IV. Andronikos
| IV. Andronikos Paleologos Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος | |
|---|---|
 | |
| Bizans imparatoru | |
| Hüküm süresi | 1376 – 1379 |
| Taç giymesi | 1376 |
| Önce gelen | V. İoannis |
| Sonra gelen | V. İoannis |
| Doğum | 2 Nisan 1348 Konstantinopolis |
| Ölüm | 28 Haziran 1385 (37 yaşında) Konstantinopolis |
| Eş(ler)i | Bulgar Keratsa |
| Çocuk(lar)ı | VII. İoannis |
| Hanedan | Paleologos Hanedanı |
| Babası | V. İoannis |
| Annesi | Eleni Kantakuzini |
IV. Andronikos Paleologos (Yunanca: Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος, Andronikos IV Paleologos). 2 Nisan 1348 – 28 Haziran 1385), 1376 ile 1379 yılları arasında Bizans imparatoru.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]IV. Andronikos, Bizans imparatoru olup V. İoannis ve Eleni Kantakuzini'nin oğludur. Büyükbabası, Bizans imparatoru VI. İoannis ve anneannesi İrini Asanina'dır
IV. Andronikos, 1350li yılların başında babası V. İoannis tarafından ortak imparator seçildi ve bu unvanla babasının sadık bir varisi olarak hareket etti. 1366'de babası kıdemli imparator V. İoannis Avrupa'da müttefik aramak üzere oğulları Manuil ve Mihail ile Macaristan'a gidip oradan dönerken Bulgarlara esir düşmesi ve Amadeus Savoyalı tarafından kurtarılması maceralarını geçirirken, IV. Andronikos, Konstantinopolis'te taht naipliği yaptı. Yine 1369'da babası V. İoannis, İtalya'ya gittiğinde IV. Andronikos'u Konstantinopolis'te taht naibi olarak olarak bırakmıştı.
Bu seyahatinin son kısmında Mayıs 1370de Venedik'e geçen V. İoannis burada Venedikliler'den para ve askeri yardımı ve daha önce Venedik'e rehine bırakılmış olan Bizans Krallık tacını ve mücevheratını geri almak istedi. Bunlar karşılığında onlara Çanakkale Boğazı ağzında bulunan Bozcaada (Tenedos)'yi bırakabileceğini önerdi. Venedik Dükü bunu kabul edeceğini bildirdi. Fakat bu kadar değerli bir stratejik adanın Venedik eline düşmesi Cenevizlilerin Ege ve Marmara'daki ticaret ve imtiyazlarına aksi tesir yapacağını bilerek Cenevizliler Konstantinopolis'te taht naibi olan IV. Andronikos'u inandırdılar. Cenevizlilere dayanarak IV. Andronikos hiçbir halükarda Bozcaada'yı (Tenedos) Venediklilere vermeyeceğini açıkladı. Böylece yeterli fon bulamayıp Venediklilerin borç geri ödeme isteklerini karşılayamayan V. İoannis'in şehirden ayrılması yasak edildi. V. İoannis böylece Venedik'te sanki tutuklu olarak kaldı. Bu sefer, V. İoannis, taht naibi olan oğlu IV. Andronikos'a bütün Ortodoks kilisesi arazilerini ve diğer servetlerin satarak Venedik'e olan borcu ödeyebilecek bir meblağı bulup göndermesini istedi. Ama IV. Andronikos bu öneriyi gayet gayri dinsel bulup uygulamadı.
V. İoannis ancak ikinci oğlu Manuil'in gayretleri ile Balkanlardan topladığı altın ve kıymetli değerleri kışın Balkanları geçip Adriyatik'te Venediklilere teslim etmesi sonucunda Venedik'ten ayrılıp Konstantinopolis'e geri dönebildi.
1373'te Andronikos müttefiki olan Osmanlı şehzadesi Savcı Bey ile birlikte babaları V. İoannis ve I. Murad aleyhine bir birleşik isyan çıkardılar. Her iki isyan da başarısız kaldı. I. Murad, oğlunun gözlerine kızgın mil çektirerek kör ettirdi ve V. İoannis'den de kendi oğluna aynı cezayı uygulamasını istedi. Fakat, daha insaflı olan V. İoannis, oğlu Andronikos'un sadece tek gözünü kör ettirdi.
Temmuz 1376da Ceneviz Cumhuriyeti yardımı ile Andronikos hapishaneden kaçmayı başardı. Hemen I. Murad'a sığındı ve onun yardıma karşılık Gelibolu'yu Osmanlılara geri vermeyi kabul eden bir anlaşma imzaladı. Gelibolu Osmanlıların eline geçen ve Avrupa'da ilk Osmanlı yerleşkesi idi; ama Cenevizli Savoya Dükü VI. Amedeus on yıl önce tekrar eline geçirmiş ve Bizans'a vermişti. Andronikos, I. Murad'ın sağladığı süvari ve piyade birlikleri ile Konstantinopolis'i kontrolü altına almayı başardı. Burada bulunan imparator V. Ioannis ile oğlu Manuel yakalandı ve hapse atıldılar. Böylece IV. Andrinakos tek imparator oldu. Fakat IV. Andronikos tahtta fazla kalamadı.
Bu sefer Venedik Cumhuriyeti, IV. Andronikos'un tek imparator olmasına karşı geldi. Özellikle dış işlerinde Andronikos'un Ceneviz Cumhuriyeti'ni kayırdığı açıkça görünmekteydi. Bu politikanın en göze batanı 1377'de Bozcaada'nın Cenevizlilere vermesi oldu. Adanın Bizans valisi bunu kabul etmedi ve isyan ederek adanın egemenliğini Venediklilere teslim etti. 1377de IV. Andronikos genç yaşta olan oğlu VII. İoannis'i ortak imparator yaptı ve tac giydirtti.
1379'da İoannis ve Manuil Sultan Murad'a kaçıp sığınmışlardı. I. Murad ve Venedik Cumhuriyeti birlikte hareket ederek o yılın sonunda Andronikos'u Bizans tahtından atmayı başardılar. Venedikliler, V. İoannis'i kıdemli imparator ve II. Manuil'i de ortak imparator olarak tahta geçirdiler. Andronikos, Cenveizlilere ait olan Galata'ya kaçmayı başardı ve orada 1381'e kadar yaşadı. 1381'de daha önce V. İoannis'e ihanet etmesi affedildi ve tekrar ortak imparator olarak atandı.
IV. Andronikos'a bu unvanı ile birlikte şahsi idare bölgesi olarak Silivri (Selimbria) tahsis edildi. Fakat IV. Andronikos 1385'te babasından önce öldü ve böylece sonradan hiç kıdemli imparator olarak saltanat yapamadı.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]IV. Andronikos Paleologos'un karısı Bulgar Keratsa olup Bulgar Çarı İvan Aleksandr ile ikinci karısı Sarah-Theodora'nin kızıydı. IV. Andranikos'us birkaç çocuğu olduğu bilinmektedir. Bunlardan ismi bilinen şudur:
- VII. İoannis: 1376 - 1408 arası Ortak imparator ve 1390'de İmparator olmuştur.
Dış kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 978-975-08-1507-2.
- Norwich, John Julius (1991). Byzantium: The Apogee (İngilizce). Londra: Penguin. s. 335-341. ISBN 0-14-011448-3.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: V. İoannis |
 Bizans imparatoru 1376 – 1379 |
Sonra gelen: V. İoannis |
