Dertli Divani
| Dertli Divani | |
|---|---|
| Doğum | Veli Aykut 15 Ocak 1962 (63 yaşında) Kısas, Şanlıurfa |
| Tarzlar | Türk halk müziği |
| Çalgılar | Bağlama |
| Etkin yıllar | 1989- günümüze |
Dertli Divani (d. 15 Ocak 1962,[1] Kısas, Şanlıurfa), Türk Alevi halk ozanı.
21. yüzyıl aşıklık geleneğinin temsilcisi bir ozandır. Şiirlerinin ana motiflerini ayetler, hadisler, Alevilik ve Bektaşilik inancına ait terminoloji oluşturur. 2010 yılında UNESCO'nun ilgili programı kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Yaşayan İnsan Hazinesi" olarak ilan edilmiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaşar gider deli gönül
Yüce karlı dağ belinden
Aşar gider deli gönül1962 yılında Urfa'nın Haliliye ilçesine bağlı Kısas köyünde doğdu. Asıl adı Veli Aykut'tur. Babası, Hamdullah Aykut, Aşık Büryani mahlasını kullanan bir halk şairidir.[2][3] Dertli Divani'nin çocukluğu bir Alevi-Bektaşi, Türkmen köyü olan Kısas'ta geçti. Bütün bireylerin saz çalıp söylediği bir aile ortamında büyüdü. 12 yaşlarında babasının curasını çalarak saz çalmaya başladı.[3] Saz çalmayı büyüklerini izleyerek geliştirdi, İlk deyişlerini 14-15 yaşlarında yazdı. İlk ve ortaokulu köyünde, liseyi Şanlıurfa Ticaret Lisesi'nde okuduktan sonra Açıköğretim Fakültesi İşletme Bölümü'nü tamamladı.[1]
Askerlik hizmetini yaptıktan sonra Babası Aşık Büryani ile birlikte cemlere katıldı, babasının ölümünden sonra dedelik görevini üstlendi.[3] 1978 yılının Şubat ayında Emrullah Efendi kendisine "Dertli" mahlasını verdi. Birkaç ay sonra evlerini ziyaret eden Bektaş Efendi ise "Divani" mahlasını verdi. Böylece mahlası, "Dertli Divani" oldu. emlerde on iki hizmetten biri olan “zakirlik” hizmetini yürüttü. Türküleri birçok sanatçı tarafından söylenen Dertli Divani, Türkiye ve Türkiye dışında birçok konser ve toplantıya katıldı. Solo ve grup olarak albümler çıkardı.
Yaşamını Ankara'da sürdüren Dertli Divani, Alevi-Bektaşi müziği ile ilgili yaptığı üretimler ve derleme çalışmalarıyla tanındı. Profesyonel müzik yaşamına 1989 yılında yayınladığı ‘Divane Gönül’ albümü ile başladı. [4]Âşıklık ve zakirlik alanında yaptığı hizmetlerinden dolayı 2010 yılında Birleşmiş Milletler’in kültür kuruluşu olan UNESCO'nun "Yaşayan İnsan Hazineleri" programı kapsamında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinelerinden biri olarak ilan edildi.[5]
2019'da sanatta otuzuncu yılı için aralarında Sabahat Akkiraz, Erkan Oğur, Belkıs Akkale, Feryal Öney'in yer aldığı 11 sanatçının Dertli Divani'nin eserlerini seslendirdiği özel bir albüm hazırlandı.[4] Dertli Divani'nin de ‘Yorulmak Olmaz’, ‘Dar Beni’ ve ‘Pınar Baştan Bulanır’ adlı üç eserini seslendirdiği albüm, 2022'de yayımlandı.[6]
Albümleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Divane Gönül (1989)
- Diktiğimiz Fidanlar (1992)
- Duaz-ı İmam (1996)
- Ser Çeşme (2000)
- Serçeşme (2005)
- Hakisar (2014)
- Diktiğimiz Fidanlar (2018)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Erdem, Cem (28 Ocak 2013). "ALEVİLİK GELENEĞİNDE BİR AŞIK: DERTLİ DİVANİ". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi (56): 211-226. ISSN 1306-8253.
- ^ [1] 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Milliyet.com.tr Erişim:09 Mayıs 2012
- ^ a b c Erdem, Cem. "DERTLİ DİVANİ, Veli Aykut". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ a b Uğur Becerikli; Resul Daban (9 Nisan 2023). "Dertli Divani'nin Sanatta 30'uncu Yılı". TRT Haber. 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ "Zakir Veli Aykut (Dertli Divani) (Zakirlik)". Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü.
- ^ Doğan HIZLAN (24 Temmuz 2022). "Dertli Divani ile 30. Yıl". Hürriyet. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resmî site
- Dertli Divani (www.turkuler.com) 24 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
