Hristoforos (I. Romanos'un oğlu)
Hristoforos Lekapenos ya da Lecapenus (Yunanca: Χριστόφορος Λακαπηνός) İmparator I. Romanos (920–944 arası hükümdar) ile Theodora'nın en büyük oğlu ve 921 yılından öldüğü 931 yılına kadar ortak imparator.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hristoforos, Romanos Lekapenos'ın en büyük oğlu, Helena'dan sonra ikinci büyük çocuğudur. Genç kardeşleri ise Romanos Argyros ile evlenen Agatha, 924 ile 945 yılları arasında ortak imparatorlar Stefanos ve Konstantinos, 933 ile 956 yılları arasında Konstantinopolis patriği Theofilaktos ile iki genç kızkardeştir.[1][2]
Hristoforos'un ilk yılları hakkında bir şey bilinmemektedir. 919-920 yıllarında yetişkin olduğu kesindir, 927 yılında evlenme çağında bir kızı vardır,[3] bu nedenle muhtemelen yaklaşık 890-895 arasında doğmuştur. Babasının iktidarı ele almasından hemen önce, Peloponnese'den bir Slav olan zengin Patrikios Niketas'ın kızı Sofya ile evlendi.[4] Romanos, kızı Helena Lekapene'yi genç imparator VII. Konstantinos ile 919 yılının baharında evlendirmeyi başarınca basileopatōr ("imparatorun babası") unvanı ile imparatorun muhafızı rolünü üstlendiğinde Hristoforos'da megas hetaireiarches ("saray muhafızlarının komutanı") oldu.[5][6] Kısa bir süre sonra Aralık 920'de Romanos'un kendisi tac giydi ve genç Konstantinos'un önüne geçti. Durumunu sağlamlaştırıp, kendi ailesini meşru Makedonyalılar Hanedanı'nın yerine geçirmek için, Romanos, Hristoforos'u da 20 Mayıs 921 tarihinde tac giydirdi.[3][6][7] Daha ileri giderek Hristoforos'un annesi Augusta Theodora Şubat 922'de ölünce karısı Sofya'yı, Helena Lekapene'nin yanında Augusta derecesine yükseltti.[8]
927 yılında, barış anlaşmasının bir parçası olarak, Hristoforos'un kızı Maria,İrene ("barış") ismini alarak, Bulgar imparatoru I. Petro (927–969 arası hükümdar) ile evlendi.[9] Romanos, bu olayı oğlunun, Konstantinos'un önüne geçmesi için kullanarak 924 yılında tac giyen Hristoforos'un kardeşleri Stefanos ve Konstantinos'un da katılımı geniş ortak imparatorlar arasında birinci yaptı.[3][6][10] 928 yılında kayınpederi patrikios Niketas, Hristoforos'u ayartarak babasını yerini alması için başarısız bir girişimde bulundurdu ve cezalandırıldı. Hristoforos'un karısının ve kayınpederinin bunu yapmalarındaki sebep, muhtemelen Hristoforos'un kötü sağlığı ve erken ölmesi ile durumlarını kaybetmekten korkmalarıydı.[6][11]
Hristoforos, Ağustos 931 tarihinde öldü, babası "Mısırlılar gibi" gözyaşı dökerek yası tuttu ve sonra artan bir şekilde dini arayışlara adadı. Hristoforos'un ölümünden kısa bir süre sonra Sofya, saraydan uzaklaştırıldı ve öleceği manastıra kapandı.[12][13]
Aile
[değiştir | kaynağı değiştir]Sofya ile evliliğinden, üç çocuğu oldu:[1][12]
- İrini (doğum adı Maria, ö. yaklaşık 965), Bulgar imparatoru I. Petr (h. 927-969) ile evlendi.[9][14]
- Romanos, Hristoforos öldüğünde çocuktu. Zonaras'a göre, büyükbabası tarafından babasının yerine kıdemli ortak imparator yapılmak istendi ama oda kısa süre sonra öldü.[12]
- Mihail, Hristoforos öldüğünde yeni doğmuştu, magistros ve rhaiktor gibi yüksek unvanlara ulaşmıştır fakat sonraki hayatı hakkında bilgi yoktur.[15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b ODB, s. 1204.
- ^ Cawley, ROMANOS LEKAPENOS 10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c Grierson & Bellinger 1973, s. 528.
- ^ Runciman 1988, s. 64.
- ^ Runciman 1988, s. 60.
- ^ a b c d ODB, s. 442.
- ^ Runciman 1988, ss. 65-66.
- ^ Runciman 1988, s. 67.
- ^ a b Charles William Previté-Orton (1975) Cambridge Medieval History, Shorter: Volume 1, The Later Roman Empire to the Twelfth Century. Volume 1 of The Shorter Cambridge Medieval History 2 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISBN 0521099765 p. 256
- ^ Runciman 1988, ss. 67-97.
- ^ Runciman 1988, ss. 71-72.
- ^ a b c Runciman 1988, s. 78.
- ^ Grierson & Bellinger 1973, s. 526.
- ^ Runciman 1988, ss. 78, 237.
- ^ Runciman 1988, ss. 78, 234.
- Genel
- Grierson, Philip; Bellinger, Alfred Raymond, (Ed.) (1973), Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, vol. 3: Leo III to Nicephorus III, 717–1081, Dumbarton Oaks, ISBN 978-0884020455
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Runciman, Steven (1988) [1929], The Emperor Romanus Lecapenus and His Reign: A Study of Tenth-Century Byzantium, Cambridge University Press, ISBN 978-0521357227