
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CANTIC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CINII tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MusicBrainz tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MGP tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLG tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 15.45, 25 Ekim 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Max Born
Konu ekle