James Franck - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Eğitimi ve kariyeri
  • 2 Ödülleri
  • 3 Kaynakça
  • 4 Dış bağlantılar

James Franck

  • Afrikaans
  • Aragonés
  • العربية
  • مصرى
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Беларуская
  • Български
  • বাংলা
  • Bosanski
  • Català
  • کوردی
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Gaeilge
  • Galego
  • 客家語 / Hak-kâ-ngî
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Ilokano
  • Ido
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Қазақша
  • 한국어
  • Kurdî
  • Latina
  • Latviešu
  • Malagasy
  • Македонски
  • മലയാളം
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • مازِرونی
  • नेपाल भाषा
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • Português
  • Română
  • Русский
  • संस्कृतम्
  • Scots
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • Tagalog
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • მარგალური
  • Yorùbá
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
James Franck
James Franck (1882-1964)
Doğum26 Ağustos 1882
Hamburg, Almanya
Ölüm21 Mayıs 1964
Göttingen, Almanya
MilliyetAlman
EvliliklerHertha Sponer
Ödüller 1925 Nobel Fizik Ödülü
Kariyeri
DalıFizikçi
Doktora
danışmanı
Emil Gabriel Warburg

James Franck (d. 26 Ağustos 1882 - ö. 21 Mayıs 1964), Hamburg doğumlu, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü kazanmış bilim insanı.

Eğitimi ve kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Frank lisans eğitimini 1906 yılında tamamladı ve yüksek lisans tezini 1911 yılında fizik üzerine Berlin Humboldt Üniversitesi'nde verdi. Daha sonra bu üniversitede 1918 yılında kadar çalışmalarda bulundu ve burada profesörlüğe yükseldi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Demir Haç ödülü ile ödüllendirildi ve Kaiser Wilhelm Enstitüsü'nde fizik bölüm başkanlığına getirildi. 1920 yılında deneysel fizikte ordinaryüs profesör oldu. Ayrıca Göttingen Üniversitesi'nde İkinci Deneysel Fizik Enstitüsü'nde başkan oldu. Üniversitede bulunduğu sırada, nicem fiziği üzerine Max Born ile birlikte çalışmalarda bulundu.[1]

James Franck, Chicago 1952

1925 yılında Frank; Nobel Fizik Ödülü'ne, 1912-1914 yılları arasında yaptığı Franck-Hertz Deneyi ve Bohr modeli hakkında atomlarla ilgili yaptığı çalışmalardan dolayı layık görüldü.

1933'te Nazizm'in gelmesinden sonra, Almanya'yı terk etti, ABD'ye yerleşti ve bilimsel çalışmalarına burada devam etti. İlk önce Baltimore'de Johns Hopkins Üniversitesi'nde çalışmalarına başladı. Yaklaşık bir yıl sonra Chicago, Illinois'te çalışmalarına devam etti. Burası, Manhattan Projesi'nin başlatıldığı yer olarak bilinir ve bu projede, Kimya Bölümü Metaruluji Laboratuvarı bölümü başkanlığına getirildi.[1] Ayrıca burada atom bombası ile ilgili olan Politik ve Sosyal Problemler Komitesi'nin başdanışmanlığını yürüttü. Bu komitenin diğer üyeleri: Donald J. Hughes, J. J. Nickson, Eugene Rabinowitch, Glenn T. Seaborg, J. C. Stearns ve Leo Szilard'ten oluşuyordu. Komite, 11 Haziran 1945'te atom bombasının askeri sonuçları üzerine yazdığı Franck Raporu ile ismi duyulur oldu.

Almanya, II. Dünya Savaşı'nda Danimarka'ya girince, Macar kimyager George de Hevesy; Max von Laue ve James Franck'e verilen nobel ödülünü Naziler tarafından çalınmasını önlemek amacı ile asitli çözelti içinde sakladı. Savaştan sonra altını asitli çözelti içerisinden çıkardı. Nobel cemiyeti, ödül madalyonlarını eritilen özgün altınları kullanarak tekrar hazırladı.

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1925 Nobel Fizik Ödülü
    • Franck Nobel Konferansı 17 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - 1926
  • 1951 Max Planck Medaille Alman Fizik Ödülü[1]
  • 1953 Göttingen Onur Ödülü[2]
  • 1955 Rumford Madalyası Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi[1]
  • 1964 Londra Kraliyet Kurumu'na atom ve elektron enerjileri üzerinde yaptığı çalışmalardan do layı yabancı üye olarak seçildi[1]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e "Nobel Ödülü Biyografileri". 4 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2007. 
  2. ^ "Nobel Ödülü Biyografisi". 4 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2007. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Nobel resmi sayfası, biyografisi 17 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  • James Franck biyografisi, Nükleer Öneriler için Alsos Digital Kütüphanesi (İngilizce)
  • James Franck Biography – Amerikan Felsefe Birliği (İngilizce)
  • g
  • t
  • d
Nobel Fizik Ödülü sahipleri
1901-1925
  • Wilhelm Röntgen (1901)
  • Hendrik Lorentz / Pieter Zeeman (1902)
  • Henri Becquerel / Pierre Curie / Marie Curie (1903)
  • John William Strutt (1904)
  • Philipp Lenard (1905)
  • J. J. Thomson (1906)
  • Albert Michelson (1907)
  • Gabriel Lippmann (1908)
  • Guglielmo Marconi / Ferdinand Braun (1909)
  • Johannes Diderik van der Waals (1910)
  • Wilhelm Wien (1911)
  • Gustaf Dalén (1912)
  • Heike Kamerlingh Onnes (1913)
  • Max von Laue (1914)
  • Lawrence Bragg / William Bragg (1915)
  • Charles Barkla (1917)
  • Max Planck (1918)
  • Johannes Stark (1919)
  • Charles Édouard Guillaume (1920)
  • Albert Einstein (1921)
  • Niels Bohr (1922)
  • Robert A. Millikan (1923)
  • Manne Siegbahn (1924)
  • James Franck / Gustav Hertz (1925)
1926-1950
  • Jean Perrin (1926)
  • Arthur Compton / Charles Wilson (1927)
  • Owen Richardson (1928)
  • Louis de Broglie (1929)
  • C. V. Raman (1930)
  • Werner Heisenberg (1932)
  • Erwin Schrödinger / Paul Dirac (1933)
  • James Chadwick (1935)
  • Victor Hess / Carl Anderson (1936)
  • Clinton Davisson / George Thomson (1937)
  • Enrico Fermi (1938)
  • Ernest Lawrence (1939)
  • Otto Stern (1943)
  • Isidor Isaac Rabi (1944)
  • Wolfgang Pauli (1945)
  • Percy Bridgman (1946)
  • Edward Appleton (1947)
  • Patrick Blackett (1948)
  • Hideki Yukava (1949)
  • C. F. Powell (1950)
1951-1975
  • John Cockcroft / Ernest Walton (1951)
  • Felix Bloch / Edward Purcell (1952)
  • Frits Zernike (1953)
  • Max Born / Walther Bothe (1954)
  • Willis Lamb / Polykarp Kusch (1955)
  • William Shockley / John Bardeen / Walter Brattain (1956)
  • Chen Ning Yang / Tsung-Dao Lee (1957)
  • Pavel Çerenkov / İlya Frank / İgor Tamm (1958)
  • Emilio Segrè / Owen Chamberlain (1959)
  • Donald A. Glaser (1960)
  • Robert Hofstadter / Rudolf Mössbauer (1961)
  • Lev Landau (1962)
  • Eugene Wigner / Maria Goeppert-Mayer / Hans Jensen (1963)
  • Charles Townes / Nikolay Basov / Aleksandr Prohorov (1964)
  • Shin'ichirō Tomonaga / Julian Schwinger / Richard Feynman (1965)
  • Alfred Kastler (1966)
  • Hans Bethe (1967)
  • Luis Alvarez (1968)
  • Murray Gell-Mann (1969)
  • Hannes Alfvén / Louis Néel (1970)
  • Dennis Gabor (1971)
  • John Bardeen / Leon Cooper / Robert Schrieffer (1972)
  • Leo Esaki / Ivar Giaever / Brian Josephson (1973)
  • Martin Ryle / Antony Hewish (1974)
  • Aage Niels Bohr / Ben R. Mottelson / James Rainwater (1975)
1976-2000
  • Burton Richter / Samuel C. C. Ting (1976)
  • Philip Anderson / Nevill Mott / John Van Vleck (1977)
  • Pyotr Kapitsa / Arno Penzias / Robert Wilson (1978)
  • Sheldon Glashow / Muhammed Abdüsselam / Steven Weinberg (1979)
  • James Cronin / Val Fitch (1980)
  • Nicolaas Bloembergen / Arthur Schawlow / Kai Siegbahn (1981)
  • Kenneth Wilson (1982)
  • Subrahmanyan Chandrasekhar / William Fowler (1983)
  • Carlo Rubbia / Simon van der Meer (1984)
  • Klaus von Klitzing (1985)
  • Ernst Ruska / Gerd Binnig / Heinrich Rohrer (1986)
  • Georg Bednorz / Alex Müller (1987)
  • Leon Lederman / Melvin Schwartz / Jack Steinberger (1988)
  • Norman Ramsey / Hans Dehmelt / Wolfgang Paul (1989)
  • Jerome Friedman / Henry Kendall / Richard Taylor (1990)
  • Pierre-Gilles de Gennes (1991)
  • Georges Charpak (1992)
  • Russell Hulse / Joseph Taylor (1993)
  • Bertram Brockhouse / Clifford Shull (1994)
  • Martin Perl / Frederick Reines (1995)
  • David Lee / Douglas Osheroff / Robert Richardson (1996)
  • Steven Chu / Claude Cohen-Tannoudji / William Phillips (1997)
  • Robert Laughlin / Horst Störmer / Daniel Tsui (1998)
  • Gerard 't Hooft / Martinus Veltman (1999)
  • Jores Alfyorov / Herbert Kroemer / Jack Kilby (2000)
2001-günümüz
  • Eric Cornell / Wolfgang Ketterle / Carl Wieman (2001)
  • Raymond Davis / Masatoshi Koshiba / Riccardo Giacconi (2002)
  • Aleksey Abrikosov / Vitali Ginzburg / Anthony Leggett (2003)
  • David Gross / David Politzer / Frank Wilczek (2004)
  • Roy Glauber / John Hall / Theodor W. Hänsch (2005)
  • John Mather / George Smoot (2006)
  • Albert Fert / Peter Grünberg (2007)
  • Yoichiro Nambu / Makoto Kobayashi / Toshihide Maskawa (2008)
  • Charles Kao / Willard Boyle / George Smith (2009)
  • Andre Geim / Konstantin Novoselov (2010)
  • Saul Perlmutter / Adam Riess / Brian Schmidt (2011)
  • David Wineland / Serge Haroche (2012)
  • François Englert / Peter Higgs (2013)
  • Isamu Akasaki / Hiroshi Amano / Shuji Nakamura (2014)
  • Takaaki Kajita / Arthur B. McDonald (2015)
  • David Thouless / Duncan Haldane / Michael Kosterlitz (2016)
  • Rainer Weiss / Barry Barish / Kip Thorne (2017)
  • Arthur Ashkin / Gérard Mourou / Donna Strickland (2018)
  • Jim Peebles / Michel Mayor / Didier Queloz (2019)
  • Roger Penrose / Reinhard Genzel / Andrea Ghez (2020)
  • Giorgio Parisi / Klaus Hasselmann / Syukuro Manabe (2021)
  • Alain Aspect / John Clauser / Anton Zeilinger (2022)
  • Pierre Agostini / Ferenc Krausz / Anne L'Huillier (2023)
  • John Hopfield / Geoffrey Hinton (2024)
  • John Clarke / Michel Devoret / John M. Martinis (2025)
  • g
  • t
  • d
Manhattan Projesi
Kronoloji
Mekân ve tesisler
  • Ames
  • Berkeley
  • Chicago (Site A)
  • Dayton
  • Hanford
  • Inyokern
  • Los Alamos
  • Montreal
  • New York
  • Oak Ridge
  • Salt Wells Pilot Tesisi
  • Trinity
  • Wendover
  • Ağır su sahaları
Nagazaki'ye atılan "Fat Man" bombasından yükselen mantar bulutu, 9 Ağustos 1945.
Yöneticiler
  • Vannevar Bush
  • Arthur Compton
  • James Bryant Conant
  • Priscilla Duffield
  • Thomas Farrell
  • Leslie Groves
  • John Lansdale
  • Ernest Lawrence
  • James Marshall
  • Franklin Matthias
  • Dorothy McKibbin
  • Kenneth Nichols
  • Robert Oppenheimer
  • Deak Parsons
  • William Purnell
  • Frank Spedding
  • Charles Thomas
  • Paul Tibbets
  • Bud Uanna
  • Harold Urey
  • Stafford Warren
  • Ed Westcott
  • Roscoe Wilson
Bilim insanları
  • Luis Alvarez
  • Robert Fox Bacher
  • Hans Bethe
  • Aage Bohr
  • Niels Bohr
  • Norris Bradbury
  • James Chadwick
  • John Cockcroft
  • Charles Critchfield
  • Harry Daghlian
  • John Ray Dunning
  • Enrico Fermi
  • Richard Feynman
  • Val Fitch
  • James Franck
  • Klaus Fuchs
  • Maria Goeppert-Mayer
  • George Kistiakovski
  • George Koval
  • Willard Libby
  • Edwin McMillan
  • Mark Oliphant
  • George B. Pegram
  • Norman Ramsey
  • Isidor Isaac Rabi
  • James Rainwater
  • Bruno Rossi
  • Glenn Seaborg
  • Emilio Segrè
  • Louis Slotin
  • Henry DeWolf Smyth
  • Leó Szilárd
  • Edward Teller
  • Stanislav Ulam
  • John von Neumann
  • John Wheeler
  • Eugene Wigner
  • Robert Wilson
  • Leona Woods
  • Chien-Shiung Wu
Operasyonlar
  • Alsos Görevi
  • Hiroşima ve Nagasaki'ye atom bombası saldırısı
  • Crossroads Harekâtı
  • Peppermint Harekâtı
  • Alberta Projesi
  • Silverplate
  • 509. Karma Grubu
  • Enola Gay
  • Bockscar
  • The Great Artiste
Silahlar
  • Fat Man
  • Little Boy
  • Pumpkin Bombası
  • Thin Man
İlgili konular
  • 1946 Atom Enerjisi Yasası
  • Bizmut fosfat süreci
  • İngilizlerin katkısı
  • Calutron Girls
  • Chicago Pile-1
  • Şeytan çekirdeği
  • Einstein-Szilárd mektubu
  • Geçici Komite
  • K-25 Projesi
  • Los Alamos Primer
  • Oppenheimer güvenlik duruşması
  • Plütonyum
  • Quebec Anlaşması
  • RaLa Deneyi
  • S-1 Yürütme Komitesi
  • S-50 Projesi
  • Smyth Raporu
  • Uranyum
  • X-10 Grafit Reaktörü
Kategori Manhattan Projesi
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb119637760 (data)
  • CANTIC: a11404127
  • CiNii: DA07504895
  • GND: 118534653
  • ISNI: 0000 0001 1033 0255
  • LCCN: n83146477
  • LNB: 000315702
  • MGP: 126428
  • NKC: jo2016905884
  • NLI: 987007275771005171
  • NTA: 069496110
  • RERO: A003258970
  • SNAC: w6cn759j
  • SUDOC: 027639320
  • VIAF: 113222021
  • WorldCat (LCCN): n83-146477
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=James_Franck&oldid=36178861" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Alman fizikçiler
  • 1882 doğumlular
  • 1964'te ölenler
  • Nobel Fizik Ödülü sahipleri
  • SSCB Bilimler Akademisi muhabir üyeleri
  • SSCB Bilimler Akademisi'nin yabancı üyeleri
  • Alman asıllı Amerikalılar
  • Yahudi asıllı Almanlar
  • Yahudi asıllı Amerikalılar
  • Hamburg doğumlu bilim insanları
  • Göttingen'de ölenler
  • Royal Society'nin yabancı üyeleri
  • Berlin Humboldt Üniversitesinde öğrenim görenler
  • Heidelberg Üniversitesinde öğrenim görenler
Gizli kategoriler:
  • Bilgi alt kutulu maddeler
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CANTIC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CINII tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MGP tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 21.37, 13 Ekim 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
James Franck
Konu ekle