Anton Zeilinger

Anton Zeilinger
Anton Zeilinger
	Zeilinger, 2019
Doğum	20 Mayıs 1945 (80 yaşında); Ried im Innkreis, Avusturya
Eğitim	Viyana Üniversitesi (PhD); TU Wien;
Ödüller	Klopsteg Anma Ödülü (2004); Isaac Newton Madalyası (2007); Wolf Fizik Ödülü (2010); Nobel Fizik Ödülü (2022);
Kariyeri
Dalı	Fizik, Kuantum mekaniği
Çalıştığı kurumlar	Viyana Üniversitesi; Innsbruck Üniversitesi; Münih Teknik Üniversitesi; TU Wien; Massachusetts Institute of Technology; Collège de France; Merton College, Oxford;
Doktora; danışmanı	Helmut Rauch
Doktora öğrencileri	Stefanie Barz; Pan Jianwei; Thomas Jennewein; Gregor Weihs [de];

Anton Zeilinger (d. 20 Mayıs 1945), Avusturyalı kuantum fizikçisi ve 2022 Nobel Fizik Ödülü sahibi bilim insanı^[8] Zeilinger, Viyana Üniversitesi'nde fahri fizik profesörü ve Avusturya Bilimler Akademisi Kuantum Optik ve Kuantum Bilgisi Enstitüsü'nde kıdemli bilim insanıdır.^[9] Araştırmalarının çoğu kuantum dolaşıklığın temel yönleri ve uygulamaları ile ilgilidir.

2007'de Zeilinger, "hızla gelişen kuantum bilgisi alanının mihenk taşı haline gelen kuantum fiziğinin temellerine yaptığı öncü kavramsal ve deneysel katkılardan dolayı" Londra Fizik Enstitüsü'nün ilk Açılış Isaac Newton Madalyasını aldı.^[9]^[10] Ekim 2022'de; dolaşık fotonlarla ilgili deneyler içeren, Bell eşitsizliklerinin ihlalini belirleyen ve kuantum bilgi bilimine öncülük eden olağanüstü çalışmaları nedeniyle Alain Aspect ve John Clauser ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü aldı.^[11]

İlk yılları ve eğitimi

Anton Zeilinger 1945'te Ried im Innkreis, Yukarı Avusturya, Avusturya'da doğdu. 1963'ten 1971'e kadar Viyana Üniversitesi'nde fizik okudu.^[12] 1971'de Viyana Üniversitesi'nden Helmut Rauch gözetiminde "Dy-single kristalinde nötron depolarizasyon ölçümleri" konulu teziyle doktora aldı.1979'da Viyana Teknoloji Üniversitesi'nde üniversite hocası (habilitasyon) oldu.^[13]^[14]

Başarılar ve ödüller

Uluslararası ödüller ve başarılar

Nobel Fizik Ödülü (2022, John Clauser, Alain Aspect ile birlikte) ^[11]
Micius Quantum Ödülü, Micius Quantum Foundation (2019, Stephen Wiesner, Charles H. Bennett, Gilles Brassard, Artur Ekert ve Pan Jianwei ile birlikte) ^[15]
Cozzarelli Fizik ve Matematik Bilimleri Ödülü, PNAS ve Ulusal Bilimler Akademisi (2018, Alexey A. Melnikov, Hendrik Poulsen Nautrup, Mario Krenn, Vedran Dunjko, Markus Tiersch ve Hans Briegel ile birlikte) ^[16]
John Stewart Bell Kuantum Mekaniğindeki Temel Sorunlar ve Uygulamaları Üzerine Araştırma Ödülü, Toronto Üniversitesi (2017, Ronald Hanson ve Sae Woo Nam ile) ^[17]
Çek Cumhuriyeti Senatosu gümüş madalyası (2017) ^[18]
Willis E. Lamb Ödülü, Fizik Kuantum Elektroniği (PQE) konferansı (2016, Robin Côté, Maciej Lewenstein ve John Madey ile birlikte) ^[19]
Heidelberg Bilimler ve Beşeri Bilimler Akademisi Madalyası (2015) ^[20]
Urania Madalyası, Urania Berlin (2013) ^[21]
Finalist, İletişim Teknolojisi için Dünya Teknoloji Ödülü, Dünya Teknoloji Ağı (2012) ^[20]
Ben Gurion Madalyası, Negev Ben-Gurion Üniversitesi (2010) ^[20]
Wolf Fizik Ödülü, Wolf Foundation (2010, Alain Aspect ve John Clauser ile birlikte) ^[22]
Federal Almanya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Yıldızı ile Büyük Liyakat Haçı (2009) ^[23]
ERC Advanced Grant, Avrupa Araştırma Konseyi (2008) ^[24]
Uluslararası Kuantum İletişim Ödülü, Tamagawa Üniversitesi (2008, Jeffrey Shapiro, Akira Furusawa ile birlikte) ^[25]
Açılış Isaac Newton Madalyası, Fizik Enstitüsü (2008) ^[26]
Kuantum Elektroniği Ödülü, Avrupa Fizik Derneği (2007) ^[27]
Kral Faysal Uluslararası Fizik Ödülü, Kral Faysal Vakfı (2005) ^[28]
Descartes Ödülü, Avrupa Birliği, IST-QuComm proje işbirliğinin üyesi olarak (2004) ^[29]
Lorenz-Oken Medal [de], Alman Bilim Adamları ve Doktorları Derneği (2004) ^[30]
Klopsteg Anma Ödülü, Amerikan Fizik Öğretmenleri Derneği (2004) ^[31]
Sartorius Ödülü, Göttingen Bilimler Akademisi (2003) ^[20]
Sanat ve Bilim için Pour le Mérite onuru (2000) ^[32]
Kıdemli Humboldt Üyesi Ödülü, Alexander von Humboldt Vakfı (2000) ^[20]
Avrupa Optik Ödülü, Avrupa Optik Topluluğu (1996) ^[33]
Avrupa Öğretim Görevlisi, Avrupa Fizik Topluluğu (1996) ^[20]
Prix Vinci d'Excellence (1995) ^[20]

Üyelikler

Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi Yabancı Üyesi ^[20]
ABD Ulusal Bilimler Akademisi Yabancı Üyesi ^[34]
Romanya Bilimler Akademisi Yabancı Onursal Üyesi ^[20]
Çin Bilimler Akademisi Yabancı Üyesi ^[20]
Rusya Bilimler Akademisi Yabancı Üyesi ^[20]
Belarus Ulusal Bilimler Akademisi Yabancı Üyesi ^[20]^[35]
American Physical Society, American Association for the Advancement of Science (AAAS),^[1] World Academy of Sciences (TWAS) ve Optica üyesi
Socio Corrispondente Straniero, Accademia Galileiana ^[20]
Alman Bilimler Akademisi üyesi Leopoldina,^[20] Berlin-Brandenburg,^[20] Avusturya,^[20] Slovak Bilimler Akademileri,^[20] Academia Scientiarum et Artium Europaea,^[20] Sırbistan Bilimler ve Sanatlar Akademisi,^[20] Academia Europaea ^[20] ve Fransız Académie des Sciences ^[20]

Kaynakça

^ ^a ^b Korte (4 Ekim 2022). "AAAS Fellow Anton Zeilinger Is a Winner of the Nobel Prize in Physics". American Association for the Advancement of Science (İngilizce). 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2022.
^ Barz, Stefanie (15 Ekim 2012). "Photonic Quantum Computing". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021 – othes.univie.ac.at vasıtasıyla.
^ "Prof. Dr. Stefanie Barz". Institute for Functional Matter and Quantum Technologies, University of Stuttgart. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
^ "Prof. Jian-Wei Pan". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015.
^ Thomas Jennewein (11 Haziran 2002). "Quantum Communication and Teleportation Experiments using Entangled Photon Pairs" (PDF). 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015.
^ "Gregor Weihs – CV". Universität Innsbruck. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
^ Weihs, G.; Jennewein, T.; Simon, C.; Weinfurter, H.; Zeilinger, A. (7 Aralık 1998). "Violation of Bell's Inequality under Strict Einstein Locality Conditions". Physical Review Letters. 81 (23). ss. 5039-5043. arXiv:quant-ph/9810080 . Bibcode:1998PhRvL..81.5039W. doi:10.1103/physrevlett.81.5039.
^ "The Nobel Prize in Physics 2022". NobelPrize.org (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ ^a ^b "Anton Zeilinger". www.nasonline.org. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ "Anton Zeilinger scoops first Isaac Newton medal". Physics World (İngilizce). 3 Ekim 2007. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ ^a ^b Ahlander (4 Ekim 2022). "Nobel physics prize goes to sleuths of 'spooky' quantum science". Reuters (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ "Anton Zeilinger". Encyclopedia Britannica. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Curriculum Vitae Anton Zeilinger" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 30 Eylül 2022. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ "Neutron depolarization measurements on a Dy-single crystal" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 1972. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ "2019 Laureates". The Micius Quantum Prize. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ Null (6 Mayıs 2019). "2018 Cozzarelli Prize recipients". PNAS. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Ekim 2022.
^ "Ronald Hanson, Sae-Woo Nam and Anton Zeilinger awarded the Fifth Bell Prize". University of Toronto (İngilizce). 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ "Stříbrné medaile předsedy Senátu" [Silver medals of the President of the Senate]. Senát PČR (Çekçe). 19 Eylül 2022. 19 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ "The Willis E. Lamb Award for Laser Science and Quantum Optics". Lamb Award. 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u "Curriculum Vitae Anton Zeilinger" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
^ "Verleihung der Urania-Medaille 2013". Urania (Almanca). 21 Ekim 2013. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
^ "Anton Zeilinger". Wolf Foundation (İngilizce). 11 Aralık 2018. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
^ "Anton Zeilinger honoured with the Order of Merit of the Federal Republic of Germany". Institute for Quantum Optics and Quantum Information - Vienna of the Austrian Academy of Sciences (İngilizce). 1 Temmuz 2009. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. Anton Zeilinger was bestowed with the "Großes Bundesverdienstkreuz mit Stern"
^ "Two grantees win 2022 Nobel Prize in Physics". European Research Council (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
^ "Conference on Quantum Communication, Measurement, and Computing (QCM&C)". Tamagawa University. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
^ "Isaac Newton Medal and Prize recipients". IOP. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
^ "QEOD Prizes - EPS Quantum Electronics Prizes". European Physical Society. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
^ "All time Winners". KFIP. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
^ "IST-QuComm wins the EU Descartes price 2004". KTH Royal Institute of Technology (İngilizce). 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
^ "Persönlichkeiten". GDNÄ - Gesellschaft deutscher Naturforscher und Ärzte (Almanca). 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
^ "Klopsteg Memorial Lecture". American Association of Physics Teachers. 31 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
^ "Verzeichnis der Mitglieder" (PDF). Pour le mérite für Wissenschaften und Künste. 25 Ağustos 2022. s. 48. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "EOS Prize". European Optical Society (İngilizce). 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
^ "Member Directory. Anton Zeilinger". 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023.
^ "Honorary and foreign members". NAS of Belarus. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.

Dış bağlantılar

Anton Zeilinger, Google Akademik tarafından dizinlenen yayınlar
Curriculum Vitae 30 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Anton Zeilinger
"Prof. Dr. Anton Zeilinger". Vienna Center for Quantum Science and Technology. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2016.
Quantum Teleportation by Zeilinger 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Hans Christian von Baeyer (17 Şubat 2001). "In the beginning was the bit". New Scientist. 169 (2278): 26-30. 27 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Mart 2023.
Spooky action and beyond 11 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Isaac Newton Medal, Institute of Physics, 17 June 2008, [1]
Anton Zeilinger on the opening panel discussion at the Quantum to Cosmos festival
Homepage of the International Academy Traunkirchen 19 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Es stellt sich letztlich heraus, dass Information ein wesentlicher Grundbaustein der Welt ist 15 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., a German-language interview

[Korte-1] Korte (4 Ekim 2022). "AAAS Fellow Anton Zeilinger Is a Winner of the Nobel Prize in Physics". American Association for the Advancement of Science (İngilizce). 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2022.

[2] Barz, Stefanie (15 Ekim 2012). "Photonic Quantum Computing". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021 – othes.univie.ac.at vasıtasıyla.

[3] "Prof. Dr. Stefanie Barz". Institute for Functional Matter and Quantum Technologies, University of Stuttgart. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.

[4] "Prof. Jian-Wei Pan". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015.

[5] Thomas Jennewein (11 Haziran 2002). "Quantum Communication and Teleportation Experiments using Entangled Photon Pairs" (PDF). 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015.

[6] "Gregor Weihs – CV". Universität Innsbruck. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[7] Weihs, G.; Jennewein, T.; Simon, C.; Weinfurter, H.; Zeilinger, A. (7 Aralık 1998). "Violation of Bell's Inequality under Strict Einstein Locality Conditions". Physical Review Letters. 81 (23). ss. 5039-5043. arXiv:quant-ph/9810080 . Bibcode:1998PhRvL..81.5039W. doi:10.1103/physrevlett.81.5039.

[8] "The Nobel Prize in Physics 2022". NobelPrize.org (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[:0-9] "Anton Zeilinger". www.nasonline.org. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[10] "Anton Zeilinger scoops first Isaac Newton medal". Physics World (İngilizce). 3 Ekim 2007. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[:1-11] Ahlander (4 Ekim 2022). "Nobel physics prize goes to sleuths of 'spooky' quantum science". Reuters (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[britannica-12] "Anton Zeilinger". Encyclopedia Britannica. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[13] "Curriculum Vitae Anton Zeilinger" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 30 Eylül 2022. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[14] "Neutron depolarization measurements on a Dy-single crystal" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 1972. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[15] "2019 Laureates". The Micius Quantum Prize. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[16] Null (6 Mayıs 2019). "2018 Cozzarelli Prize recipients". PNAS. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Ekim 2022.

[17] "Ronald Hanson, Sae-Woo Nam and Anton Zeilinger awarded the Fifth Bell Prize". University of Toronto (İngilizce). 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[18] "Stříbrné medaile předsedy Senátu" [Silver medals of the President of the Senate]. Senát PČR (Çekçe). 19 Eylül 2022. 19 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[19] "The Willis E. Lamb Award for Laser Science and Quantum Optics". Lamb Award. 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.

[CVAZ-20] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u "Curriculum Vitae Anton Zeilinger" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.

[21] "Verleihung der Urania-Medaille 2013". Urania (Almanca). 21 Ekim 2013. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.

[22] "Anton Zeilinger". Wolf Foundation (İngilizce). 11 Aralık 2018. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.

[23] "Anton Zeilinger honoured with the Order of Merit of the Federal Republic of Germany". Institute for Quantum Optics and Quantum Information - Vienna of the Austrian Academy of Sciences (İngilizce). 1 Temmuz 2009. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. Anton Zeilinger was bestowed with the "Großes Bundesverdienstkreuz mit Stern"

[24] "Two grantees win 2022 Nobel Prize in Physics". European Research Council (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[25] "Conference on Quantum Communication, Measurement, and Computing (QCM&C)". Tamagawa University. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[26] "Isaac Newton Medal and Prize recipients". IOP. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[27] "QEOD Prizes - EPS Quantum Electronics Prizes". European Physical Society. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[28] "All time Winners". KFIP. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.

[29] "IST-QuComm wins the EU Descartes price 2004". KTH Royal Institute of Technology (İngilizce). 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.

[30] "Persönlichkeiten". GDNÄ - Gesellschaft deutscher Naturforscher und Ärzte (Almanca). 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[31] "Klopsteg Memorial Lecture". American Association of Physics Teachers. 31 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.

[32] "Verzeichnis der Mitglieder" (PDF). Pour le mérite für Wissenschaften und Künste. 25 Ağustos 2022. s. 48. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[33] "EOS Prize". European Optical Society (İngilizce). 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.

[34] "Member Directory. Anton Zeilinger". 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023.

[35] "Honorary and foreign members". NAS of Belarus. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

g t d Nobel Fizik Ödülü sahipleri
1901-1925	Wilhelm Röntgen (1901) Hendrik Lorentz / Pieter Zeeman (1902) Henri Becquerel / Pierre Curie / Marie Curie (1903) John William Strutt (1904) Philipp Lenard (1905) J. J. Thomson (1906) Albert Michelson (1907) Gabriel Lippmann (1908) Guglielmo Marconi / Ferdinand Braun (1909) Johannes Diderik van der Waals (1910) Wilhelm Wien (1911) Gustaf Dalén (1912) Heike Kamerlingh Onnes (1913) Max von Laue (1914) Lawrence Bragg / William Bragg (1915) Charles Barkla (1917) Max Planck (1918) Johannes Stark (1919) Charles Édouard Guillaume (1920) Albert Einstein (1921) Niels Bohr (1922) Robert A. Millikan (1923) Manne Siegbahn (1924) James Franck / Gustav Hertz (1925)
1926-1950	Jean Perrin (1926) Arthur Compton / Charles Wilson (1927) Owen Richardson (1928) Louis de Broglie (1929) C. V. Raman (1930) Werner Heisenberg (1932) Erwin Schrödinger / Paul Dirac (1933) James Chadwick (1935) Victor Hess / Carl Anderson (1936) Clinton Davisson / George Thomson (1937) Enrico Fermi (1938) Ernest Lawrence (1939) Otto Stern (1943) Isidor Isaac Rabi (1944) Wolfgang Pauli (1945) Percy Bridgman (1946) Edward Appleton (1947) Patrick Blackett (1948) Hideki Yukava (1949) C. F. Powell (1950)
1951-1975	John Cockcroft / Ernest Walton (1951) Felix Bloch / Edward Purcell (1952) Frits Zernike (1953) Max Born / Walther Bothe (1954) Willis Lamb / Polykarp Kusch (1955) William Shockley / John Bardeen / Walter Brattain (1956) Chen Ning Yang / Tsung-Dao Lee (1957) Pavel Çerenkov / İlya Frank / İgor Tamm (1958) Emilio Segrè / Owen Chamberlain (1959) Donald A. Glaser (1960) Robert Hofstadter / Rudolf Mössbauer (1961) Lev Landau (1962) Eugene Wigner / Maria Goeppert-Mayer / Hans Jensen (1963) Charles Townes / Nikolay Basov / Aleksandr Prohorov (1964) Shin'ichirō Tomonaga / Julian Schwinger / Richard Feynman (1965) Alfred Kastler (1966) Hans Bethe (1967) Luis Alvarez (1968) Murray Gell-Mann (1969) Hannes Alfvén / Louis Néel (1970) Dennis Gabor (1971) John Bardeen / Leon Cooper / Robert Schrieffer (1972) Leo Esaki / Ivar Giaever / Brian Josephson (1973) Martin Ryle / Antony Hewish (1974) Aage Niels Bohr / Ben R. Mottelson / James Rainwater (1975)
1976-2000	Burton Richter / Samuel C. C. Ting (1976) Philip Anderson / Nevill Mott / John Van Vleck (1977) Pyotr Kapitsa / Arno Penzias / Robert Wilson (1978) Sheldon Glashow / Muhammed Abdüsselam / Steven Weinberg (1979) James Cronin / Val Fitch (1980) Nicolaas Bloembergen / Arthur Schawlow / Kai Siegbahn (1981) Kenneth Wilson (1982) Subrahmanyan Chandrasekhar / William Fowler (1983) Carlo Rubbia / Simon van der Meer (1984) Klaus von Klitzing (1985) Ernst Ruska / Gerd Binnig / Heinrich Rohrer (1986) Georg Bednorz / Alex Müller (1987) Leon Lederman / Melvin Schwartz / Jack Steinberger (1988) Norman Ramsey / Hans Dehmelt / Wolfgang Paul (1989) Jerome Friedman / Henry Kendall / Richard Taylor (1990) Pierre-Gilles de Gennes (1991) Georges Charpak (1992) Russell Hulse / Joseph Taylor (1993) Bertram Brockhouse / Clifford Shull (1994) Martin Perl / Frederick Reines (1995) David Lee / Douglas Osheroff / Robert Richardson (1996) Steven Chu / Claude Cohen-Tannoudji / William Phillips (1997) Robert Laughlin / Horst Störmer / Daniel Tsui (1998) Gerard 't Hooft / Martinus Veltman (1999) Jores Alfyorov / Herbert Kroemer / Jack Kilby (2000)
2001-günümüz	Eric Cornell / Wolfgang Ketterle / Carl Wieman (2001) Raymond Davis / Masatoshi Koshiba / Riccardo Giacconi (2002) Aleksey Abrikosov / Vitali Ginzburg / Anthony Leggett (2003) David Gross / David Politzer / Frank Wilczek (2004) Roy Glauber / John Hall / Theodor W. Hänsch (2005) John Mather / George Smoot (2006) Albert Fert / Peter Grünberg (2007) Yoichiro Nambu / Makoto Kobayashi / Toshihide Maskawa (2008) Charles Kao / Willard Boyle / George Smith (2009) Andre Geim / Konstantin Novoselov (2010) Saul Perlmutter / Adam Riess / Brian Schmidt (2011) David Wineland / Serge Haroche (2012) François Englert / Peter Higgs (2013) Isamu Akasaki / Hiroshi Amano / Shuji Nakamura (2014) Takaaki Kajita / Arthur B. McDonald (2015) David Thouless / Duncan Haldane / Michael Kosterlitz (2016) Rainer Weiss / Barry Barish / Kip Thorne (2017) Arthur Ashkin / Gérard Mourou / Donna Strickland (2018) Jim Peebles / Michel Mayor / Didier Queloz (2019) Roger Penrose / Reinhard Genzel / Andrea Ghez (2020) Giorgio Parisi / Klaus Hasselmann / Syukuro Manabe (2021) Alain Aspect / John Clauser / Anton Zeilinger (2022) Pierre Agostini / Ferenc Krausz / Anne L'Huillier (2023) John Hopfield / Geoffrey Hinton (2024) John Clarke / Michel Devoret / John M. Martinis (2025)

g t d 2022 Nobel Ödülü sahipleri
Kimya	Carolyn Bertozzi (ABD) Morten Meldal (Danimarka) Karl Barry Sharpless (ABD)
Edebiyat	Annie Ernaux (Fransa)
Barış	Ales Bialiatski (Belarus) Memorial (Rusya) Sivil Özgürlükler Merkezi (Ukrayna)
Fizik	Alain Aspect (Fransa) John Clauser (ABD) Anton Zeilinger (Avusturya)
Fizyoloji veya Tıp	Svante Pääbo (İsveç)
Ekonomi	Ben Bernanke (ABD) Douglas Diamond (ABD) Philip H. Dybvig (ABD)
Nobel Ödülü sahipleri 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025