II. Orontes

II. Orontes (Eski Farsça: Arvanta), MÖ 4. yüzyılda yaşamış bir Pers soylusuydu. Muhtemelen III. Darius döneminde Ermenistan satrabıydı.

Yaşamı

Flavius Arrianus, MÖ 331'deki Gaugamela Muharebesi'nde Ermeni kuvvetlerinin iki komutanı olarak I. Orontes ve Mithraustes'i listeler. Bu anlatım tartışmalıdır.

Farklı tarihçiler bunu Mithraustes'in piyadeye komuta ettiği veya bu savaşta iki farklı Ermeni süvari birliği olduğu veya hatta Ermenistan'ın iki satrap tarafından yönetilen iki parçaya bölündüğü şeklinde yorumlamaktadır.

I. Orontes, komutası altındaki 40.000 piyade ve 7.000 süvari birliğiyle Perslerin sağ kanadında Gaugamela Muharebesi'nde savaştı ve burada öldü.

Oğlu, Lidya Satrapı Mithrenes, MÖ 334'te Sardes'te yenildikten sonra Büyük İskender'e katılmış ve İskender'in yanında Gaugamela'da savaşmıştı. Savaştan sonra Mithrenes, İskender tarafından Ermenistan Satrapı ilan edildi.

Orontes'in Gaugamela'da ölmesi de tartışmalıdır. Diodorus ve Polyaenus, Diadokhların İkinci Savaşı sırasında Ermenistan Satrapı olan Orontes adında bir adamdan bahseder. Diodorus, bu Orontes'in Peucestas'ın bir arkadaşı olduğunu ekler.

Andrew Burn, Edward Anson ve Waldemar Heckel, bu satrapın Gaugamela Muharebesi'nde III. Darius için savaşan Orontes ile aynı kişi olduğunu düşünür. Anson ve Heckel, Mithrenes'in Ermenistan'ı Orontes'ten almak için başarısız bir girişimde ölmüş olabileceğini belirtir. Heckel, Makedonya ordusu tarafından atlanan Ermenistan'ın büyük olasılıkla İskender'in imparatorluğunun bir parçası olmadığını ifade eder. Öte yandan Anson, Gaugamela Muharebesi'nden sonra bir noktada Orontes'in İskender'e teslim olmuş olmasının ve daha sonra onu Büyük Ermenistan'ın başına getirmiş olmasının muhtemel olduğunu düşünmüştür. N. G. L. Hammond, kaynakları, Mithrenes'in MÖ 331'in sonlarında Babil'den Ermenistan'a gönderildiği sırada Ermenistan'ın zaten teslim olduğunu, Mithrenes'in yeni Makedonya rejimi adına satrap olarak ülkeyi devraldığını ve Perdiccas'ın bazı satraplıkların mevcut satraplıkların altında kalmasına izin verdiği MÖ 323'te satrap olarak kaldığını; MÖ 317'de Mithrenes'in artık satrap olmadığını ve yerine Orontes'in geçtiğini gösterdiği şeklinde yorumladı.

Nemrut Dağı'ndaki yazıtlardan birinde Kommagene'li Antiochus ve Theos'un ataları ayrıntılı olarak anlatılırken, adı tam olarak korunmamış ve Aroandas'ın oğlu olan bir atadan bahsedilir. Bu Aroandas'ın (Orontes), Nemrut Dağı'ndaki yazıtlarda listelenen ve aynı adı taşıyan Antiochus'un ikinci atası olduğu, birinci Aroandas'ın yerine geçtiği ve Artasyrus'un oğlu olduğu ve Pers Kralı II. Artaxerxes'in kızı Rhodogune ile evlendiği anlaşılmaktadır. Friedrich Karl Dörner ve John H. Young (1996), II. Aroandas'ın oğlunun isminin korunan ilk harfini delta olarak yorumlamış ve böylece isim -δανης, -danes ile bitmiştir. Yazarlar bu okumayı önemli buldular, çünkü Ernst Honigmann'ın ([Mιθρ]άνην) önerisini ve Salomon Reinach'ın ([Όστ]άνην) sunduğu önerilerden birini çözüme kavuşturdu. Brijder (2014) ayrıca yazıtı, Orontes II'nin oğlunun isminin -danes ile bittiğini gösterdiği şeklinde yorumladı.

Nemrut Dağı'ndaki bir yazıtta adı geçen II. Aroandas, Karl Julius Beloch ve Herman Brijder tarafından Gaugamela Muharebesi'nde komutan olan Orontes ile özdeşleştirildi. Bu Orontes'in ayrıca Orontes I ve karısı Rhodogune'nin soyundan geldiği, muhtemelen oğulları veya torunları olduğu da anlaşıldı. Öte yandan Friedrich Karl Dörner, Aroandas/Orontes ismini taşıyanların Ermenistan ile bağlantılarına dair eski atıfların veya Ermeni askerî birliklerinin liderleri olarak statülerinin, akraba olduklarını varsaymak için zorlayıcı nedenler olup olmadığından emin değildi. Dörner, Nemrut Dağı'ndaki bir yazıtta adı geçen II. Aroandas'ın İskender'in zamanındaki Orontes ile aynı olup olmadığının çok şüpheli olduğunu düşündü; Yazar, MÖ 4. yüzyıl boyunca Kommagene Kralı I. Antiochus'un iki atasının yanı sıra aynı adı taşıyan diğer kişilerin de Pers siyasetinde rol oynamış olabileceğinin dikkate alınması gerektiğini vurguladı.

Ayrıca bakınız

• Ermenistan kralları listesi

Kaynaklar

Antik eserler

• Flavius Arrianus, (Anabasis Alexandri)
• Diodorus Siculus, (Bibliotheca historica)
• Quintus Curtius Rufus, (Histories of Alexander the Great)

Modern eserler

• Boyce, Mary; Grenet, Frantz (1991). Beck, Roger (Ed.). A History of Zoroastrianism, Zoroastrianism under Macedonian and Roman Rule. Leiden: Brill. ISBN 978-9004293915. 
• Brijder, Herman (2014). Nemrud Dağı: Recent Archaeological Research and Conservation Activities in the Tomb Sanctuary on Mount Nemrud. Walter de Gruyter. ISBN 978-1-61451-713-9. 
• Burn, A. R. (1985). "Persia and the Greeks". Gershevitch, Ilya (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 2: The Median and Achaemenian Periods (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 292–391. ISBN 0-521-20091-1. 
• Chaumont, M. L. (1986). "Armenia and Iran ii. The pre-Islamic period". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume II/4: Architecture IV–Armenia and Iran IV (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 418–438. ISBN 978-0-71009-104-8. 
• Hammond, N. G. L. (1996). "Alexander and Armenia". Phoenix. 50 (2). ss. 130-137. doi:10.2307/1192698. JSTOR 1192698.  (kayıt gerekli)
• Heckel, Waldemar (2006). Who's Who in the Age of Alexander the Great: Prosopography of Alexander's Empire. Blackwell Publishing. 
• Lang, David M. (1983). "Iran, Armenia and Georgia". Yarshater, Ehsan (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 505–536. ISBN 0-521-20092-X. 
• Marciak, Michał (2017). Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three Regna Minora of Northern Mesopotamia Between East and West. BRILL. ISBN 9789004350724. 
• Osborne, Michael J. (1973). "Orontes". Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte. 22 (4). ss. 515-551. ISSN 0018-2311. JSTOR 4435366. 
• Schmitt, Rüdiger (2002). "Orontes". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition (İngilizce). Encyclopædia Iranica Foundation.