I. Romanos

I. Romanos
Ρωμανός Α'
I. Romanos; Ρωμανός Α'
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	920–944
Önce gelen	VI. Leon (886 – 912); VII. Konstantinos (913 – 920, Naiplik)
Sonra gelen	VII. Konstantinos
Doğum	870
Ölüm	948
Eş(ler)i	Theodora
Çocuk(lar)ı	Hristoforos; Stefanos; Konstantinos; Theofilaktos; Helena; Agatha
Hanedan	Makedon Hanedanı

Romanos Lekapenos (d. 870 - ö. 948, Prote), 920-944 arasında tahtı damadı VII. Konstantinos'la paylaşan ve gerçek iktidarı elinde tutan Bizans imparatoru.

Hükümdarlık öncesi yaşamı

Ermeni bir köylünün oğludur. Babası "Çekilmez Theophylaktos" Tephrike'de Arap ordularıyla 872 yılında yapılan savaşta I. Basileios'un kurtulmasını sağlamış ve bu başarısı nedeniyle saray muhafızı olmuştur. Önemli bir eğitim almayan Romanos gençliğinde donanmaya katıldı. Otuzlu yaşlarında Sisam themasının strategosu oldu. 912 yılında donanma komutanlığına getirildi.

Tuna'daki Bizans donanmasının komutanı olan Romanos, ordunun Akheloos'ta yenilgiye uğradığını öğrenince 917 yılında Konstantinopolis'e (İstanbul) gitti. 25 Mart 919'da donanmasıyla İstanbul'a gelen ve burada konumuna güçlendirmeye başlayan Romanos, Magister officiorum ve Hetaireia unvanlarını aldı. Kızı Helena'nın Nisan 919'da imparator VII. Konstantinos ile evlenmesiyle basileopatōr ("imparatorun babası"), 24 Eylül'de sezar unvanlarını alan Romanos son olarak 17 Aralık 919'da da tahtı damadıyla paylaşmak üzere kıdemli imparator olarak taç giydi.

İmparatorluk yılları

921 yılında oğlu Hristoforos'i, 924 yılında da diğer oğulları Stefanos ve Konstantinos'u ortak imparator ilan etti.

Hükümdarlığının ilk yıllarında Bulgarlar'ın Trakya'ya gelen ve sonrasında Edirne ve Boğazın Avrupa yakasına kadar ilerleyen Bulgar kralı I. Simeon ile 9 Eylül 924'te antlaşmaya vardı. Bu antlaşma ile Bulgarlara büyük meblağlarda haraç verilirken, Bulgarlarda Bizans topraklarından çekildiği gibi Karadeniz kıyısında ele geçirdikleri kaleleri geri vermiştir. Böylece imparatorluğun batı sınırları uzun süreli güvence altına alınmıştır.

Hükümdarlığının ilk yıllarında Bulgar saldırıları ile mücadele ederken, Puglia ve sonrasında 924 yılında da Haldia themasında yaşanan ayaklanmaları bastırdı. Konumunu daha da güçlendirmek için kendisine karşı gördüğü saraydaki bürokratları ve memurları sürgüne gönderdi. Çıkardığı kanunlarla küçük toprak sahibi köylüleri, zengin feodal aristokratlara karşı koruma politikası yürüttü.

Bulgarlarla yaptığı barış sayesinde imparator, doğu topraklarına sefer hazırlığına başladı. Bulgarlarla mücadele esnasında 924 yılında Araplar ile iki yıllık bir antlaşma yapmıştı. Ancak batı sınırlarında güvenliğin sağlanması nedeniyle doğu topraklarında düzeni sağlamak amacıyla 926 yılında en güvendiği komutanlarından İoannis Kurkuas'ı görevlendirdi. Yaklaşık altı yıl süren bu seferde Malazgirt ve Vaspurakan bölgeleri ele geçirilerek Ermenistan'daki imparatorluk hakimiyeti sağlamlaştırılmıştır. 19 Mayıs 934'te Arap Emirliği olan Malatya ele geçirilmiştir. Ancak bu ilerleyiş Musul Hamdanileri tarafından duraklatıldı.

941 yılında Konstantinopolis'e saldıran Rusların, donanması ile Bitinya'nın Karadeniz topraklarında saldırıya geçen kara ordusu da ağır bir yenilgiye uğratıldı. Yaklaşık üç yıl sonra Büyük Prens İgor önderliğindeki yeniden İstanbul'a doğru harekete geçen ve Tuna Nehri dolaylarına kadar gelen Ruslarla bir barış antlaşması yapmayı başardı.

941 yılında Ruslar'ın bozguna uğratılmasıyla İoannis Kurkuas komutasındaki Bizans ordusu yeniden doğuya sefer düzenlemiştir. Bizans ordusu 942 yılı başlarında Halep'e kadar ilerledikten sonra imparatorluk topraklarına geri dönmüştür. Aynı yılın sonbaharından önce yeniden düzenlenen seferde Mezopotamya topraklarına akınlar yapıldığı gibi birkaç şehirde ele geçirilmiş ancak 943 yılında Kurkuas'ın görevinden alınmasıyla ilerleyiş son bulmuştur.

Öz oğulları Stefanos ve Konstantinos 944'te onu tahttan indirerek Prote'de bir manastıra çekilmeye zorladılar. Burada ibadetle geçirdiği yıllardan sonra 15 Haziran 948 yılında ölen Romanos, Myrelaion Manastırı'na defnedildi.

Ailesi

922 yılında ölen Theodora'da ile olan evliliğinden 6 çocuğu olmuştur.

Hristoforos Lekapenos, 921 ile 931 yılları arasında ortak imparator. Augusta Sofya ile evlenmiştir. Bu evlilikten Bulgaristan İmparatoru I. Petr (h. 927-969) ile evlenen Maria (İrini ismini almıştır) ve Mihail Lekapenos doğmuştur. Mihail, büyükbabası tarafından ortak imparator yapılmıştır.
Stefanos Lekapenos, (ö. 967) 924 ile 945 yılları arasında ortak imparator.
Konstantinos Lekapenos, (ö. 946) 924 ile 945 yılları arasında ortak imparator.
Theofilaktos Lekapenos, 933 ile 956 yılları arasında Konstantinopolis Patriği.
Helena Lekapene, İmparator VII. Konstantinos ile evlendi.
Agatha Lekapene, Romanos Argyros ile evlendi; torunları imparator III. Romanos'tur.

Romanos'un bir de gayrı meşru çocuğu Eunuch ("hadım") Basileios Lekapenos vardır. Özellikle 976 ile 985 yılları arasında sarayda etkili olmuştur.

Konuyla ilgili yayınlar

Norwich, John Julius (2013). Bizans II: Yükseliş Dönemi (MS 803-1081). İstanbul: Kabalcı. s. 121-136. ISBN 978-605-5093-02-0.

Resmî unvanlar
Önce gelen: VII. Konstantinos	Bizans İmparatoru 920–944 (920-944 arasında VII. Konstantinos ile)	Sonra gelen: VII. Konstantinos

Wikimedia Commons'ta I. Romanos ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.