Remzi Bekar
Remzi Bekar (d. 1937, Nurluca, Hemşin, Rize), Türk tulum sanatçısı.[1] ,
Doğ Karadeniz bölgesinde düğünler, yayla göçleri, uğurlamalar, karşılamalar, bayramlarda; köy meydanı, yayla meydanı köy kahvesi, köy konağı gibi mekânlarda icra edilen bir çalgı olan tulumun televizyonda icra edilmesine, plak ve kaset için tulum albümleri çıkarılmasına öncülük etmiş ve bu çalgıyı Türkiye genelinde popülerleştirmiştir. 2024'te tulum icracılığı alanında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri'nde girmiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1937'de Rize'nin Hemşin ilçesinin Sanova köyünde (bugünkü adı Nurluca) doğdu.[2][3] Altı kardeşin en küçüğü idi.[4] İlköğrenimini Hemşin ilçesinde yaptı. Maddi imkansızlıklar nedeniyle ilkokuldan sonra öğrenimine devam edemedi.[5] 11 yaşında iken ağabeyinin desteğiyle tulum çalmaya başladı.[6] Köy düğünlerinde tulum çalan Remzi Bekar, okulu bitirdiği sırada Hemşin’de, müzikolog Laurence Picken önünde tulum çaldı.[4]
Babasının ölümü üzerine Hemşin'den ayrıldı.[4] 1954'te Erzurum'a gidip Hemşinli bir pastanecinin yanında garsonluk mesleğini öğrendi. Sahneye ilk defa Erzurum'da bir folklor gösterisi sırasında çıktı.[7] 1955'te İstanbul'a taşındı. Divan Oteli'nde garson olarak çalışı şefliğe kadar yükseldi.[2]
Ankara Orduevi'nde garson olarak askerliğini yaparken radyoda horon çalındığını duydu ve kendisi de tulumunu radyoda icra etmek istedi. Radyo sanatçıları ile tanıştı ve 1964'te TRT Ankara Radyosu'nda tulum çalmaya başladı. Askerlik hizmetini yaptıktan sonra İstanbul'a döndü. Divan Otel'de garsonluğu sürdürürken tulum icrasına TRT İstanbul radyosunda devam etti. Ocak 1967'de bir plak çıkararak Türkiye'de tulum plağı yapan ilk kişi oldu.[8] Müzik firmasının talebi üzerine plaklar çıkarmaya devam etti. 1968'de evlenip iki çocuk sahibi oldu.
Türkiye'de televizyon yayınları başladıktan sonra 13 Aralık 1974'te bir televizyon programında tulumu ile “Çinçiva Rize Horonu”nu icra etti. Böylece televizyonda tulum çalan ilk kişi oldu ve tulumun Türkiye'nin farklı yörelerinde de tanınması ve dinlenmesinde etkili oldu.[8]
Kendisi ile yeniden irtibata geçen Laurence Picken ile yazışarak kendisi ile tulumla ilgili bilgiler paylaştı.[9] Picken'in Folk Instrumens of Turkey adlı kitabında kendisine genişçe yer verildi. Yeni bilgiler derlemek için 1974'ten sonra tulum ve Hemşinlilerin tarihi üzerine araştırmalar yapmaya başladı.
Bekar, kaset teknolojisinin gelişmesinden sonra 1986'da ilk tulum albümünü çıkardı. "Karadenizimiz" adlı albümde 18 tulum ezgisi yer almakta idi.[8] Sanatçı, toplam 6 plak ve 8 tulum kasedi çıkardı.[10] Mustafa Topaloğlu’nun 1987 yıllarında çıkardığı Emine ve Makbule isimli albümlerde Maçka Yolları, Nani, Oflu parçalarında sanatçıya orkestra ile birlikte tulum çalarak eşlik etti.[8]
Tulum ve Hemşin hakkında araştırmalarını kitaplaştıran Remzi Bekar, 2012'de Hemşin Folkloru isimli kitabı yayımlandı.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Arıcı, Muzaffer (1993). Her yönüyle Rize. M. Arıcı. s. 136. ISBN 9789759531508. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
- ^ a b c "Tulum'u Konuşturan Adam Remzi Bekar". rizedeyiz.com. 4 Ocak 2015. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
- ^ Karslıoğlu, Yusuf (2009). Doğu Karadeniz tarihi: otokton halkları ve etnik yapısı. Universal Yayınları. s. 218. ISBN 9750116518. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
- ^ a b c Koyuncu, Recep. "Remzi BEKAR". Rizeli Ünlüler. 14 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2025.
- ^ Abdullah Akat (1 Eylül 2012). "Hemşin Ve Hemşinlilerde Dayanışma Faaliyetleri" (PDF). karamdergisi.com. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
- ^ "REMZİ BEKAR". yakegm.ktb.gov.tr. 6 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2025.
- ^ Saatçi, Yonca (2008). "Hemşin horonlarında atma türküler". İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b c d Cem Yazıcı (19 Temmuz 2019). "Tulum Çalgısının Popülerleşmesi Sürecindeyeki İcra Teknikleri Ve Ortamlarının Oluşması". acikerisim.uludag.edu.tr. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Kar, Fatih Sultan (16 Aralık 2023). "BİR KÜLTÜR ABİDESİ TULUMU KONUŞTURAN ADAM: REMZİ BEKAR". Rize Takip Resmi Web Sayfası. 14 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2025.
- ^ Abdullah Akat (1 Eylül 2012). "Hemşin Ve Hemşinlilerde Dayanışma Faaliyetleri" (PDF). karamdergisi.com. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Usta Sanatçı Remzi Bekar'ın Tulum İle Tanışma Hikayesi , Millet Kıraathanesi Vav TV
