III. Valentinianus

Tam adı
	Flavius Placidius Valentinianus

III. Valentinianus
III. Valentinianus
	III. Valentinianus büstü, Louvre Müzesi
Batı Roma imparatoru
Hüküm süresi	423-424 (Batıda sezar olarak); ; 425-16 Mart 455 (Batının imparatoru)
Önce gelen	Honorius
Sonra gelen	Petronius Maximus
Doğum	2 Temmuz 419; Ravenna
Ölüm	16 Mart 455 (35 yaşında); Roma
Eş(ler)i	Licinia Eudoxia
Çocuk(lar)ı	Placidia; Eudocia
Tam adı
Tam adı
	Flavius Placidius Valentinianus
Hanedan	Theodosius Hanedanı (Anne tarafından dedesi I. Theodosius aracılığıyla); Valentinianus Hanedanı (Anneannesi Galla aracılığıyla)
Babası	III. Constantius
Annesi	Galla Placidia

Flavius Placidius Valentinianus veya kısaca III. Valentinianus (2 Temmuz 419 - 16 Mart 455), 425-455 yılları arasında Batı Roma imparatoru idi. Batı Roma'nın son imparatorlarındandır.

Yaşamı

Batının başkenti Ravenna'da doğan Valentinianus, İmparator III. Constantius ile eşi I. Theodosius'un kızı ve I. Valentinianus'un torunu Galla Placidia'nın tek oğluydu. 421'de babasının ölümünden sonra ağabeyi Honorius'dan ayrılan annesi ve kız kardeşi Justa Grata Honoria ile birlikte II. Theodosius'un sarayında yaşamak üzere Konstantinopolis'e gitti.

423'te Honorius öldü ve yerine Joannes Roma'da iktidara geldi. Bu tehdide karşı koymak için Theodosius 23 Ekim 424'te Valentinianus'u batının Sezar'ı yaptı ve kendi kızı Licinia Eudoxia ile sözlendirdi (437'de evlendiler). 425'te Joannes yenilgiye uğratıldıktan sonra Valentinianus 23 Ekim'de altı yaşında Roma'da batının imparatoru yapıldı.

Yaşının küçük olması nedeniyle yeni Augustus önce annesinin, ardından da 433'ten sonra magister militum Flavius Aëtius etkisinde bir yönetim gösterdi. Valentinianus'un hükümdarlığına batı imparatorluğunun parçalanması damga vurmuştur. 439'da Afrika eyaleti Vandallar tarafından işgal edilmiş, 446'da Büyük Britanya'dan son kez çekilinmiş, barbarların yerleştiği İspanya ve Galya'nın büyük bölümü yitirilmiş ve Genserik'in filoları Sicilya ve Akdeniz'in batısındaki kıyıları yağmalamıştır.

Tüm felaketlerin arasında teselli olarak Aetius'un 451'de Katalunum'da Attila'ya karşı kazandığı büyük zafer ve güney Galya'da (426, 429, 436) Vizigotlara ve Ren ve Tuna'daki çeşitli istilacılara (428-431) karşı yürüttüğü başarılı harekâtlar vardı.

Roma'nın gücü azaldıkça vergilerin yükü giderek daha fazla tahammül edilemez bir boyuta geldi ve bunun neticesinde elde kalmış olan bölgelerin sadakati ciddi biçimde azaldı. Ravenna Valentinianus'un olağan ikâmetgahıydı ancak Attila'nın yaklaşması üzerine Roma'ya kaçmıştı. Attila İtalya'nın kuzeyini yakıp yıktıktan sonra 453'te öldü.

454'te oğlu imparatorun kızıyla evli olan Aetius, Valentinianus tarafından haince öldürüldü. Ancak ertesi yıl 16 Mart günü imparatorun kendisi de Aetius'un yandaşı iki barbar tarafından öldürüldü. Suikastçılar ertesi gün yüklü miktarda bağış yaparak Batı Roma ordusundan geriye kalanlara kendini imparator seçtiren zengin bir senatör olan Petronius Maximus tarafından görevlendirilmiş olabilirler. Ancak Maximus tükenmiş imparatorluğun başına geçip dengeye oturtmak konusunda sandığı kadar hazırlıklı değildi. On bir hafta süren bir hükümdarlıktan sonra Maximus Romalı bir çete tarafından öldürüldü. Genserik ve beraberindeki Vandallar birkaç gün sonra Roma'yı ele geçirdiler ve iki hafta boyunca yağmaladılar.

Valentinianus kriz döneminde imparatorluğu yönetecek yetenekten mahrum değildi. Kinciliği ve başına buyrukluğuyla tehlikeleri daha da beter hale getirmiştir.

Edebiyatta

III. Valentinianus'un hayatı, John Fletcher tarafında 1647'de basılan Valentinian adlı eserinde oyun haline getirilmiştir.

Kaynakça

Birincil kaynaklar

Prosper Chronicles
Jordanes, Gothic History
Sidonius Apollinaris

İkincil kaynaklar

Mathisen, Ralph, "Valentinian III", De Imperatoribus Romanis.
Oost, Galla Placidia Augusta, University Press, Chicago, 1968.
Jones, A.H.M., The Later Roman Empire A.D. 284-602, Volume One. Johns Hopkins Unbiversity Press, Baltimore, 1986.

Resmî unvanlar
Önce gelen: Honorius	Batı Roma imparatoru 425–455	Sonra gelen: Petronius Maximus

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.