John Martinis
John Martinis | |
|---|---|
.jpg) Martinis, 2007 | |
| Doğum | John Matthew Martinis 1958 (66-67 yaşında) |
| Eğitim | Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley (BS, PhD) |
| Ödüller |
|
| Kariyeri | |
| Tez | Akım-biaslı Josephson ekleminde makroskopik kuantum tünelleme ve sıfır voltaj durumunda enerji seviyesi kuantizasyonu (1985) |
| Doktora danışmanı | John Clarke |
John Matthew Martinis (d. 1958) Amerikalı fizikçi ve Kaliforniya Üniversitesi emeritus profesörüdür.[1][2][3]
Martinis, John Clarke ve Michel Devoret ile birlikte bir elektrik devresinde makroskopik kuantum mekanik tünellemesinin ve enerji kuantizasyonunun olabileceğine dair birlikte yaptıkları çalışmalardan dolayı 2025 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.[4]
Eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'den mezun olan Martinis, 1980'de fizik ana dalı ile lisans (BSc) ve 1987'de fizik alanında doktora (PhD) derecesi aldı.[5]
Doktora çalışmaları sırasında, makroskopik bir değişkenin, bir Josephson tünel eklemi üzerindeki faz farkının kuantum davranışını araştırdı.[6][7] Doktora danışmanı John Clarke'dı.[7] Bu süre zarfında, o zamanlar bir doktora sonrası araştırmacı olan Michel Devoret ile işbirliği yaptı.[7]
1985'te Clarke, Devoret ve Martinis, bir Josephson ekleminin kuantum davranışını gösteren mikrodalga darbelerinin analizlerini sundular.[7] Bu çalışma, daha sonra süperiletken kuantum hesaplamanın temelini oluşturacaktı.[7]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk doktora sonrası çalışması için Fransa, Saclay'daki Atom Enerjisi Komiserliği'ne (Commissariat à l'Energie Atomique) katıldı ve ardından Boulder'daki Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü'nde (NIST) Elektromanyetik Teknoloji bölümünde, süperiletken kuantum girişim cihazı (SQUID) amplifikatörleri üzerinde çalıştı.[8] NIST'teyken, elektrotermal geri beslemeli bir süperiletken geçiş kenarı sensörlü mikrokalorimetre kullanarak X-ışını tespiti tekniği geliştirdi.[9]
2002'den beri, ilk kuantum bilgisayarı yapma amacıyla Josephson-Eklem kübitleri üzerinde çalışmaktadır.[10]
2004'te, 2017'ye kadar deneysel fizikte Worster Kürsüsü'nü elinde tuttuğu Kaliforniya Üniversitesi, Santa Barbara'ya taşındı. 2014'te Martinis ve ekibi, ilk kullanışlı kuantum bilgisayarı inşa etmeleri için Google tarafından milyonlarca dolarlık bir anlaşmayla işe alındı.[11]
2014'te, Google Quantum A.I. Lab, Martinis ve ekibini, süperiletken kübitler kullanarak bir kuantum bilgisayarı inşa etmek için milyonlarca dolarlık bir anlaşmayla işe aldığını duyurdu.[12]
23 Ekim 2019'da Martinis ve ekibi, "Programlanabilir bir süperiletken işlemci kullanarak kuantum üstünlüğü" başlıklı bir makaleyi Nature'da yayınladı[13] ve bu makalede 53-kübitlik bir kuantum bilgisayar kullanarak ilk kez kuantum üstünlüğünü nasıl başardıklarını sundular.[14] Nisan 2020'de Martinis, bir danışmanlık rolüne atandıktan sonra Google'dan istifa etti.[11][15]
29 Eylül 2020'de, Martinis'in Avustralya'ya taşınıp Profesör Michelle Simmons tarafından kurulan bir startup olan Silicon Quantum Computing'e katıldığı açıklandı.[16]
2022'de, "yarı iletken endüstrisinin, yüksek kaliteli kübitlerin geniş ölçekli üretimini mümkün kılarak pratik bir kuantum bilgisayar yaratmanın anahtarını elinde tuttuğu" önermesine dayanarak Qolab şirketini kurdu. Ocak 2025 itibarıyla şirketin Baş teknoloji yöneticisi'dir (CTO).[17]
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]2014'te, Fritz London Anma Ödülü'nü Michel Devoret ve Robert J. Schoelkopf ile paylaştı.[18]
2021'de, Kuantum Mekaniğindeki Temel Konular ve Uygulamaları Üzerine Araştırma için John Stewart Bell Ödülü'nü aldı.[19]
2025'te, doktora danışmanı John Clarke ve Devoret ile birlikte, bir elektrik devresinde makroskopik kuantum mekanik tünelleme ve enerji kuantizasyonunun keşfinden dolayı Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "John Martinis | Fizik Bölümü | UC Santa Barbara". www.physics.ucsb.edu. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2025.
- ^ Martinis, J. M. (1 Ara 1985). "MACROSCOPIC QUANTUM TUNNELING AND ENERGY-LEVEL QUANTIZATION IN THE ZERO VOLTAGE STATE OF THE CURRENT-BIASED JOSEPHSON JUNCTION" – escholarship.org vasıtasıyla.
- ^ "John M. Martinis". nobelprize.org. 7 Ekim 2025. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2025.
- ^ a b "2025 Nobel Fizik Ödülü". NobelPrize.org (İngilizce). 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2025.
- ^ "2025 Nobel Fizik Ödülü sahipleriyle tanışın: Nerede okudular ve araştırmaları kuantum bilimini nasıl şekillendirdi?". 7 Ekim 2025. ISSN 0971-8257. Erişim tarihi: 7 Ekim 2025.
- ^ Clarke, J.; Cleland, A. N.; Devoret, M. H.; Esteve, D.; Martinis, J. M. (26 Şubat 1988). "Makroskopik bir değişkenin kuantum mekaniği: bir josephson ekleminin faz farkı". Science. 239 (4843): 992-997. doi:10.1126/science.239.4843.992. ISSN 0036-8075. PMID 17815701.
- ^ a b c d e Hassinger, Sebastian (11 Eylül 2024). Yeni Kuantum Çağı (İngilizce). "O'Reilly Media, Inc.". ISBN 978-1-0981-4938-3.
- ^ Welty, R.P.; Martinis, J.M. (1993). "Two-stage integrated SQUID amplifier with series array output". IEEE Transactions on Applied Superconductivity. 3 (1): 2605–2608. doi:10.1109/77.233523. ISSN 1558-2515.
- ^ Irwin, K. D.; Hilton, G. C.; Wollman, D. A.; Martinis, John M. (5 Ağustos 1998). "Elektrotermal geri beslemeli süperiletken geçiş-kenar sensörlü mikrokalorimetre kullanılarak X-ışını tespiti". Applied Physics Letters. 69 (13): 1945. doi:10.1063/1.117630. ISSN 0003-6951.
- ^ Frederic Lardinois (2 Eylül 2014). "Google, Yapay Zeka İçin Kuantum İşlemciler İnşa Etmek Üzere UCSB İle Ortaklık Kurdu". 13 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2025.
- ^ a b "Google'ın Üst Düzey Kuantum Bilimcisi Neden İstifa Ettiğini Ayrıntılı Olarak Açıklıyor". 30 Nisan 2020. 8 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2025.
- ^ Finley, Klint (5 Eylül 2014). "Google'ın O Zorlu Kuantum Bilgisayarını İnşa Edecek Adam". Wired. ISSN 1059-10282 Kasım 2019.
- ^ Arute, Frank; Arya, Kunal; Babbush, Ryan; Bacon, Dave; Bardin, Joseph C.; Barends, Rami; Biswas, Rupak; Boixo, Sergio; Brandao, Fernando G. S. L.; Buell, David A.; Burkett, Brian (Ekim 2019). "Programlanabilir bir süperiletken işlemci kullanarak kuantum üstünlüğü". Nature. 574 (7779): 505-510. arXiv:1910.11333
. doi:10.1038/s41586-019-1666-5 . ISSN 1476-4687. PMID 31645734.
- ^ "Shtetl-Optimized » Blog Arşivi » Kuantum üstünlüğü: eldivenler çıkarıldı". 23 Ekim 2019. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ "Google'ın Kuantum Hesaplama Donanımı Başkanı İstifa Etti". Wired (İngilizce). ISSN 1059-102821 Nisan 2020.
- ^ "Eski-Google kuantum şefi Simmons'ın silikon startup'ına katıldı". InnovationAus (İngilizce). 29 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Hakkımızda". 30 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2025.
- ^ "Fritz London Anma Ödülü". phy.duke.edu. 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ "John Stewart Bell Ödülü". 14 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
