I. Gordianus

Tam adı
	Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus

I. Gordianus
I. Gordianus
	Sestertius üzerinde İmparator I. Gordianus
28. Roma imparatoru
Hüküm süresi	22 Mart - 12 Nisan 238 (II. Gordianus ile)
Önce gelen	Alexander Severus
Sonra gelen	Pupienus ve Balbinus
Doğum	159 civarı; Frigya
Ölüm	12 Nisan 238; Kartaca
Tam adı
Tam adı
	Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus
Hanedan	Gordiani Hanedanı

Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus (d. 159 – ö. 12 Nisan 238) ya da I. Gordianus, Roma imparatoru. 238 yılında Altı İmparator Yılı'nın 2. imparatoru.

Gençliği

Gordianus'un gençliği ya da aile geçmişi hakkında bilinen çok az şey olmakla birlikte, Gordianus adına istinaden aile adının Anadolu'nun Frigya bölgesi kökenli olduğu tahmin edilmektedir. Çok zengin ama mütevazı equestrian bir aileden geliyordu ve Roma Senatosu'na girene kadar hiyerarşide yükseldi. Gordianus'un, Marcus Antonius Gordianus (sonradan II. Gordianus) ve III. Gordianus'ün annesi olan Antonia Gordiana adlarında iki çocuğu vardır.

Gordianus'un politik yaşamı hayatında görece geç başladı ve belki de hayatının erken yıllarını "belagât" ve edebiyat çalışmalarıyla geçirdi. Bir komutan olarak Gordianus, Suriye'de konuşlu IV Scythica'na komuta etti. 216'da Roma Britanyası'nda vali ve İmparator Elagabalus'un saltanatında Suffect Konsül olarak görev yaptı. Roma Britanyası'ndaki yazıtlardan ismini taşıyanlar buradaki göreviyle alakalı birtakım İmparatorluk kaynaklı rahatsızlıktan dolayı kısmen silindi.

Aedile olarak düzenlediği muhteşem oyunlar ve gösteriler sayesinde hızla artan popülaritesiyle yükselirken, ihtiyatlı ve münzevi hayatı, onuruna Antoninias adlı epik bir şiir yazdığı Caracalla'yı kuşkulandırmadı. Gordianus, kişisel olarak entrikalardan hoşlanmadığını öne sürerek Severus hanedanının kaotik zamanlarında servetini ve politik nüfuzunu korumayı başardı.

Yükselişi

Alexander Severus'un yönetimi sırasında, Gordianus (70'li yaşlarının sonunda olan) Afrika yönetiminin onuru için birçok tehlikeye atıldı.Prokonsül olarak görevinin ortalarında, Maximinus Thrax İmparator Alexander Severus'u Germania Inferior eyaletinde öldürdü ve saltanatı ele geçirdi.

Maximinus sevilen bir İmparator değildi ve 238'de Afrika'daki isyanın bastırılması sırasındaki zalim yönetimi nedeniyle genel bir hoşnutsuzluk oluştu. Gordianus, gürültü patırdı arasında 22 Mart'ta İmparatorluğu ve Africanus cognomen'ini kabul etti. İlerlemiş yaşından dolayı oğlu Marcus Antonius Gordianus'un (II. Gordianus) kendisine ortak olmasında ısrar etti. Birkaç gün sonra Gordianus, Kartaca şehrine halkın ve yerel liderlerin etkileyici destekleri arasında girdi. Bu esnada Roma'da, praetorian prefect'i Maximinus öldürüldü ve isyan başarılı gibi oldu. Senato yeni imparatoru onayladı ve birçok eyalet memnuniyetle Gordianus tarafına geçti.

Muhalefet komşu eyalet Numidya'dan gelecekti. Numidya valisi ve Maximinus Thrax'ın sadık bir destekçisi olan Capelianus eski imparatorla ittifakını yeniledi ve bölgede konuşlu tek Lejyon Legio III Augusta ve kıdemli askerlerle birlikte onu Afrika'ya davet etti. II. Gordian, eğitimsiz milis ordusunun başı olarak 238'de Kartaca Muharebesi'ni kaybetti ve öldürüldü, I. Gordianus kemeriyle kendini asarak intihar etti. Gordianus'lar sadece 36 gün saltanat sürdü.

Gordianus'un Mirası

Gordianus sevimli karakteri ile yüksek ününü hak etmişti. Baba ve oğlun her ikisi de, yazılanlara göre edebiyata düşkündüler ve çok sayıda edebi çalışma yayınlamayı başaracak kadar yetenekliydiler. Ancak onlar muktedir devlet adamı ya da güçlü bir yönetici olmaktan ziyâde entelektüel zevk düşkünüydüler. Gordianus'a olan sevgileri nedeniyle Senato, Maximinus'a karşı isyanı devam ettirmek zorunda kaldı ve Pupienus ve Balbinus'u müşterek İmparatorlar olarak tayin ettiler. Yine de 238 yılı sonlarında tanınan imparator, torunu III. Gordianus olacaktı.

Gordian ve oğlu Senato tarafından tanrılaştırıldı.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Gordian'ların Hayatı (Historia Augusta LacusCurtius: Latince metin ve İngilizce çevirisi)

Wikimedia Commons'ta I. Gordianus ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Resmî unvanlar
Önce gelen: Alexander Severus	Roma imparatoru (II. Gordianus ile) 238	Sonra gelen: Pupienus ve Balbinus

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.