Nikolay Basov
Nikolay Basov | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Nicolay Gennadiyevich Basov Usman, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti |
| Ölüm | Moskova, Rusya |
| Milliyet | Rus |
| Vatandaşlık | Sovyet, Rus |
| Eğitim | Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi |
| Ödüller | Nobel Fizik Ödülü (1964) Kalinga Ödülü (1986) Lomonosov Altın Madalyası (1989) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik |
| Çalıştığı kurumlar | Lebedev Fizik Enstitüsü |
Nikolay Gennadiyevich Basov (Rusça: Никола́й Генна́диевич Ба́сов; d. 14 Aralık 1922 – ö. 1 Temmuz 2001), Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.[1]
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Basov, günümüzde Lipetsk Oblastına bağlı olan Usman şehrinde 1922 yılında doğdu.[2] 1941 yılında Voronej'de okulunu bitirdi ve askerliğini Kuibyshev Askeri Tıp Akademisi'nde yaptı. 1943 yılında akademiden ayrıldı ve Kızıl Ordu da görev yaptı.[2] II. Dünya Savaşı'na günümüzde Ukrayna sınırlarında olan bölgede katıldı.
Profesyonel kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Basov, 1950 yılında Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi'nden (MEPhI) mezun oldu. Daha sonra Lebedev Fizik Enstitüsü'nde (LPI) çalıştı. Burada, 1953 yılında PhD'ye eşdeğer olan kandidat lisansını yaptı ve 1956 yılında Bilim Doktoru derecesini aldı. 1973-1988 yılları arasında LPI'nın rektörlüğünü yaptı. 1966 yılında Sovyetler Birliği Bilim Akademisine seçildi. 1967 yılında, Presidium of the Academy'nin bir üyesi olarak seçildi ve 1990 yılına kadar başkanı olarak görev yaptı. Münih Uluslararası Bilim Akademisinin onursal başkanı olarak seçildi.[3][4] 2001'deki ölümüne kadar LPI'daki kuantum radyofizik laboratuvarının başında bulundu.[1]
Füze savunması
[değiştir | kaynağı değiştir]Basov'a 1964'te Nobel Ödülü kazandıran, lazer ve maser'in geliştirilmesine yaptığı katkılar, yeni füze savunma girişimlerine yol açtı.[5]
Politika
[değiştir | kaynağı değiştir]1951 yılında politikaya girdi ve 1974 Sovyetler Birliği parlamentosunun bir üyesi oldu.[2] Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan'ın 1983'te Stratejik Savunma Girişimi üzerine yaptığı konuşma üzerine, Basov, New York Times gazetesind diğer Sovyet bilim adamlarıyla birlikte bu girişimin kınanması üzerine bir mektup imzaladı.[6] 1985'te Sovyetler Birliği'nin SDI'nin ABD'yle yaptığı teklifleri eşleştirebileceğini ilan etti.[6]
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- N. G. Basov, K. A. Brueckner (Genel Yayın Yönetmeni), S. W. Haan, C. Yamanaka. Atalet Sıkıştırma Füzyonu, 1992, Amerikan Fizik Enstitüsü tarafından yayınlanan Fizik serilerinde Araştırma Eğilimleri (günümüzde Springer, New York). 0-88318-925-9.
- V. Stefan and N. G. Basov (Editörler). Yarı İletken Bilim ve Teknoloji, 1. kitap yarı iletken Lazerler. (Stefan Üniversitesi Serisi) (kitap), 1999. 1-889545-11-2.
- V. Stefan and N. G. Basov (Editörler). Yarı İletken Bilim ve Teknoloji, 2. kitap: Quantum Dots ve Quantum Wells. (Stefan University Serisi) (kitap), 1999. 1-889545-12-0.
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lenin Ödülü (1959)
- Nobel Fizik Ödülü (1964, Kuantum elektroniği alanındaki öncü çalışmalarından dolayı)
- Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası — iki kez (1969, 1982)
- Çekoslovakya Bilim Akademisi Altın Madalyası (1975)
- A. Volta Altın Madalyası (1977)
- Kalinga Ödülü (1986)
- Sovyetler Birliği Devlet Ödülü (1989)
- Lomonosov Büyük Altın Madalyası, Moskova Devlet Üniversitesi (1990)
- Lenin Nişanı – beş kez
- Vatan İçin Hizmet Nişanı, 2. sınıf
- Vatanseverlik Savaşı Nişanı, 2. sınıf
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b ""Basov Nikolay Gennadiyevich"". 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017.
- ^ a b c "A century of Nobel Prizes recipients: chemistry, physics, and medicine" 18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Francis Leroy. CRC Press, 2003. 0-8247-0876-8, 978-0-8247-0876-4. p. 174-175
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017.
- ^ "Soviet ballistic missile defense and the Western alliance" 15 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., David Scott Yost. Harvard University Press, 1988. 0-674-82610-8, 978-0-674-82610-6. p. 58
- ^ a b "The strategic defence initiative: US policy and the Soviet Union" 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mira Duric. Ashgate Publishing, Ltd., 2003. 0-7546-3733-6, 978-0-7546-3733-2. p. 43-45
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Basov'un mezarı5 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Detaylı biyografi (Rusça)
- Biyografi 7 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the Nobel Foundation.
- Oral History interview transcript with Nikolay Basov 14 September 1984, American Institute of Physics, Niels Bohr Library and Archives6 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SSCB Bilimler Akademisi'nin asil üyeleri
- 2001'de ölenler
- 1922 doğumlular
- Novodeviçi Mezarlığı'na defnedilenler
- 20. yüzyıl fizikçileri
- Rus mucitler
- Optik fizikçiler
- Rus fizikçiler
- Lenin Nişanı sahipleri
- Sovyetler Birliği Devlet Ödülü sahipleri
- Rus Nobel Ödülü sahipleri
- Nobel Fizik Ödülü sahipleri
- Lenin Barış Ödülü
- Sosyalist İşçi kahramanları
- Rusya Bilimler Akademisi'nin asil üyeleri
- Amerikan Fizik Topluluğu üyeleri
- Rusya Bilimler Akademisi üyeleri
- Ruslar (etnik grup)
- Rusya'da ölenler