Asime Koşal
Asime Koşal | |
|---|---|
| Doğum | 1970 Kağızman, Kars |
| Meslek | Tığ ve şiş örücüsü |
| Ödüller | 2024 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü |
Asime Asya Koşal (d. 1970, Kağızman, Kars), tığ ve şiş örücülüğü ustası.
1999 Gölcük depreminde yaşadığı kayıpların ardından engelli bireyler için geliştirdiği tığı kullanarak tek kolu ile örgü ürünler üretemiş; tek elle örmeyi sosyal medyada paylaştığı videolar yoluyla başkalarına öğretmiştir. Koşal, 2024'te geleneksel tığ ve şiş örücülüğü alanında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görülmüştür.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1970'te Kars'ın Kağızman ilçesinde doğdu.[1] 1978 yılından itibaren babasının işi nedeniyle taşındıkları Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde yaşamaya başladı. Örgü örmeyi çocukluğunda annesi Cevahir Aras’tan öğrendi.[1]
1999 Gölcük depreminde oturduğu binanın yıkılınca kızı, oğlu ve eşini kaybetti.[2] Kendisi de enkaz altında 3 gün kaldı, sağ kolunu ve bacağını kaybetti. Çok sayıda ameliyat geçiren Koşal, tedavinin ardından yeniden Gölcük'e döndü. Depremden altı yıl sonra örgü sanatına tutunarak yaşama bağlandı.[3] Tek elle önce şiş, sonra tığ ile örgü örmeyi başardı. Kendi geliştirdiği özel tığı ile kıyafet ve çanta gibi ürünler üretti.[4]
2011'de Yavuz Koşal ile evlenip İzmir'e yerleşti.[5] Kesilen uzuvları nedeniyle oluşan ağrılarını örgü ile unutan Koşal, yaptığı işler beğenilince bunu bir işe ve markaya çevirdi. Örgü sanatını kendi örgü atölyesinde tek kolu ile sürdürdü.[6] 2018'den itibaren örgü işlerini sosyal medya üzerinden paylaştı. Tek elle örgü örmeyi başkalarına da öğretmek üzere örgü tekniklerini videolarla anlatarak geniş kitlelerce tanındı.[1][7] Sosyal medyada yürüttüğü yardım kampanyaları ile ihtiyaç sahiplerine örgü işler ulaştıdı.[5] Eşinin emekliliğinden sonra yeniden Gölcük'e taşındı.
2024 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü.[8] 27 Kasım 2024'te Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen törenle ödülünü aldı.
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Asime Koşal". Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ "45 saniyenin ondan götürdükleri çok ağır oldu... Koskoca bir hayat, bir aile yok oldu". Sabah. 16 Ağustos 2022. 17 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ Ceren Atmaca, Halil Karaha (12 Haziran 2019). "Tek eliyle hayatı örüyor". Haberler. 7 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ "Engelleri Aşan Azim: Asime Asya Koşal'ın Başarı Hikayesi". Habererk.com. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ a b Tezcan Ekizler (20 Şubat 2020). "Depremzede Asya Koşal tek kolu ve ayağıyla ördüğü atkı ve bereleri Elazığ'a gönderdi". Anadolu Ajansı. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ "Asya Koşal". Girişimci Kadınlar Grubu. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ Ece Çelik (4 Aralık 2023). "Tek eliyle hayatını ördü". Hürriyet. 19 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ "Yaşayan İnsan Hazineleri Ödülleri sahiplerini buldu". TRT Haber. 27 Kasım 2024. 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hayata Tutunmak 18. Bölüm: Asime Koşal, TRT Haber
