Hasan Tuluk
Hasan Tuluk | |
|---|---|
| Doğum | 16 Mayıs 1943 Çorum |
| Meslek | Metal el işçsi |
| Ödüller | 2021 Yaşayan İnsan Hazinesi 1996 Lyon Altın Eller Birincilik Ödülü |
Hasan Tuluk (d. 16 Mayıs 1943[1], Çorum), Türk metal sanatçısı ve öğretmeni.
Hiçbir teknolojik alet kullanmadan demir, pirinç ve bakır gibi metallerden ürettiği özgün maketler ile çeşitli ödüllere değer görülmüştür. Yapıtlarında Anadolu kültürünü ve bu kültürün unutulmuş ya da unutulmaya yüz tutmuş motiflerini özgün biçimde kullanır. 2021'de metal el işçiliği geleneği alanında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri'nde girmiştir. Meslek yaşamının yanı sıra Çorum'da kent kültürünün yaşatılması için yürüttüğü gönüllü çalışmalar ile tanınır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1943'te Çorum'da doğdu. Küçük yaşlardan itibaren Çorum Bakırcılar sitesinde çıraklık yaptı. İlk eserleri duvar süsleri idi.[2] Bakırcılık sanatına çocukluktan başlayan yatkınlığını ileriki yıllarda sanatına yansıttı.[3] İlk ve orta öğrenimini Çorum'da tamamladıktan sonra 1963'te Ankara Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu'nun Metal İşleri Bölümünden mezun oldu. 1979 yılında Çorum Endüstri Meslek Lisesi'nde öğretmenlik yapmaya başladı. Gazi Üniversitesi Çorum Meslek Yüksekokulu'nun Makine ve Seramik Bölümü'nde 16 yıl ders verdi.
Metal işleri öğretmenliğini sürdürürken amatör olarak sanatla uğraştı. Kara kalem ve yağlı boya resim çalışmaları yapan Demir, zamanla çalışmalarını metale yansıttı. Pirinç ve bakır gibi metalleri evinde rölyef ve yüzey dövme yöntemiyle işleyerek hiçbir teknolojik alet kullanmadan özgün maketler üretti. Yapıtlarında Anadolu yaşamından yer sofraları, güz kaldırılışı, düğünler gibi sahneleri işledi. Anadolu kültürünün unutulmuş ya da unutulmaya yüz tutmuş motiflerini özgün biçimde kullandı.[4] Eserlerinde Hitit Güneşi’nden, kağnı, at arabası, döven gibi etnografik unsurlara Mimar Sinan, Atatürk gibi tarihsel kişiliklere kadar çok çeşitli konulara yer verdi. Selimiye Camisi'nin pirinçten yapılmış 40 kilogram ağırlığındaki maketi, 2008'de maket, rölyef ve heykel tekniklerini bir arada kullanarak yaptığı Çeşme adlı eseri, 2012'de Çorum Valiliği için ürettiği bakır levhadan Hitit Güneşi en önemli eserlerindendir.[3][5]
Sanatçı, metal eserleriyle ulusal ve uluslararası ödüllere değer görüldü.[6] 1973'ten itibaren Çorum Valiliği, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı gibi kuruluşlardan çeşitli ödüller aldı. 1983'te misafir sanatçı olarak Mimar Sinan Üniversitesi'nde çalışmaları izledi. 1991'de Paris'te düzenlenen uluslararası Altın Eller (Les Mains d'or) sergisine davet edildi. 1996'da Lyon'da düzenlenen "Altın Eller" yarışmasında iki dalda birincilik ödülüne değer görüldü. Cumhuriyetin 75. yılı nedeniyle Köln'de 1998'de düzenlenen Türk Haftası'na Köln Başkonsolosluğu'nun davetlisi olarak katıldı.[7] Aynı yıl emekli oldu. Çorum Müzesi'nin Etnografya Salonundaki, "Bakırcı" ve "Kahvehane" seksiyonlarını düzenledi.
Turluk, son yurt dışı sergilerini, 2013'te Dublin’de, 2014'te Brüksel’de Türk Sanatı ve Kültür Haftası etkinlikleri çerçevesinde gerçekleştirdi.[3]
"Meslek Resim" (1994) adlı bir ders kitabı ve metalin sanatsal yaratıda kullanımını ayrıntılı olarak ele aldığı, Türk Süsleme Sanatları İçinde Metal Sanatı (2008) adlı bir kitabı vardır.[4] Yaşam hikâyesini, 2014'te baskıya hazır hale getirdiği "Taşrada sanatçı olmak" adlı kitapta anlattı.[8]
| “ |
Yıllarca çalıştım didindim durdum, |
” |
Sanatçı, meslek yaşamının yanı sıra Çorum'da kent kültürünün yaşatılması için yürüttüğü gönüllü çalışmalar ile tanınmıştır. 2008'de gerçekleştirdiği Kentler Çocuklarındır projesi, "Çiğdem Gezmesi" geleneğinin yaşatılması için 2012'den itibaren şehirdeki okullarda öncülük ettiği etkinlikler, şehrin geleneksel sokak ve evlerinin fotoğraflarını çekerek belgelemesi onun bu alandaki çalışmalarından bazılarıdır.[3]
Tuluk, 2021 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü.[6] 11 Ocak 2022'dde Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen törenle ödülünü aldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Hasan Tuluk". biyografya.com. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ "Metruk Binanın Zemin Katından Çıkan "Altın Eller"". Haberler. 13 Aralık 2011. 20 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ a b c d e Tuluk, Ömer İskender (Şubat 2018). "Anadolu'nun Kültürel Peyzajını Metale İşleyen Sanatçı: Hasan Tuluk". PLANT Peyzaj ve Süs Bitkiciliği Dergisi (26): 70-79.
- ^ a b Aydınkal, Mehmet (30 Aralık 2008). "Türk Süsleme Sanatları İçinde Metal Sanatı". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 7 (14): 184-187. ISSN 2651-3978.
- ^ "CAMİ MAKETİNİ 6 YILDA TAMAMLADI". corumtime.com. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ a b "Hasan Tuluk". Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 10 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ "T.C. Hitit Üniversitesi Resim Bölümü". gstmf.hitit.edu.tr. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ "Taşrada sanatçı olmak". ÇEKÜL. 2 Haziran 2025. 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
